Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NowykształtfnansówlokalnychczynowyustrójsamorząduterytorialnegowPolsce?…
któregorolęograniczanodoinstrumentudecentralizacjiadministracji.Decen-
tralizacjaadministracjitojednaknietosamocozasadapomocniczości,zakłada-
jącapierwotnąpomocnicząrolęcentrum-równieżwsferzedecyzyjnej-anie
pierwotnądecyzyjnośćcentrumcodozakresuistopniaprzekazywaniazadań
iźródełdochodówsamorządom.Ideanaturalno-prawnegocharakterusamorzą-
dubyławPolscejużwokresiemiędzywojennymodrzucanaprzezwiększość
doktryny,tymbardziejniebyłodlaniejmiejscawczasachtzw.realnegosocja-
lizmu.Taksamozresztą,jakdominowałaszkołapozytywno-prawnawcałym
prawoznawstwie.
Ideałemspołecznymtamtychlatbyłozatemdemokratyczne,jawneizobiek-
tywizowanedzieleniesięwpływamipublicznymiprzezcentrum,anastępnie
zagwarantowaniesamodzielnościwydatkowejdlawspólnotlokalnych.Niebyło
aniekonomicznej,anispołeczno-politycznejbazydlabudowaniasystemudo-
chodówwłasnychsamorządu-mimożewerbalnieorazwprojektachustawo-
dawczychciągledoniejwracano.Zwyciężyłajednakideawspółodpowiedzial-
nościcentrumisamorządówzawykonywaniezadańpublicznych.Zatymnie
mogławięcpójśćzasadarozdzielnościźródełfnansowaniapaństwaisamo-
rządu,znanazustawyzdnia17marca1921r.-KonstytucjaRzeczypospolitej
Polskiej(Dz.U.Nr44,poz.267zpóźn.zm.).
NatetrudnezaszłościzwiązanezdziedzictwemPRLnakładałysięjeszcze
ważnetendencjeidoświadczeniawspółczesnychdemokratycznychpaństweu-
ropejskich,wktórychwystępowałstałyprocesrozszerzanialubprzekazywa-
niazadańsamorządomprzezwładzecentralne,wpołączeniuzichuzależnie-
niemodpartycypacjiwdochodachpublicznychcentrum.Należyprzypomnieć,
żechoćwspółczesnesamorządywpaństwachrozwiniętychsąuzależnioneod
partycypacjiwdochodachcentrum,alboteżdochodypublicznesądzielone
międzycentrumasamorządy,tostantakijestowocemdługotrwałejewolu-
cji-odsamowystarczalnościsamorządudojegowspółpartnerstwawdocho-
dachpublicznych.TakiejewolucjinaturalnejwPolsceniebyłoibyćniemogło.
Zdrugiejzaśstronyniemogłoteżbyćmowyosamowystarczalnościfnanso-
wejsamorządów.
Subwencjaogólnadlagmin,opartanakryteriachzobiektywizowanych,
jakopubliczneprawopodmiotowedowydatkówzbudżetupaństwa,została
wymyślonajeszczeprzedupadkiemPRL1.Potemstałasięprzedmiotemobrad
OkrągłegoStołuiznalazłasięwustawiezdnia8marca1990r.osamorządzie
terytorialnym(Dz.U.Nr16,poz.95zpóźn.zm.),ajeszczepotemwustawie
Konstytucyjnejzdnia17października1992r.owzajemnychstosunkachmiędzy
władząustawodawcząiwykonawcząRzeczypospolitejPolskiejorazosamo-
rządzieterytorialnym(Dz.U.Nr84,poz.426zpóźn.zm.)iwreszciewart.167
ust.2KonstytucjiRP
.
1Por.T.Dębowska-Romanowska,Dotacjedlaradnarodowychwświetleustawyosystemieradna‑
rodowychisamorząduterytorialnegooraznowegoprawabudżetowego,PiP1986,z.4,s.86;T.Dębowska-
-Romanowska,Wybranezagadnieniaklasyfkacjiekonomiczno‑prawnejdotacji,St.Pr.-Ek.1989,t.XLIII;
T.Dębowska-Romanowska,Zagadnieniaprawneobiektywizacjisubwencjiidotacjidlabudżetówsamo‑
rządowych,Sam.Teryt.1991,nr1-2.Por.takżeW.Miemiec,Prawnegwarancjesamodzielnościfnanso‑
wejgminywzakresiedochodówpublicznoprawnych,Wrocław2005,rozdziałVI.
23
