Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zCesarstwemBizantyńskim.Mogłotowsposóbistotnyprzyczynićsiędo
wypracowaniaideijednościpaństwawprzewodnichkręgachFranków.Na
szczęściezachowałysięflustawysukcesyjne”KarolaWielkiegoijegona-
stępcyLudwikaPobożnego,tojestDivisioregnorumz806r.
4
iOrdinatioim-
periiz817r.
5
,którepozwoląbliżejwniknąćwgenezęrozpatrywanegopro-
blemu.
KarolWielkiwewstępietestamentuoświadczył,żeswychtrzechsynów
traktujejakowspółwłaścicieliswegokrólestwaiichteżuważazaspadko-
biercówimperiivelregninostriposwojejśmierci.Wtymcelukażdemuznich
zostaławyznaczonadzielnicawdokładnieokreślonychgranicach,bytym
samymuniknąćsporówmiędzynimiwprzyszłości.Braciawswychdzia-
łachmielichronićgranicprzylegającychdoobcychludów,natomiastmię-
dzysobązachowaćpokójimiłość.Następniewtrzechpierwszychpunktach
określonozasięgdziałów.ItakLudwikmiałotrzymaćpozaAkwitaniącały
regionpołudniowyodrówninyLangrespoAlpy,aPipinowipróczItalii
przypadłyBawariaipodległejejterenywKaryntiiorazpołowaAlemanii,
natomiastKarolMłodszydostałcałąresztęterytorium.Punktczwartyokre-
ślał,jakmiałbywyglądaćpodziałpaństwa,gdybyktóryśzbracizmarłprzed
innymi
6
,natomiastpiątydopuszczałdziedziczeniewdzielnicyojcaprzez
syna,oilezechcegowybraćtamtejszylud,nacostryjowiepowinniwyrazić
zgodę
7
.Punktszóstyzakazywałnaruszaniawzajemnegostanuposiadania
irównocześniepolecałbraciomwzajemnąpomoc,czytowewnątrzpaństwa,
1111111
4
Divisioregnorum,MGHLegumSectioII,CapitulariaregumFrancorumI,ed.A.Boretius,
Hannover1883,s.126-131.Aktten,wprzeciwieństwiedocytowanegowprzypisiena-
stępnym,zachowałsięwkilkuodpisach–zob.M.M.Tischler,Die„Divisioregnorum”
von806zwischenhandschriftlicherÜberlieferungundhistoriographischerRezeption,[w:]
Herrscher-undFürstentestamenteimwesteuropäischenMittelalter,hrsg.vonB.Kasten,
Köln-Weimar-Wien2008,s.193inn.
5
Ordinatioimperii,MGHCapit.I,s.270-273.
6
W.Mohr,Bemerkungenzur„Divisioregnorum”desJahres806,ALME,24:1954,s.131inn.,
przedstawiłtezę,żepunkty4oraz17-19niefigurowałypierwotniewtejustawieisą
późniejszymiuzupełnieniami.Zobronącałkowitejautentycznościtegoźródławystąpił
W.Schlesinger,KaisertumundReichsteilung.ZurDivisioregnorumvon806,[w:]Forschun-
genzuStaatundVerfassung.FestgabefürFritzHartung,Berlin1958,s.9inn.orazK.Spri-
gade,ZurFragederVerfälschungvonKarlsd.Gr.Divisioregnorum,ZRG,GA,81:1964,s.305
inn.(zob.tuteżprzyp.3i4,s.306,gdziedalszaliteraturapolemizującazW.Mohrem).
Odpowiedźnapierwszązkrytykzob.W.Mohr,NochmalsdieDivisioregnorumvon806,
ALME,29:1959,s.91inn.
7
Wkwestiidziedziczeniapośmierciwładcyprzezjegobracilubsynówzob.M.Becher,
Vater,SohnundEnkel.DieBedeutungvonEintritts-undAnwachsungsrechtfürdieHerr-
schaftsnachfolgeimFrankenreich,[w:]Herrscher-undFürstentestamente…,s.300inn.
22
