Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Potrzebyfinansowegospodarstwdomowych
21
1.2.Potrzebyfinansowegospodarstwdomowych
Potrzebyfinansowepodmiotugospodarującegomożnaokreślićjakonastępstwo
posługiwaniasiępieniądzemdozaspokajaniapotrzebmaterialnych.Gospodarstwo
domowerealizujejenarynkudóbriusług,kierującsięgustamiipreferencjami,czasem
takżeemocjami,aległównymwyznacznikiemdecyzjipozostajewielkośćfunduszuna-
bywczego,którymdysponuje.Fundusztenstanowiograniczeniebudżetoweprzywyborze
zakresudóbriusług,naktórestaćkonsumentaodanymdochodzieiprzydanychcenach.
Jegowielkośćjestkształtowanaprzezstrukturędochodówgospodarstwadomowego,
którątworzą:
•
dochodybieżące(zpracyidziałalnościgospodarczejnawłasnyrachunek,zwynajmu);
•otrzymaneświadczeniapieniężne(renty,zasiłki,stypendia);
•dochodyprzekazane(darowizny,spadki);
•pozostałedochody(odsetki,dywidendy,różnicekursowe).
Dochodysączęściąprzychodówgospodarstwadomowegowyrażonąwpieniądzu,to
jestwszystkichpieniężnychiniepieniężnychwpływówskładającychsięnajegobudżet.
Dochodypodlegajązmianomwczasie.Zjednejstronyzmianytesąefektempolityki
kształtowaniawynagrodzeńiświadczeńspołecznych,aletakżepolitykiwzakresie
daninpublicznychnarzeczpaństwaisamorządówlokalnych,zdrugiej–prawidłowo-
ściwynikającychzcyklużyciaczłowieka,jegomożliwościzarobkowania,zzależności
dochodówrealnychodnasileniazjawiskinflacyjnychczypoziomustópprocentowych.
Podstawowąkategoriąfinansówgospodarstwadomowegojestdochódrozporządzalny,
obejmującywszystkiebieżącedochodypieniężneiprzychodyniepieniężne,m.in.sta-
nowiącewartośćartykułówotrzymanychnieodpłatnieiwartośćspożycianaturalnego
(czyliartykułówpobranychzindywidualnegogospodarstwarolnegolubdziałki,bądź
zdziałalnościprowadzonejnawłasnyrachunek),pomniejszoneonależnepodatkiod
dochodów,spadkówidarowiznorazodnieruchomości.Dochóddodyspozycjitodo-
chódrozporządzalny,pomniejszonynietylkoopodatkiiinneopłatynarzeczpaństwa
isamorządówlokalnych,lecztakżeoopłatycelne,przekazanedaryorazinnerodzaje
wydatków,takiejakzguby,kaucjeitp.
Rozdysponowaniedochodówdodyspozycjikreujepopytkonsumpcyjnygospodarstw
domowych.Podstawowądecyzjąjestichpodziałnaczęśćprzeznaczonąnabieżącą
konsumpcję,któramożebyćuzupełnionadochodamizwrotnymiwpostacikredytów
ipożyczek,iczęść,którazostanieodłożonawceluzwiększeniakonsumpcjiwprzyszło-
ści,zwanąoszczędnościami.Ponadtogospodarstwadomowetworząrezerwypieniężne
pozwalającenazachowaniepłynności,czylizdolnościdowywiązywaniasięzezobowią-
zań,np.związanychzestałymiwydatkaminaczynsz,opłaty,ratykredytówczyskładki
ubezpieczeniowe.Wujęciuschematycznymtworzenieirozdysponowaniestrumienia
dochodówsektoragospodarstwdomowychprzedstawiononarysunku1.1.
Gospodarstwadomowedążądotego,abypoziomkonsumpcjibyłstały,mimo
żeichdochodyzmieniająsięwczasie.Wynikatozezmieniającychsięwcią-
gużyciamożliwościwypracowywaniadochodów,cowpewnychokresachwiążesię
