Fizjologia roślin

Adriana Szmidt-Jaworska, Jan Kopcewicz

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-21421-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

714

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Fizjologia roślin. Red. Szmidt-Jaworska, Adriana; Kopcewicz, Jan . : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2020, 714 s. ISBN 978-83-01-21421-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Szmidt-Jaworska, A.

A2 Kopcewicz, J.

T1 Fizjologia roślin

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

YR 2020

SN 978-83-01-21421-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 229512, author = "", editor = "Szmidt-Jaworska, Adriana and Kopcewicz, Jan", title = "Fizjologia roślin", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2020", address = "", isbn = "978-83-01-21421-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Szmidt-Jaworska, Adriana

ED - Kopcewicz, Jan

TI - Fizjologia roślin

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY -

PY - 2020

SN - 978-83-01-21421-0

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Szmidt-Jaworska, Adriana; Kopcewicz, Jan. Fizjologia roślin [baza danych online] : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2020 [dostęp: 25 08 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/fizjologia-roslin-adriana-szmidt-jaworska-jan-229512.

biologia, botanika, fizjologia, fizjologia roślin, biologia eksperymentalna

Najpopularniejsza polska fizjologia roślin!

Nowe, znacznie zmodyfikowane, czwarte wydanie znanego i cenionego podręcznika akademickiego dotyczącego fizjologii roślin.

W książce omówiono współczesne poglądy i przedstawiono dane dotyc...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-21421-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

