Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TeresaDębowska‑Romanowska
26
Warunkiemkoniecznymwypracowaniatakichdrógjesttworzeniepewne-
gorodzajureprezentacjisamorządówlokalnychdanegoszczebla,nietylkojako
partnerawładzcentralnych,alerównieżjakoreprezentantaumocowanegodo
zarządzaniatakimfunduszem.Stworzenietakiegoorganuczypodmiotumusi
wPolsceprzybraćpozakonstytucyjnycharakter-conieoznacza,iżorgantaki
byłbyniezgodnylubwprostsprzecznyzKonstytucjąRP
.Utworzenietakiego
organuwymaganiewątpliwierozwagi,precyzjiiostrożności.Niemniejjednak
wydajesiębyćonkonieczny,zwłaszczamyślącotym,iżpo2020r.przestaną
naszasilaćśrodkiunijne,będącejednakszczególnegorodzajukonkurencjądla
redystrybucjipionowej.
KomisjaWspólnaRząduiSamorząduTerytorialnegotakichfunkcjiniespeł-
nia.Zasadywyłanianiatakiejreprezentacjiwramachposzczególnychkategorii
samorządówpowinnaokreślaćustawauwzględniającaliczbęmieszkańców,ale
takżewkładśrodkówdotegofunduszu,którysłużyłbytakżenaudzielaniepo-
życzekikredytów.Funduszspełniałbyrolęwzakresierealizacjiprzedsięwzięć
wspólnychopartychnaporozumieniachmiędzysamorządami,np.wspólnaad-
ministracjapodatkowa,wspólnabudowadrógitd.,atakżesłużyłbyinwesty-
cjomposzczególnychsamorządów.Zdajęsobiesprawę,iżtapropozycjamoże
zostaćnietylkocałkowiciepominiętaprzezustawodawcę,aletakżeniechętnie
przyjętaprzezsamorządy.Sątojednaknaszetradycjeustrojowe,warteupamięt-
nienia,aponadtoistotnedlademokracjiwskalicałegokrajujakokształtujące
systemzarządzaniakrajemwoparciuowspółpartnerówinegocjacje(oczywi-
ściejedyniewmarginalnymzakresie),jeślichodzionakładyfnansowe.Mia-
łybyonenatomiastdużeznaczeniepolityczne,tworzącsuigenerisflrepublikę
samorządową”
,czylito,cowysuwałanaplanpierwszyNSZZSolidarnośćjako
ruchspołeczny.
Umiejętnośćwypracowaniapartnerstwainadaniamurangiustawowejpo-
winnadotyczyćjeszczejednejsfery-sferyzmianwokresachkilkuletnich(naj-
lepiej5-letnich)kryteriówdlasubwencjiogólnej,zasadobliczaniadotacjina
zadaniazleconeitd.Takiesuigenerispakty(naokresykilkuletnie)byłybydo-
wodemdojrzałościnaszejdemokracjiorazskutecznegopołączeniaelastyczno-
ścizestabilnością.
Następnesprawy,któremusząbyćrozważone,towprowadzenienowych
konstrukcjiudziałówwdochodachbudżetupaństwazależnychodrozpiętości
wpływówztegotytułunagłowęmieszkańcawróżnychwojewództwach(kon-
strukcjaruchomychstawekudziałuwgranicachokreślonychustawowonaokre-
sykilkuletnie).Jakjużpostulowałamwcześniej,ponaddwudekadowedoświad-
czeniepozwalanamniecobardziejzróżnicowaćkonstrukcjęprawnąudziałów
wewpływachzpodatkówdochodowychtak,bywokresachnp.5-letnichwy-
sokośćtychudziałówbyłazróżnicowanawgranicachustawowych,wzależ-
nościodpotencjałufskalnego.Wtensposóbuniknęlibyśmyrosnącejrolisy-
stemukorekcyjno-wyrównawczego,którywobecnymkształciemacharakter
destrukcyjny.Funkcjeregulacyjnewramachredystrybucjipoziomejpowinny
miećcharaktermarginalnyidotyczyćsytuacji,gdyróżnicedochodowesąna-
dal-mimowprowadzonejnowejkonstrukcjiudziałów-wsposóboczywisty
irażącynadmierne.
