Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niąiRepublikąZjednoczonychProwincjiNiderlandów3.W1689rokuwy-
buchławojna.Francjażywiłanadziejęszybkiegozwycięstwaipodpisania
pokoju.Zawiodłasięjednakwswychoczekiwaniach.WkrótceLigazosta-
ławzmocnionaprzystąpieniemdoniejSzwecjii;randenburgii,atakżeAn-
gliipodrządamiWilhelmaOrańskiego.PowodemkonfliktuLudwikaXIV
iWilhelmabyłaobronażywotnychinteresówholenderskichizaciekłary-
walizacjaoprzewagęnamorzuiwhandlueuropejskim4.Jednakwygodnego
pretekstudostarczyłsamkrólfrancuski,goszczącusiebiewygnanegoJakuba
II5.Podrządaminowegowładcyangielskiegowszystkiesiły,jakimidyspo-
nowałyAngliaiNiderlandy,oddanezostałynaużyteksojuszników6.Francja
stanęładowojnyosamotnionaiwieleczasuspędzanowWersalunaddy-
plomatycznymikombinacjami,jakrozerwaćwrogisojusz,ewentualnie,jak
osłabićjegosiłęidoprowadzićdokorzystnegoprzełomu.Walkaprzedłu-
żałasię,awyniszczonykrajstawiałopórresztkąsił7.Rozpaczliwierozglą-
danosięzasojusznikami8.
PołożenieLudwikaXIVwciążsiępogarszało.Dokuczałamusamotność
nietylkopolityczna.Wjegootoczeniubrakłodawnychoddanychwspółpra-
cowników.Odeszlinajbardziejzaufanidoradcy.W1683rokuŻColbert,
dwalatapóŹniejŻLeTellier.Jużwtrakciewojnyw1690rokuzmarlidwaj
inniprzedstawicieletamtegorząduŻLouvoisiSeignelay,opiekunowiear-
miiifloty9.ZabrakłotakżewybitnychwodzówŻw1686rokuWielkiego
Kondeusza,aw1694ŻmarszałkadeLuxembourg10.Odchodziłopokole-
nieniemalrównolatkówkróla.Władzęprzejmowaliludziemłodzi,pełni
energii,aleniezawszezasługującynazaufaniemonarchy.;alisięszczerze
iotwarciedoradzaćwładcyiodważnieprzedstawiaćmusytuację.Wobawie
przedgniewemiirytacjąLudwikaXIVcorazczęstszymiwobeczaawanso-
3P.Gaxotte:LudwikXIV...,s.281.
4P
.Miquel:HistoiredelaFrance.Paris1976,s.222.
5G.Livet:Lléquilibre...,s.99;M.Niemojowska:OstatniStuartowie.Warszawa
1992,s.14inn.
6L.André:LouisXIVetllEurope.Paris1950,s.244Ż245;G.Livet:Lléquilibre...,
s.99.
7P
.Gaxotte:LudwikXIV...,s.280Ż284;P.Goubert:LouisXIVetvingtmillionsde
Françaises.Paris1966,s.257Ż264;G.Livet:Lléquilibre...,s.92Ż97;J.-C.Petitfils:Lo-
uisXIV...,s.498Ż509;P.Sagnac,A.Saint-Légerde:LouisXIV(1661Ż1715).Paris
1949,s.34Ż35.
8A.Fraser:MiłośćiLudwikXIV.Przekł.N.Radomski.Poznań2007,s.276;
A.Saint-Legerde,P.Sagnac:LapreponderancefrançaisesousLouisXIV(1661Ż1715).
Paris1946,s.373;;.Kopeczi:LaFranceetHongrieaudebutduXVIIIesie
`cle.
;udapest
1971,s.31Ż35.
9I.Murat:Colbert.Przekł.W.
;ieńkowska.Warszawa1988,s.373Ż383;
L.André:LeTellieretLouvois.Paris1942,s.631.
10D.LaForcede:LegrandConti.Paris1922,s.88.
22