714

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp – Jan Kopcewicz, Stanisław Lewak14
1. Podstawy procesów życiowych18
1.1. Organizacja strukturalno-funkcjonalna rośliny – Krzysztof Jaworski, Andrzej Tretyn20
1.1.1. Komórka roślinna20
1.1.2. Struktury ponadkomórkowe56
1.1.3. Współzależność struktury i funkcji73
Literatura uzupełniająca75
1.2. Podstawy metaboliczne – Stanisław Lewak, Agnieszka Gniazdowska76
1.2.1. Reakcje samorzutne77
1.2.2. Magazynowanie i przenoszenie energii metabolicznej78
1.2.3. Reakcje fotochemiczne i fotobiologiczne79
1.2.4. Reakcje utleniania i redukcji83
1.2.5. Reakcje enzymatyczne88
1.2.6. Regulacja metaboliczna89
1.3. Podstawy molekularne – Stanisław Lewak, Agnieszka Gniazdowska95
Literatura uzupełniająca95
1.3.1. Struktura genu97
1.3.2. Informacyjne RNA99
1.3.3. Synteza białka i przekształcenia potranslacyjne100
1.3.4. Informacja zawarta w genomie102
1.4. Regulacja procesów fizjologicznych przez czynniki endogenne – Adriana Szmidt-Jaworska, Jacek Kęsy103
Literatura uzupełniająca103
1.4.1. Wprowadzenie103
1.4.2. Ogólna charakterystyka działania hormonów roślinnych104
1.4.3. Szczegółowa charakterystyka poszczególnych grup hormonów108
1.4.4. Współdziałanie hormonów w realizacji procesów fizjologicznych135
1.5. Regulacja procesów wzrostu i rozwoju przez czynniki środowiskowe – Halina Gabryś136
Literatura uzupełniająca136
1.5.1. Warunki świetlne137
1.5.2. Warunki termiczne149
1.5.3. Działanie pola grawitacyjnego151
1.5.4. Oddziaływanie innych roślin – allelopatia154
1.6. Przekazywanie informacji – Krzysztof Jaworski157
Literatura uzupełniająca157
1.6.1. Przekazywanie sygnałów w komórkach roślinnych157
1.6.2. Receptory159
1.6.3. Transdukcja sygnału163
Literatura uzupełniająca177
2. Gospodarka wodna – Halina Gabryś178
2.1. Szczególne właściwości wody decydujące o jej funkcjach biologicznych180
2.2. Transport wody na małe odległości – dyfuzja i osmoza182
2.3. Potencjał wodny185
2.3.1. Potencjał wodny komórek roślinnych a wymiana wody z otoczeniem187
2.4. Transport wody w skali całej rośliny189
2.4.1. Możliwości pobierania przez roślinę wody z gleby189
2.4.2. Pobieranie wody191
2.4.3. Przemieszczanie się wody w korzeniu193
2.4.4. Transport wody w ksylemie194
2.4.5. Siły działające w ciągach przewodzących195
2.4.6. Opory w transporcie wody197
2.5. Transpiracja i ruch szparkowy198
2.5.1. Ruchy aparatów szparkowych200
Literatura uzupełniająca204
3. Odżywianie mineralne – Maria Szymańska, Barbara Hawrylak-Nowak206
3.1. Wprowadzenie208
3.2. Składniki mineralne w roślinie208
3.2.1. Zawartość i dystrybucja209
3.2.2. Klasyfikacja i kryteria podziału211
3.3. Funkcje fizjologiczne składników mineralnych214
3.3.1. Makroelementy214
3.3.2. Mikroelementy218
3.3.3. Pierwiastki pożądane (korzystne)222
3.4. Choroby fizjologiczne roślin powodowane niedoborem niezbędnych składników mineralnych223
3.5. Gleba jako źródło składników mineralnych225
3.5.1. Fizykochemiczne właściwości gleby225
3.5.2. Biologiczna aktywność gleby227
3.6. Pobieranie i transport składników mineralnych231
3.6.1. Pobieranie przez korzeń231
3.6.2. Pobieranie przez organy nadziemne236
3.6.3. Transport składników mineralnych237
3.7. Pobieranie oraz asymilacja azotu i siarki239
3.7.1. Azot239
3.7.2. Siarka245
3.8. Współzawodnictwo jonów w procesie pobierania248
3.9. Wpływ czynników środowiskowych na odżywianie mineralne roślin249
Literatura uzupełniająca251
4. Przemiany związków organicznych i energii u roślin254
4.1. Fotosynteza i chemosynteza – Kazimierz Strzałka256
