Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stałysięoneośrodkamispotkańtowarzyskichigorącychdyskusjinaróżnetematy.
właźniachpublicznychzaAgryppy(63–12p.n.e.)masowanoiperfumowanocia-
ło.Byłyteżkąpielesłoneczne.Rzymskiekąpieliskaskładałysięzszeregupo-
mieszczeń.wpierwszym–apodyterium,rozbieranosięinastępniemożnabyło
dokonaćwyboruipójśćdopomieszczeniakąpielowegozzimnymikąpielami–fri-
gidarium,dopomieszczeniazkąpielamioumiarkowanejtemperaturze–tepida-
rium,kąpielamigorącymi–caldarium,czywreszciezkąpielaminapotnymi–la-
conicum.Pokąpielimożnabyłopójśćnagimnastykędospheristerium,aponiejdo
destrictoriumnaoczyszczenieciałapogimnastyce.Zamiastnagimnastykęmożna
byłopójśćdounctoriumnanamaszczenieciaławonnymiolejkamiimaściami.
wtermachbyłyteżbasenykąpielowe–piscinenatatoriae.
Łaźniepublicznenależałydonajokazalszychbudowlistolicyówczesnegoimpe-
rium.DonajsłynniejszychrzymskichzabytkówztychczasównależąsłynneTermy
Caracalli.Otym,jakbardzoRzymianiebyliprzywiązanidokąpieliwtermach,
mogąświadczyćpozostałościkąpieliskwróżnychkrajach,którepodbili.Tam
bowiem,gdziebyłylegionyrzymskie,budowanotermy.Niektóreznich,np.wTy-
rolu,nawęgrzechczynadRenem,przetrwałydoobecnychczasów.Legionyrzym-
skierozpowszechniłytermywdużejczęściEuropy,AzjiMniejszejipółnocnej
Afryce.warabsko-tureckimobszarzeprzetrwałatradycyjnarzymskakąpielwgo-
rącympowietrzu,którajakołaźniatureckazpowrotemdotarładoEuropydzięki
krzyżowcom.
Otym,jakwielkąwagęprzywiązywanoodnajdawniejszychczasówdoczęste-
goobmywaniaciaławodą,świadczyto,żewreligiachIndii,Persjiczypóźniej
wreligiiżydowskiejwprowadzonojejakoobowiązek.
wśredniowieczuzainteresowaniewodąjakośrodkiemhigienicznym,acoza
tymidzierównieżleczniczym,całkowiciezanikło,przedewszystkimzewzglę-
dówreligijnejascezy.Jedyniewkrajacharabskichkultywowanojeszczeprzenie-
sionezestarożytnegoRzymuzainteresowaniepolewaniemwodąinatryskami,
oczymświadcządziełaAvicenny.KrzyżowcywracającydoEuropy(ichorobyza-
wleczoneprzeznich),przyczynilisięjednakwpewnejmierzedotego,żezaczęto
znowukąpaćsięwłaźniach,wktórychpracowalicyrulicy,stawianobańkiistoso-
wanoinnezabiegilecznicze.Kąpielewowymczasietrwałyok.10godzin.Sprzy-
jałyzatemożywionemużyciutowarzyskiemu,wkąpielispożywanoposiłki,słu-
chanomuzykiitp.Epidemieiwymogireligijnedoprowadziłyjednakdozniknięcia
łaźni.
ZainteresowaniewodąwEuropiepowróciłowepoceOdrodzeniaitozasprawą
znakomitegolekarzaParacelsusa,któryuznawał,żewodazposzczególnychźródeł
różnisię,takżepodwzględemwłaściwościleczniczych.wXVIwiekuukazałosię
jużwielepismokąpielach.Powstawałyteżkąpieliska.Ustalanowskazaniadoką-
pielimineralnych.ModnestałosięstosowaniekuracjipitnychwodamizeSpa,któ-
rewXVIIwiekueksportowanonawetdoPolski.GuinteriusvonAndernach,na-
uczycielVesala,naprzełomieXViXVIwiekunapisał,żekuracjakąpielowatrwa
80–100,anawet180godzin.wposzczególnychkrajacheuropejskichrozwijałysię
łaźniepubliczneipowstawałyuzdrowiska.
Nowespojrzenienawodolecznictwoprzedstawiłwswoichdziełachangielski
lekarz,JohnFloyer,napoczątkuXVIIIwieku.PowołującsięnaHipokratesa,
wskazywałnaużytecznośćgorącejizimnejwodywleczeniuwieluchorób.Szcze-
gólniezalecałstosowaniezimnychkąpieli.Rzeczywistyprzełomwwodolecznic-
87
