Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Organizacjastrukturalno-funkcjonalnarośliny
Rys.1.3.Strukturabłonybiologicznej(Wg:Mauseth1995.Botany.AnIntroductiontoPlantBiology,
zmodyfikowane)
widłowegoprzebieguprocesówmetabo-
licznychuroślin.
Zasadniczymielementamistrukturalny-
miwszystkichbłonbiologicznychlipidy
ibiałka.Lipidybłonowewystępujągłów-
niejakoestrytriglicerydów(fosfolipidy,
glikolipidyisfingolipidy),tworzącdwu-
warstwowyzrąb,wktórymtkwiąbiałka
błonowe.Częśćznichjestzwiązanazpo-
wierzchniąbłony(białkapowierzchnio-
we),innezaśprzenikająwarstwęlipidową
lubwniejzanurzone(białkaintegral-
ne)(rys.1.3).Białkabłonoweumożliwiają
selektywny(wybiórczy)transportjonów
isubstancjiprzezbłony(białkakanałowe
inośnikowe),uczestnicząwprzekazywa-
niuinformacjiześrodowiskazewnętrzne-
go(receptorowe)orazkatalizująokreślo-
nereakcje(enzymatyczne).
Błonybiologiczneselektywniepół-
przepuszczalneistanowiąbarieręfi-
zycznądlajonówiwiększościzwiązków
chemicznychwnikającychdocytoplazmy.
Przenikaniejonówimałychzwiązków
chemicznychprzezbłonyzachodziwspo-
sóbbiernybądźaktywny(rys.1.4).
Bierne
przenikanie
zachodzi
przez
dyfuzjęprostą,złożonąlubułatwioną.
Dyfuzjaprostatoprzemieszczaniesię
odstężeniawiększegodomniejszego
dowyrównaniasięstężeńpoobustro-
nachbłony.Wdyfuzjizłożonej,oprócz
czynnikadyfuzyjnego,wpływnaszyb-
kośćprzenikaniasubstancjimająinne
czynniki,takiejakgradientciśnieniahy-
drostatycznegoczygradientelektroche-
miczny.Dyfuzjaułatwionazaśodbywa
sięzudziałemspecjalnychbiałkowych
nośników(permeazy)przenoszącychjo-
nyisubstancjeprzezbłony.Wbłonach
funkcjonujątakżekanałyjonowezbudo-
wanezintegralnychbiałekbłonowych.
Mechanizmkontrolującyotwieranieiza-
mykaniekanału(bramkowanie)polegana
zmianachpotencjałuelektrycznegobłony.
Udziałwtymprocesiebiorątakżetzw.
wtórneprzekaźnikiinformacji(np.Ca2+,
cGMP),lipidoweskładnikibłonorazen-
zymykontrolująceprzyłączanie(kinazy)
bądźusuwanie(fosfatazy)resztfosfora-
nowychzbiałkakanałowego.Fosforylacja
wiedziedootwarcia,zaśdefosforylacjado
17