4.1.1. Rodzaje plastydów i budowa chloroplastów256
4.1.2. Budowa i funkcja błon fotosyntetycznych261
4.1.3. Wiązanie dwutlenku węgla w fotosyntezie276
4.1.4. Fotooddychanie285
4.1.5. Wymiana substancji między chloroplastem a cytozolem289
4.1.6. Fizjologiczne i ekologiczne aspekty fotosyntezy291
4.1.7. Fotosynteza a efekt cieplarniany298
4.1.8. Reakcje fotosyntezy u bakterii300
4.1.9. Sztuczne układy naśladujące fotosyntezę, alternatywne źródła energii305
4.1.10. Chemosynteza308
Literatura uzupełniajaca315
4.2. Transport i dystrybucja asymilatów w roślinie – Iwona Ciereszko316
4.2.1. Wprowadzenie316
4.2.2. Kierunek i rodzaje transportu asymilatów316
4.2.3. Donory i akceptory – typy i zróżnicowanie318
4.2.4. Struktura i funkcje floemu319
4.2.5. Synteza fotoasymilatów w liściach i transport do floemu327
4.2.6. Transport floemowy asymilatów329
4.2.7. Czynniki wpływające na transport i dystrybucję asymilatów334
4.3. Procesy anaboliczne – Kazimierz Strzałka338
Literatura uzupełniająca338
4.3.1. Drogi syntezy cukrowców338
4.3.2. Drogi syntezy lipidów345
4.3.3. Drogi syntezy aminokwasów353
4.3.4. Drogi syntezy nukleotydów355
4.3.5. Synteza i degradacja chlorofilu362
4.3.6. Synteza metabolitów wtórnych368
4.3.7. Terpenoidy370
4.3.8. Związki fenolowe380
4.3.9. Metabolity wtórne zawierające azot386
4.4. Procesy oddechowe – Halina Gabryś, Anna M. Rychter393
Literatura uzupełniająca393
4.4.1. Główne substraty oddechowe i ich mobilizacja394
4.4.2. Glikoliza396
4.4.3. Fermentacje399
4.4.4. Szlak pentozofosforanowy i jego powiązanie z glikolizą401
4.4.5. Struktura i funkcja mitochondriów roślinnych403
4.4.6. Metabolizm związków węgla w mitochondriach404
4.4.7. Mitochondrialny łańcuch transportu elektronów i fosforylacja oksydacyjna411
4.4.8. Regulacja procesów oddechowych418
4.4.9. Rola mitochondriów w utrzymaniu równowagi oksydoredukcyjnej (homeostazy redoks) komórki420
4.4.10. Katabolizm lipidów421
4.4.11. Fizjologia oddychania423
4.5. Energetyka komórki roślinnej – Halina Gabryś429
Literatura uzupełniająca429
4.5.1. Energia swobodna reakcji chemicznej i jej związek ze stałą równowagi429
4.5.2. Nośniki energii metabolicznej433
4.5.3. Energetyczne aspekty reakcji oksydoredukcyjnych436
4.5.4. Światło jako źródło energii dla roślin437
4.5.5. Przekształcanie energii w błonach roślinnych437
4.5.6. Przenoszenie energii między przedziałami komórki439
4.5.7. Energetyczne koszty procesów biochemicznych i transportu440
Literatura uzupełniająca441
5. Wzrost i rozwój442
5.1. Wprowadzenie – Jan Kopcewicz444
5.2. Mechanizmy wzrostu i rozwoju – Andrzej Tretyn, Adriana Szmidt-Jaworska445
5.2.1. Embriogeneza – powstawanie pierwotnego planu budowy rośliny446
5.2.2. Wzrost roślin452
5.2.3. Różnicowanie458
5.2.4. Rozwój i morfogeneza roślin463
5.2.5. Rozwój a morfogeneza – podsumowanie469
5.3. Kiełkowanie nasion – Stanisław Lewak, Agnieszka Gniazdowska472
Literatura uzupełniająca472
5.3.1. Struktura i skład chemiczny nasion473
5.3.2. Przebieg kiełkowania i jego regulacja475
5.3.3. Procesy zachodzące podczas kiełkowania482
5.3.4. Żywotność i wigor nasion486
5.4. Rozwój wegetatywny – Jan Kopcewicz, Adriana Szmidt-Jaworska489
Literatura uzupełniająca489
5.4.1. Rozwój organów wegetatywnych490
5.4.2. Mechanizmy wegetatywnego rozwoju roślin498
5.4.3. Zjawiska korelacyjne w morfogenezie roślin507
5.4.4. Regeneracja i rozmnażanie wegetatywne roślin508
5.5. Rozwój generatywny – Jan Kopcewicz, Adriana Szmidt-Jaworska512
Literatura uzupełniająca512
