Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cji,porzuciłjejstronę,wiążącsięzprzedstawicielamipolskiejmagnaterii,
wrogimikrólowej.Niewszyscyzjegopoplecznikównależeliwcześniejdo
zwolennikówWersalu.PóŹniejpowoliizoporemkonsolidowalisięwokół
wspólnegoceluŻwyniesienianatronprzedstawicielaFrancji.
Gdyambasadoruznał,żeSobiescyniezdobędąkorony,zachęcałWer-
saldowystawieniapodczaselekcjiksięciafrancuskiego.KandydaturaFran-
ciszkaLudwikadeContinatronpolskibyłaefektemjegonacisków.Tego
właśnieksięciazaproponowaliprzedstawicielepolskiejmagnaterii,aleLu-
dwikXIVdługoniewyrażałzgodynajegoudziałwwalcewyborczej.Kan-
dydaturafrancuskapoczątkowoznanabyłatylkowwąskimgronienajbliż-
szychwspółpracownikówPolignaca.ChodziłoougruntowanieszansFran-
cuzanakoronępolską,aletakżeowyzyskanieelementuzaskoczeniaitym
samymuniemożliwienieszlachciezbytszczegółowegoprzyglądaniasiękan-
dydatowi.Przebiegwalkiwyborczejisamejelekcjiwykazałyjednoznacz-
nie,żetenplan,zarzuconypóŹniejprzezambasadora,byłjaknajbardziej
słusznyiokazałsięskutecznywwykonaniustronnictwasaskiego.Ostatecz-
nieelekcjazakończyłasięobioremdwóchkandydatówŻksięciaContiiza-
proponowanegopodsamkoniecbezkrólewiaFryderykaAugusta.
ContiniezdołałprzejąćwładzywPolsce.Uległbardziejzdecydowane-
muAugustowiII.Jednaknietylkowszybkościiniewyczerpanejenergii
SasanależyupatrywaćporażkęFrancuza.Powstajezatempytanie,aniniej-
szapracajestpróbąodpowiedzinanie:Dlaczegokandydaturafrancuska
pojawiłasięw1696roku?Początkowobowiemniebyłaonawcalepragnie-
niemLudwikaXIV.Jakiedziałaniapodjętowceluwprowadzeniaksięcia
Continatronijakiebyłyprzyczynyjegoklęski,zwłaszczawobecfaktu,że
odpoczątku1697rokuFrancuzuchodziłzaprzyszłegokróla?Takprzy-
najmniejprzedstawiałsprawęPolignac.Przekonanietopodzielałowieluob-
serwatorówbezkrólewia,częstobezstronnychlubniechętnychFrancji.Co
spowodowałoodstąpieniekandydaturyContiego,takaktywniewspieranej
przezwieluczołowychmagnatówpolskichtużprzedelekcją?Celemtej
książkijestprzedstawieniedziałalnościstronnictwafrancuskiegopośmierci
JanaIIISobieskiego.Rozważyćnależyokoliczności,wjakichpowstawało
onowPolsce,jegoskładicele,jakieprzyświecałyjegotwórcomorazprzy-
czyny,którespowodowałyzrazutakznacznąpopularnośćkandydatury
księciaContiiutratępoparcia,aznimiszansnaprzejęcietronuniemal
wostatniejchwili.
Niepowstaładotądpraca,któraudzielałabyodpowiedzinapostawio-
nepytania.Najwcześniejsząpublikacjąodnoszącąsiędotegobezkrólewia
sąjegodziejeopisanewXIXwiekuprzezAntoniegoWalewskiego1.Autor
opierałsięprzedewszystkimnaŹródłachniemieckich,aprzyglądałsię
1A.Walewski:DziejebezkrólewiaposkonieJanaIII.Kraków1874.
10
