Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
gałyimurzędywykonawcze,tj.urzędycelne45,strażskarbowa(umundurowany
iuzbrojonykorpusprzeznaczonydokontrolipodatkówpośrednichiceł),urzędy
podatkowe46,którychwGalicjibyło187,kasyskarbowe47ikasyspecjalne48oraz
podległeKrajowejDyrekcjiSkarbuurzędykatastralne49.Wieleoperacjikasowych
byłorealizowanychzapośrednictwemPocztowejKasyOszczędności50.W1899r.
wKrakowiezostałpowołanyUrządWymiaruNależności51.
SejmKrajowymiałpewnemożliwościwspółdziałaniainadzoruwsprawach
podatkówbezpośrednich,m.in.przezpowoływaniekomisjiobywatelskichwcelu
szacowaniadochodówiwymiarupodatków(od1896r.).DoWydziałuKrajowego
należałysprawybudżetukrajowego,zarządmajątkiemkrajowymorazfunduszami
izakładamikrajowymi.
Gminynieposiadaływłasnegoaparatuadministracjiskarbowej.Uchwalane
dodatkidopodatkówpaństwowychbyływymierzaneiściąganeprzypomocy
rządowejadministracjiskarbowej.Systemadministracjiskarbowejbyłwięcrozbu-
dowany,coutrudniałowspółpracęmiędzyurzędami,adlaspołecznościgalicyj-
skiejjakopłatnikapodatkówidaninpublicznychbyłuciążliwy52.
1.2.UdziałGalicjiwwydatkachbudżetupaństwa
Galicjastanowiła26,2%obszaruAustrii.PodkoniecpierwszejpołowyXIXw.
liczyła5,3mlnmieszkańców.WkolejnychdekadachliczbaludnościGalicjirosła
iw1910r.przekroczyła8mln,costanowiło28,1%ludnościAustrii53.Galicja
45Dourzędówcelnychnależaływymiaripobóropłatcelnych,atakżeprowadzeniestatystyki
wywożonychiprzywożonychtowarów.
46Urzędypodatkowebyłynajniższymiorganamipoboruiegzekucjipodatkówbezpośrednich,
częściowotakżeobliczaniamniejszychnależności(opłatstemplowych)izarazemkasamipoboro-
wymiipłatniczymidlawszystkichtychgałęziadministracji,którenieposiadałyosobnychkas,jak
równieżkasamiprzechowującymidepozytysądowe.
47KrajowaKasaSkarbowarozpoczęładziałalnośćw1869r.,zaśfilialnakasakrajowawKra-
kowiew1891r.
48Kasyspecjalne(celne,leśne,górnicze,sądowe)funkcjonowałyprzyróżnychwładzach
iurzędach.
49B.Markowski,dz.cyt.,s.65–68.
50Tamże.
51Szematyzmgalicyjskichwładz…,s.41.
52W.Witkowski,Nowożytnaskarbowośćnaziemiachpolskichwlatach1764–1918(w:)Sys-
temprawafinansowego.TomI:Teoriainaukaprawafinansowego,red.C.Kosikowski,Wolters
Kluwer,Warszawa2010,s.136.
53PodręcznikStatystykiGalicji,R.IX,cz.1,s.1.