5.5.1. Ogólna charakterystyka kwitnienia512
5.5.2. Mechanizmy kwitnienia525
5.5.3. Ewokacja kwitnienia537
5.5.4. Rozwój kwiatu541
5.5.5. Rozwój nasiona i owocu543
Literatura uzupełniająca546
5.6. Spoczynek roślin – Stanisław Lewak, Agnieszka Gniazdowska547
5.6.1. Spoczynek drzew549
5.6.2. Spoczynek nasion551
5.6.3. Spoczynek innych organów554
5.6.4. Mechanizmy spoczynku554
5.6.5. Reaktywne formy tlenu (RFT) i azotu (RNS) w regulacji spoczynku i kiełkowania nasion558
Literatura uzupełniająca560
5.7. Starzenie się roślin – Jan Kopcewicz, Adriana Szmidt-Jaworska561
5.7.1. Ogólna charakterystyka starzenia się roślin561
5.7.2. Starzenie się organów564
5.7.3. Mechanizmy starzenia się roślin575
5.8. Rytmy biologiczne roślin – Jan Kopcewicz, Adriana Szmidt-Jaworska578
Literatura uzupełniająca578
5.8.1. Ogólna charakterystyka rytmów578
5.8.2. Mechanizmy zjawisk rytmicznych584
5.9. Ruchy roślin – Jan Kopcewicz, Adriana Szmidt-Jaworska590
Literatura uzupełniająca590
5.9.1. Procesy bodźcowe i pobudzenie590
5.9.2. Typy ruchów592
Literatura uzupełniająca604
6. Fizjologia stresu – Adriana Szmidt-Jaworska, Jarosław Tyburski606
6.1. Wprowadzenie608
6.1.1. Stres i jego skutki608
6.1.2. Modele opisujące reakcje stresowe610
6.2. Reakcje roślin na abiotyczne czynniki środowiska613
6.2.1. Stres oksydacyjny i ochrona antyoksydacyjna – „wspólny mianownik” wszystkich stresów613
6.2.2. Odpowiedź roślin na stresy abiotyczne616
6.2.3. Pamięć o stresie i torowanie reakcji na stres633
6.3. Reakcje roślin na biotyczne czynniki środowiska635
6.3.1. Odpowiedź roślin na patogeny635
6.3.2. Odpowiedź roślin na szkodniki644
6.3.3. Odpowiedź roślin na rośliny pasożytnicze646
6.4. Stres wieloczynnikowy u roślin – podsumowanie648
Literatura uzupełniająca650
7. Fizjologiczne i biotechnologiczne podstawy produktywności roślin – Jarosław Tyburski652
7.1. Wyzwania stojące przed współczesnym rolnictwem654
7.2. Efektywność fotosyntezy i jej wpływ na produktywność roślin uprawnych655
7.2.1. Cykl Calvina-Bensona656
7.2.2. Wpływ fotooddychania na produktywność roślin i strategie redukowania strat związanych z tym procesem658
7.2.3. Fotosyntetyczny transport elektronów (PET)665
7.2.4. Usprawnianie aktywności katalitycznej rubisco665
7.3. Wykorzystanie zasobów wody a plonowanie roślin672
7.3.1. Wskaźnik wykorzystania wody673
7.3.2. Zwiększanie efektywności wykorzystania wody za pomocą technik biotechnologicznych675
7.4. Efektywność wykorzystania azotu677
7.4.1. Pobieranie i przyswajanie azotu678
7.4.2. Remobilizacja azotu679
7.4.3. Percepcja azotu i morfologiczne reakcje systemu korzeniowego na jego dostępność680
7.4.4. Strategie usprawniania NUE680
7.5. Optymalizowanie gospodarowania energią w celu ograniczenia strat plonu spowodowanych oddychaniem683
7.5.1. Obniżenie kosztu degradowania i ponownej syntezy białek685
7.5.2. Zastąpienie energetycznie kosztownych szlaków metabolicznych przemianami o obniżonym zapotrzebowaniu na energię685
7.5.3. Wygaszenie jałowych cykli metabolicznych685
7.6. Regulacja struktury i procesów rozwojowych roślin jako czynniki determinujące wielkość plonu687
7.6.1. Regulacja architektury rośliny uprawnej w celu zwiększenia plonu688
7.6.2. Cechy anatomiczne liścia jako czynnik wpływający na wydajność fotosyntezy i produktywność rośliny693
7.6.3. Struktura wiązek przewodzących liścia jako czynnik współdecydujący o produktywności rośliny694
7.7. Wpływ globalnych zmian klimatycznych na produktywność roślin uprawnych696
7.8. Podsumowanie699
Literatura uzupełniająca700
Skorowidz702

