Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Decentralizacjazadańnarzeczjednosteksamorząduterytorialnego…
nychorazwskaźnikstosunkuwydatkówbudżetówsamorządowychdobudże-
tupaństwa9.Generalniemożnauznać,żeprzedmiotowewskaźniki,zwłaszcza
stosowanezbiorczo,dobrzeoddająwielkośćdecentralizacjifnansówpublicz-
nychoraznowezjawiskawtymzakresie.
JeszczenapoczątkuXXIw.dośćszerokopróbowanostosowaćróżnorodne
wskaźniki,mającenaceluukazaniewielkościsamodzielnościfnansowejJST,
przynajmniejwokreślonychaspektach.Należałydonichwskaźnikiwielkości
stosunkupodatkówsamorządowychdoPKBlubcałościdochodówsamorządo-
wych10orazwielkościstosunkudochodówwłasnychJSTdocałościdochodów
samorządu11.Tenostatniwskaźnikbyłuzasadnionydomomentuniezalicza-
niaczęścitransferówdodochodówwłasnychJST.Wpierwszymdziesięcioleciu
XXIw.kilkakrajówzaczęłowliczaćdodochodówwłasnychJSTtakżeichudzia-
ływpodatkachpaństwowych12,cooczywiściezjednejstronypodwyższało
statystykępoziomudochodówwłasnychJSTdanegokraju,alezdrugiejstrony
czyniłodanenatentematmałoużytecznymi13.Tymbardziejżedanedotyczące
dochodówwłasnychczęstoniebyłyopatrzonewyjaśnieniami,czychodziodo-
chodywłasnewsensiewąskim(tzn.bezudziałówwpodatkachpaństwowych),
czywsensieszerokim(awięcpowliczeniuudziałów).
Oznaczato,żezjednejstronyzewzględunaspadekrolipodatkówsamo-
rządowychwfnansowaniuJST,azdrugiejstrony-zewzględunaniejasności
wewskaźnikudochodówwłasnych,niemaobecnienawetfragmentarycznego
instrumentuzobiektywizowanegobadaniapoziomusamodzielnościfnanso-
wejJST.Oczywiście,wskaźnikitemogąbyćdalejużywane,wymagająjednak
weryfkacjiichznaczeniaorazustalaniaichwielkościwoparciuoszczegółowe
dane,prezentowanewstatystykachposzczególnychpaństw(czylisąowiele
trudniejdostępneiwymagajądodatkowejweryfkacji).
Namarginesiewartowspomniećtuofragmentarycznymwskaźniku,do-
tychczasszerzejnieużywanymwbadaniachzakresusamodzielnościfnanso-
wejJST.Wiążesięonzzasadą,żesamodzielnośćfnansowa(dochodowa)JSTjest
tymmniejsza,imwiększajestroladotacjicelowychwfnansowaniuJST14.Uży-
wanietegowskaźnikawymagajednakweryfkacjikategoriifldotacjecelowe”
,
którychczęśćmacharakterobligatoryjnyizobiektywizowany,awięcpełnifak-
9Zob.E.Ruśkowski,J.M.Salachna,Finanselokalnepoakcesji,Warszawa2007.Nawiązującdo
ostatniegozewskaźników,przedstawionegotamnas.29,wypadapodać,żew2006r.kształtował
sięonnapoziomie53,9%,w2007r.-51,2%,w2008r.-52,2%,w2009r.-56,3%,w2010r.-60,3%,
w2011r.-60,0%,w2012r.-56,7%iw2013r.-57,2%.
10J.Blanc,Financeslocalescomparées,Paris2002,s.46-47.
11Zob.FinansesamorządówterytorialnychwEuropie,Warszawa-Paryż2004,s.63i134.
12WPolsceart.3ust.2ustawyzdnia13listopada2003r.odochodachjednosteksamorządu
terytorialnego(tekstjedn.:Dz.U.z2015r.poz.513zpóźn.zm.)stanowi,że:flWrozumieniuusta-
wydochodamiwłasnymijednosteksamorząduterytorialnegosąrównieżudziaływewpływach
zpodatkudochodowegoodosóbfzycznychorazzpodatkudochodowegoodosóbprawnych”
.
13Zob.tabela3wpracy:E.Ruśkowski,Finansesamorząduterytorialnegowkonstytucjachpaństw
UEadecentralizacjaisamodzielnośćfnansowajednosteksamorząduterytorialnego(w:)Europejskiemode‑
lesamorząduterytorialnego.Stanobecnyiperspektywy,red.J.Wojnicki,Warszawa2014,s.22,zktórej
wynika,żenajwyższedochodywłasnewUE(dziękiudziałom)maLitwa,którawrzeczywistości
posiadajedneznajniższychdochodówwłasnych(wsensiewąskim)wUE.
14E.Ruśkowski,Finanselokalne(zaryswykładu)ł,s.28.
35
