Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dzialnegoipromieniowaniekrótko-imikrofalowe.Długośćfalitegopromieniowa-
niazależyodwysokościtemperatury.
Nagiczłowiekwpomieszczeniuotemperaturzepokojowejtraciciepłoprzez
promieniowanie(60%),odparowaniewodyzpotu(25%),przewodzenieikonwek-
cjędopowietrza(12%)orazprzewodzeniedoprzedmiotów,zktórymisięstyka
(3%),atakżewbardzomałymstopniuprzezogrzaniewydaliniprzeziewniewi-
doczny(perspiratioinsensibilis),obejmującyodparowaniewody,któradyfunduje
przezskóręibłonyśluzowedrógoddechowych.
Oddawanieciepłaprzezprzewodzenieikonwekcjędopowietrzazależyod
prędkościruchupowietrzaijestwprostproporcjonalnedoróżnicytemperatury
skóryipowietrzaorazpowierzchniskóry.Mechanizmtenstajesięnieskuteczny,
gdytemperaturaotoczeniawzrastapowyżej350C.wtychwarunkachpobieraniu
ciepłaprzezorganizmzapobiegajedyniepoceniesięiodparowaniepotu.Doodpa-
rowania1litraorganizmzużywamniejwięcej1/
3ogólnejilościciepławytwarza-
negowciągudoby.Człowiekniezaadaptowanydogorącatraci1,5lpotuwciągu
godziny,azaadaptowanynawetdo4,0lnagodzinę,anaodparowanie1gpotuor-
ganizmzużywa0,58kcal(2,43kJ)–jesttodużautrataciepła.Poceniesięiodpa-
rowaniepotuzależyodtemperatury,wilgotnościiruchupowietrza.
Rolaczęścikorowejirdzennejciała
wpoczątkowymokresiezagrożeniaprzegrzaniemiudaremcieplnymochronny
wpływwywieraróżnicatemperaturmiędzypowierzchniąciała–częściąkorową
awnętrzemorganizmu–częściąrdzenną.Temperaturaskórywobrębiegłowyitu-
łowiawynosiok.30–320C,awobrębiekończyn,zwłaszczadolnych,jestjeszcze
niższa.wzrosttemperaturyotoczeniapowodujewięcprzedewszystkimzwiększe-
nietemperaturyczęścikorowejciała.wedługLehmanaorganizmmożepobrać
ok.100kcalciepła(419kJ),zanimwszystkieczęściciałaosiągnątemperaturę
370C.wielkośćtegoukładunbuforowego”jestproporcjonalnadomasyciała,dla-
tegoteżludzieszczupliorazdziecigorzejznosząnagłezachwianierównowagi
cieplnej.
Naproceswymianyciepłamiędzyczęściąrdzennąikorowąorganizmuaśrodo-
wiskiemzewnętrznymwpływawieleczynników,aprzedewszystkimprzepływ
krwizczęścirdzennejdoskóry.Przechodząceprzeztkankępodskórnąnaczynia
krwionośnetworząrozległąsiećwpodbrodawkowejwarstwieskóry.Bezpośrednio
podskórąleżysplotżylny,doktóregowwieluczęściachciała,np.wdłoniach,sto-
pach,uszach,dopływakrewztętnicbezpośrednioprzezpołączeniatętniczo-żylne.
wielkośćdopływukrwidotegosplotumożezmieniaćsięwszerokimzakresie,od
0do30%,objętościwyrzutowejserca.Dlategoteżimwięcejkrwidopływazwnę-
trzaciaładotegosplotu,tymwięcejciepładostarczaonazczęścirdzennejdoskó-
ry.Jeżelinatomiastprzepływkrwizczęścirdzennejdokorowejzostajeznacznie
ograniczony,ciepłomożedotrzećdoskóryjedynieprzezprzewodzenie,któremu
naprzeszkodziestojątkankiizolacyjneztłuszczowąnaczele.Stantegorodzaju
możebyćorganizmowiprzydatnyjedyniewzimie.
Skóraitkankipodskórne,azwłaszczatkankatłuszczowa,stanowiązłyprze-
wodnikciepła.Przewodnictwocieplnetkankitłuszczowejwynosi1/
3przewodnic-
twacieplnegoinnychtkanek.Jeżeliprzestaniedoskórynapływaćkrewznarządów
40
