Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
FIZYKOTERAPIA
dojegozachowaniawszelkiedostępnemechanizmyadaptacyjne.Dobrym
przykłademsąreakcjefizjologiczneprowadzącedoutrzymywaniastałej,
pożądanejciepłotywnętrzaciała.Zaangażowanesąwtolicznestruktury
tkankowe,odreceptorównerwowychwskórze,poukładnerwowy,krążenia,
mięśniowyihormonalny.
Człowiekjestpoddawanydziałaniuróżnychformenergii,zktórymisię
styka.Zakłócającahomeostazęorganizmuenergiatobodziec.Reakcjana
bodzieczależyodwielkościjegoenergii,czasudziałania,właściwościtkanki,
naktórąondziała,orazpowierzchniekspozycji.Reakcjataokreślanajest
jakoodczyn.Najmniejszadawkaenergiipowodującareakcjętoodczynprogowy.
Stopieńodczynuzależyodwrażliwościtkankinadanąenergię.Jeżeli
bodziecjesttaksilny,żeprzekraczagranicęadaptacjitkanki,dochodzidojej
uszkodzenia.Granicętęokreślasięjakowartośćprogowątolerancjitkanki.
Przekroczenietejgranicywywołujeodczynnieodwracalny.
Prawidłowetkankireagująnabodziecwsposóbprzewidywalny(odczyn
normalny).Tkankizmienionechorobowomogąreagowaćnaniegowsposób
nieprzewidywalny(odczynparadoksalny).Odczynmożebyćjedyniemiejs-
cowy,ograniczonydomiejscaekspozycji,możeteżbyćogólny,dotyczący
całegociałalubmiejscaodległegoodmiejscaekspozycji.Odczynyogólne
wynikajązreakcjinabodziecwieluukładów,np.układunerwowego,
naczyniowego,anawethormonalnego.Odczynyteniezawszesąprzewidy-
walne.Mogąbyćoneindywidualne,specyficznedladanegopacjenta,atakże
zmienionepodwpływemokreślonejchorobylubnaskutekprzyjmowania
leków.
Stopieńreakcjimożeteżbyćodmienny,jeślinaorganizmdziałakilka
różnychbodźcówjednocześnielubbodźcetenastępująposobie.Na
przykładjeśliekspozycjanapromieniowanienadfioletowejestpoprzedzona
naświetleniempromieniowaniempodczerwonym,odczynjestwiększy.
Możeteżwystąpićzjawiskoodwrotne,kiedyenergiapoprzedzającazmniej-
szareakcjęnabodziecpóźniejszy.
Bardzoważnąrolęwefektywnościfizykoterapiiodgrywają:skóra
(zlicznymireceptoramiobwodowegoukładunerwowego),siećnaczyńskóry
itkankipodskórnejorazpowierzchownieleżącemięśnie.Poprzezreakcjęna
określonybodziecuruchamianyjestłukodruchowy:receptor–ośrodkowy
układnerwowy–efektor.Znajomośćtegołuku,wprzypadkuktórego
efektormożebyćniekiedywznacznejodległościodreceptora,jestjednym
zważnychelementówwiedzyfizykoterapeutycznej,warunkującejpowodze-
nieterapii.
Bodźcemogąpochodzićznaturalnego,przyrodniczegootoczeniaczło-
wieka,np.promieniowaniasłonecznego.Sątonaturalneczynnikifizyczne,
typowedlafizjoterapiiuzdrowiskowej.Współczesnafizykoterapiaopiera
sięjednakgłównienabodźcachfizycznych,sztucznych,emitowanychprzez
specjalnegeneratory.Postęptechnikipozwala,bybodźcetebyłyprecyzyjne,
powtarzalne,zprzewidywanąreakcjąorganizmu.
