Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Tło
uznaćkrólazapotworatylkodlatego,żebyłzmysłowymmężczyzną.Naszosąd
musiuwzględnićniezmiernezróżnicowanieEuropy,działaniawywołujące
kontrdziałania;plewyniemalnaszasypują,gdyusiłujemyodsiaćziarnopraw-
dy.Tejrzeczywistościniemożemyuznaćzawyłączniepolityczną:podstawo-
wyczynnikjestludzki.
GdybyżFranciszekbardziejdominował!Historycznąuwagęiświatowąsła-
węprzyciągająpostaciowybitnychcechach:zdobywcyjakCezar,wampyjak
Kleopatra,wielkiesercajakAbrahamLincoln,władczynie-dziewicejakElżbie-
taI,władczynie-niedziewicejakKatarzynaWielka,walceparowejakNapole-
on...FranciszekInieodcisnąłpiętnanaswejepocewpodobnysposób.Do
tegoniedorastał.Gdybyjednakniebyłnadczłowiekiem,niestałbysięłatwo
kukiełkąwielkichmoralistów,wilkiemwyklinanymprzezbiskupaStubbsaczy
oczernianymprzezWiktoraHugo.Owedziewiętnastowiecznewielkieakty
potępienianiebyłyhistorią,leczpamfleciarstwem.Franciszekniebyłżadnym
potworem,niebardziejniżwspółczesnymuHenrykVIII.
Cociekawe,wieleosobistychproblemówdzieliłzkrólemAnglii,rozwiązy-
wałjejednaknasposóbfrancuski.GdybyzaślubiałswekochankijakHenryk,
apotemścinałjednączydrugągłowę,dodałbydohistorycznegomuzeumfigur
woskowychkilkainteresującychpań(isiebienadodatek).ChoćjednakFran-
ciszekurodziłsiętrzylatapoHenrykuizmarłtrzymiesiąceponim(Franci-
szek1494-1547,Henryk1491-1547),nieforsowałowejzbieżnościtakbardzo,
jakmógł;zresztąniemusiał–byłFrancuzem.
Jegodwienajważniejszekochankimogłyzostaćkrólowymirówniedobrze,co
AnnaBoleynczyKatarzynaHoward,aleFranciszekżyłpodinnągwiazdą.Wyzna-
wałinnąsztukęmałżeństwa,politykiiżycia:zważmyupórwkwestiirozwodu,któ-
rydoprowadziłHenrykaVIIIdokolizjizWatykanem.PolitykaFrancjiwzględem
papiestwadoszłajużdostanu,wktórymtakiekonfrontacjeniebyłypotrzebne;
LudwikXIIrozwiódłsiębezwiększychproblemów.Zdrugiejstronyfrancuskie
umetresy”cieszyłysięromantycznymzezwoleniemoddnitrubadurów.JaneShore,
zniesławionawAnglii,stanowiłaodpowiednikAgnesSorel,dlaktórejFranciszek
późniejnapiszepoemat.Takrólewskaelastycznośćpozwalaławydźwignąćko-
chankębezśmiertelnegoprzygnębianiażony.GdyHenrykwstosunkachzeszlach-
tączyministramiużywałtopora,Franciszeknieryzykowałpodobnychmetod–
chybażechodziłooskarbników.Musiałzachowywaćzeszlachtądelikatnąrówno-
wagęisprytnieniąkierować,podobniejakKościołemiparlamentem.Jegosytuacja
politycznabyłabardziejzagrożonaniżwprzypadkuAnglii.Przyzawiłychpowiąza-
niachmusiałużywaćłagodnychśrodków.Francjadążyładowłasnegodobrobytu
mimopresjisąsiadów,podżegającdowrogościwzględemnichichsąsiadów.Poli-
tycznenapięciestworzyłosystemodpowiedniogiętkiiskomplikowany.Wtakod-
miennychokolicznościachnienależysądzićzachowaniaFrancuzatak,jakbyznaj-
dowałsięwsytuacjiAnglika.