WSTĘP

wydajesięwłaściwypodziałnaﬁzjologię

ogólną(teoretyczną,nczystą”)istosowaną

(praktyczną).Tenwprowadzanyniekiedy

sztucznypodziałnieznajdujeżadnegouza-

sadnieniamerytorycznegoanimetodycz-

nego.Fizjologiaroślinmożesięrealizować

jakonaukatylkowpełnymbogactwiejej

wielorakichprzejawówwaspekciezarów-

noteoretycznym,jakipraktycznymoraz

wramachróżnychstrategiimetodologicz-

nych.Nowoczesnaﬁzjologiaroślin,której

nauczaniumasłużyćtenpodręcznik,jest

ponadtonaukąwykorzystującądorobek

iosiągnięciawieluinnychdyscyplinprzy-

rodniczych,nietylkoocharakterzeteore-

tycznym,lecztakżestosowanym.Zdrugiej

strony,odkryciaostatnichdziesięcioleci

idynamicznyrozwójﬁzjologii,stawiając

nowepytania,ukierunkowałybadaniawielu

innychnaukprzyrodniczych.

Fizjologiaroślinainne

dyscyplinynaukowe

Nauczanieﬁzjologiiroślinnapoziomieaka

demickimjakoodrębnejdyscyplinyrozpo-

częłosiędopierowlatachdwudziestych

ubiegłegowieku.Niewielewcześniejzaczę-

łysięukazywaćspecjalistyczneczasopis-

manaukowepoświęconetejdyscyplinie.

Dotegoczasuﬁzjologiabyłatraktowana

jakoczęśćbotanikiogólnej,awykładele-

mentówﬁzjologiibyłnawetłączonyzwy-

kłademzmikrobiologii(bakterienależały

wtedydokrólestwaroślin).Początków

ﬁzjologiiroślinjakonaukinależyjednak

szukaćznaczniewcześniej.Pierwszych

eksperymentów,któredziśzakwaliﬁko-

walibyśmybezwątpieniajakoﬁzjologicz-

ne,dokonałvanHelmontwpierwszychla-

tachXVIIwieku.Wnastępnymstuleciu

przeprowadzonopodstawowedoświadcze-

nianadgospodarkąwodnąrośliniwykry-

tozjawiskonazwanepóźniejfotosyntezą.

Autoramitychpionierskichpracbyli

przyrodnicy,którychzainteresowania

XIV

częstokoncentrowałysięwokółnaukme-

dycznych.Więźﬁzjologiiroślinnietylko

zklasyczną(opisową)botaniką,lecztak-

żeznaukamimedycznymitrwadodzisiaj.

Wieleodkryćiosiągnięćﬁzjologiiczłowie-

ka,awszerszymujęciu-ﬁzjologiizwierząt

wyprzedzało,atymsamyminspirowało

podobnebadaniaﬁzjologiiroślin.Przykła-

demmożebyćhistoriaodkryciahormonów

roślinnychwnastępstwieodkryciahormo-

nówzwierzęcych,aostatnio-historiaba-

dańnadłańcuchemprzekazywaniasygnału

wkomórkachzwierzęcychiroślinnych.

Współczesnąﬁzjologięroślinłącząsilne

więzyzewszystkiminaukamibiologiczny-

miorazwiększościąnaukprzyrodniczych

irolniczych.Znaukamiﬁzycznymiiche-

micznymiłączyﬁzjologięmerytoryczne

wykorzystywaniezdobyczytychdyscyplin,

jakrównieżstosowaniepodobnychpojęć

imetodbadawczych.Fizjologia,podob-

niejakchemiaiﬁzyka,jestnaukąopartą

nailościowejanaliziemateriałudoświad-

czalnego.Niektóredziałyﬁzjologiiroślin,

np.gospodarkawodnaczyodżywianiemi-

neralne,sąbezpośredniozwiązaneztymi

naukami.

Nierozłącznawięźłączyﬁzjologięroślin

zbiochemiąibioﬁzyką.Relacjatadotyczy

nietylkosferypojęćimetod,lecztakże

celubadań,którymjestpoznaniemecha-

nizmówprocesówzachodzącychwżywym

organizmie.Ścisłeoddzieleniezakresuzain-

teresowańtychnaukiobszarubadawczego

ﬁzjologiijestprawieniemożliwe.Podobna

bliskośćistniejemiędzyﬁzjologiąaana-

tomiąibiologiąkomórkiroślin.Dawny

podział,wedługktóregotedyscyplinyzaj-

mowałysięopisywaniemstruktur,aﬁzjo-

logiabadaniemfunkcjitychstruktur,uległ

zatarciu.Fizjologiabezpośredniowyko-

rzystujezdobyczetychnauk,alerównież

uczestniczywichtworzeniu.Nowoczesna

cytoﬁzjologiaimorfogenezaroślinsąob-

szaramiwspólnychzainteresowańzarówno

cytologiiianatomii,jakiﬁzjologiiroślin.

Cytologięiﬁzjologiękomórkiutożsamia

Brak wyników

Fizjologia roślin

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra