Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
powiększenieichpodkrólestwbyłomożliwetylkopoprzezposzerzenieist-
niejącychgranic.Nicdziwnegozatem,żetakżeiKarolowiMłodszemu
przyznanozwartykomplekswładczyzpozostałychziem.Wrachubęnie
wchodzitakżeniepodzielnośćregnumFrancorumpopierwszesamP
.Clas-
senzauważył,żeKarolWielkiprzewidywałpodziałtegoobszaru,dopóki
PipinGarbatyw792r.niewznieciłbuntuprzeciwojcu
18
,apodrugiewre-
gulacjachz806r.równieżzakładanojegorozczłonkowanienazasadzie
układuz768r.wwypadkuśmierciKarolaMłodszegoprzedjegobraćmi.
Wkwestiiideicesarstwawustawiesukcesyjnejz806r.E.Boshofzajął
wzasadzietakiesamestanowisko,jakW.Schlesingerijestzdania,żeKarol
Wielkiprzyznawałsięwniejdoswegowyniesieniaz800r.orazmyślałokon-
tynuacjitejgodnościposwejśmierci,jednakżeniepozostawiłżadnejwska-
zówkizarównocodojejspadkobiercy,jakicodosposobudalszegotrwania
tejinstytucji.SpórzBizancjumbył,choćgłówną,jednaktylkojednązprzy-
czyntychprzemilczeń.Zdajesię,żerównieistotnymaspektembyłbrakja-
snejkoncepcji,jakpogodzićzasadygermańskiegoprawadomowego,doma-
gającegosiępodziałuaequalisorteizbornejwładzygminybraterskiejzwyni-
kającymiznowejgodnościwyobrażeniamipaństwajakoorganizacjiuni-
wersalistycznejiniepodzielnej.
RównieżDietrichHägermannpostrzegaspórzBizancjumogodnośćcesar-
skązpoczątkuIXw.jakojedenzpowodówjejpominięcia.Jednakżejegozda-
niemdecydującymczynnikiembyłaobawaprzedzachwianiemtakskrupulatnie
iszczegółowookreślonejrównowagimiędzyflcorpusfratrumzgodniezger-
mańskimprawemspadkowym,gdybyzostałdotkniętyproblemcesarstwaice-
sarza,wynoszącyjednegozbracidopozycjihegemonialnejnadpozostałymi
19
.
NatargająceKarolemWielkimrozterkicodosprawynastępstwawska-
zujefakt,żenawetpośmiercibraciLudwikaPobożnego,przewidzianych
wustawiez806r.,powstrzymywałsięonjakiśczaszwydaniemodpowied-
1111111
stronachznajdująsięinformacjeopodkrólestwachzaLudwikaPobożnegoijegona-
stępcówdokońcaXw.
18
Wtejkwestiizob.A.Sikorski,KarolińskiezamachystanuodKarolaMłotadoLudwikaPo-
bożnego,[w:]Zamachystanuwdawnychspołecznościach,podred.A.Sołtysiaka,J.Olko,
Warszawa2004,s.190in.
19
D.Hägermann,ReichseinheitundReichsteilung.BemerkungenzurDivisioregnorumvon806
undzurOrdinatioimperiivon817,HJ,95:1975,s.286in.Wewcześniejszejliteraturze
wyrażanonawetpogląd,żeKarolWielkipostrzegałgodnośćcesarskąjakoczystooso-
bistewyróżnienie,np.zob.:S.Abel(fortgesetztvonB.Simson),Jahrbücherdesfränki-
schenReichesunterKarldemGroβen,Bd.II,Leipzig1883,s.352;K.Hampe,Herrscherge-
staltendesdeutschenMittelalters,Leipzig1927,s.57iK.Heldmann,DasKaisertumKarls
desGrossen,Weimar1930,s.419.
26