Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
•funkcjętermoregulacji,
•funkcjęwchłanianiasubstancji:leków,kosmetyków,
•funkcjęimmunologiczną,
•syntezęwitaminyD
3.
Skóraodbierabodźceześrodowiskazewnętrznegozapomocąreceptorów.Worgani-
zmieczłowiekareceptorywystępująnietylkowskórze,sąonewcałymorganizmie.
Ichzadaniemjestdostarczanieinformacjidoośrodkowegoukładunerwowegozarówno
ośrodowiskuzewnętrznym,jakiwewnętrznym.Wobrębiereceptorówdochodzido
przetwarzaniabodźcównaimpulsynerwowe.Wtensposóbzapoczątkowanezostają
czynnościodruchowe.
Włukuodruchowym(ryc.2.1)wyróżniasięnastępująceelementy:
•receptor,
•
drogęaferentną(doprowadzającą),składającąsięzneuronuczuciowego,którym
potencjałczynnościowyprzewodzonyjestdoukładunerwowego,
•
ośrodekodruchowy,wktórymsygnałymogąulecmodyfikacjiprzezinformacje
docierającezinnychreceptorów,
•
drogęeferentną(odprowadzającą),składającąsięzneuronówodprowadzających
potencjałczynnościowydoefektora,
•
efektor,czyliorgan,strukturęlubczęśćciałaodpowiedzialnązareakcję-może
tobyćzarównoskóra,mięsień,jakigruczołwydzielaniawewnętrznego.
NajbardziejpowszechnypodziałreceptorówwprowadziłSherrington.Wedługtegopo-
działu,uwzględniająclokalizacjęreceptoraorazźródłodziałającegonaniegobodźca,
możnawymienić:
•eksteroreceptory-reagująnabodźceześrodowiskazewnętrznego,
•
proprioreceptory-dostarczająinformacjiopozycjiciała,np.tułowia,kończyn,
głowywzględemsiebie,
•interoreceptory-odbierająbodźceztrzew,
•telereceptory-informująozmianachzachodzącychwbardziejodległymotoczeniu,
•nocyceptory-odbierająbodźcebólowezuszkodzonychtkanek.
Skóraodbierabodźceokreślanejakoczucieskórne(powierzchowne),czuciegłębokie
(propriocepcja)orazczuciebólu(nocycepcja).Dziękipercepcji,czylisubiektywnejoce-
niekilkubodźcówodbieranychzzewnątrz,wtymsamymczasie,dokonujesięoceny
danejsytuacji,biorącpoduwagękojarzenie,doświadczenieczywiedzę.Zkoleinaskó-
rzemożnaobserwowaćwielezmianfizjologicznychipatologicznychdokonywanych
winnychtkankachicałymorganizmie.Dlategodlalekarzaskórajestważnymorganem,
4
20Strukturyanatomiczneiukładywaspekcieodbiorubodźcówfizykalnych
