Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.3.Temperaturapowietrzazewnętrznego
29
niżenietemperaturypowietrzanaskutekwypromieniowaniatrwadowcze-
snegoprzedpołudnia,kiedywstająceSłońce–najpierwpromieniowaniem
rozproszonym,następniebezpośrednim–rekompensujetestraty.
Istniejekilkaczynnikówzakłócającychideowyprzebiegzjawiska:
•Wiatr.Mieszającwarstwypowietrza,łagodziznaczneamplitudydo-
boweiprowadzidowzględnegowyrównaniagradientówpionowychtempe-
ratury.Podczasbezchmurnejibezwietrznejpogodywkanionachmiejskich
ulicwystępująprzypowierzchniZiemi(patrzpodrozdział2.7)bardzowyso-
kietemperaturywciągudnia.Odwrotniedziejesięnocą,kiedytemperatura
gruntustajesięniższaodotaczającegopowietrza(inwersja).
•Zachmurzenie.PochłaniaczęśćenergiipromienistejSłońca,wskutek
czegodopodłożatrafiamniejenergii,generującniższetemperaturyzarówno
powierzchniZiemi,jakiprzylegającejdoniejwarstwypowietrza.Promienio-
waniecieplnechmurskierowanewstronęZiemizwanejestpromieniowa-
niemzwrotnym,ponieważznacznajegoczęśćpochodzizodbiciaod„pod-
łoża”.Promieniowaniezwrotneodbiteodchmurpowracanapowierzchnię
Ziemi,przeciwdziałajączbytdużemuobniżaniutemperatury;wwarunkach
występowaniazachmurzeniawciągudobyamplitudatemperaturyulegawy-
raźnemuzmniejszeniu.
•Jednoczesnewiatriopad.Mogącałkowicie„wypłaszczyć”dobowy
przebiegzmiantemperaturyiwefekciewywołaćlokalneekstremawnaj-
mniejoczekiwanychmomentachdoby.
•Adwekcjemaspowietrza.występująnaszerokościachgeograficz-
nychumiarkowanychiwysokich(Skandynawia).wiążąrytmzmiantempe-
raturywciągudobyzprzejściemzimnychlubciepłychmaspowietrza,nie-
zgodniezrytmempromieniowaniasłonecznego;wwarunkachnocypolarnej
idlaniskiegopołożeniaSłońca(do60nadhoryzontem)ciepłefrontypogo-
dowemogąpowodowaćlokalnemaksimatemperaturypowietrza,naprzykład
wciągunocy.
•Dużepowierzchniejezior,mórzioceanów.Dziękinimdzienne
przebiegizmiantemperaturystająsiębardziejwyrównane,doczegoprzy-
czyniasiędużapojemnośćcieplnawody.Obniżeniemaksimumtemperatury
wdzieńjestumiarkowane,natomiastminimanocnewyraźnierosną.
Inaczejszacujesięprzebiegrocznytemperatury–istotnyelement
ocenyzapotrzebowanianaenergięzużywanąprzezbudynekdoogrzewania
wokresieobniżonychtemperaturzewnętrznych.Praktycznaocena,przydatna
wobliczeniachtechnicznych,uwzględniawartościśrednichmiesięcznych
temperaturpowietrza,najczęściejokreślanychdlaterenówstacjimeteorolo-
gicznych.
Klimatmorski,nadmorskiiprzyjeziornycechująniskieamplitudy,
wynoszącezaledwiekilkastopni,podczasgdynadobszaramilądowymi