Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Przekłady
dziwafilozofiamusiwpewiensposóbzawieraćwszystkiehistoryczne
filozofematy,żefilozofiajestnieodłącznaodfilozofii[...]”46.
GłównymmotywemfilozofiidziejówfilozofiiHeglajestnieod-
łącznośćfilozofiisystematycznejoddziejówfilozofii.Jeślifakttenpo-
zostanienieuświadomiony,będzieonapoprostuniezrozumiała.Już
wczesnestudiaPatočkiOfilozofiidziejów(1940)47orazHistoriafilo-
zofiiijejjedność(1942)48cechujewyraźnieszerszyhoryzontfilozo-
ficznyniżten,proponowanyprzezHusserlaczyHeideggera.
PodwidocznymwpływemHeglaformułujePatočkametodologicz-
no-teoretycznypunktwyjściaswejfilozofiidziejów.ChoćzdaniemPa-
točki,pierwszym,któryprzedstawiłtezęjednościfilozofiiwdziejach,
byłLeibniz,tojednakdopieroHegelzrealizowałjąnaswójniepowta-
rzalnysposób—dziejefilozofiistałysiędlaniegorzeczywistąwiedzą
filozoficzną.Itylkowtejpostacimogąbyćtraktowanejakowstępdo
filozofii.Patočkaniewątpi,żeflwfilozofiinajnowszejzawartajest
całamyślowapracatysiącleci,aobserwowanietegorozwojuducha
podkątemhistorycznymjestzadaniemdziejówfilozofii”49.
PatočkaakceptujeHeglowskiestanowisko,żedziejefilozofiisą
rzeczywistąfilozoficznąnauką:flDziejefilozofiimogąbyćrozumiane
jakowstępdofilozofii(itonietylkojakojednazjejczęści,lecz
dokładniejakojejwstęp),ponieważwyjaśniająpowstaniefilozofii[...].
Dziejefilozofiizajmująsięczynnościamimyślenia.Oweaktystano-
wiąpoleczystegomyślenia,dziejefilozofiizatemukazująsposób,
wjakimyśleniewytwarzasamosiebie.Myślenieprzedstawione
wdziejachfilozofiijestwswejistociejednością,aróżneformyjejma-
nifestacjisąstwarzaniemtegosamego”50.
Dziejefilozofiimająsweniezastąpionemiejscewsystemiecałejfi-
lozofiiHegla,zczegomiędzyinnymiwynikaichfilozoficznado-
niosłość.Jakointegralnaczęśćfilozofiiduchaobiektywnego,stałysię
onenarzędziemsamopoznaniaduchawczasie.Patočkawyraźnie
określiłczterygłównemotywyHeglowskiejfilozofiidziejówfilozofii:
fl1.Rozwójfilozofiijestorganiczny.Różnefilozofiesątylkorożnymi
stadiamirozwojutegosamegoorganizmu.2.Rolaindywidualności
jestpodrzędna,nienależydotreścifilozofii.3.Czasjesttylkoze-
46J.Patočka:Kapitolyzesoučasnéfilosofie.V:Idem:Péčeoduši.Sv.1.
Praha1996,s.91.
47J.Patočka:Ofilosofiiděj.n.V:Idem:Péčeoduši.Sv.1...,s.107—115.
48J.Patočka:Dějepisfilosofieajej.jednota.flČeskámysl”1942,č.2—3,
s.58—72,97—114.
49J.Patočka:Problémdějinfilosofie.V:Idem:Nejstarš.řeckáfilosofie.
Praha1966,s.307.
50Ibidem,s.306.
