Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
śnietecnoty,którehistorykchciałprzekazaćNiemcom.Meineckeuważałpo-
nadto,żecharakteriświatopoglądFryderykaWielkiegostanowiłtwórcząmie-
szankęmieszczańskiegohumanizmuipozbawionegozłudzeńorazprzesądów
klarownegopolitycznegospojrzenianarzeczywistość19.
InteresującymfluktuacjompodlegałafrancuskaocenaFryderykaII.
WczasachnapoleońskichfrancuscyhistorycymieliokróluPrus-frankofilu
dobrezdanie,ponieważpodziwiałgoinaśladowałNapoleonBonaparte.Po
upadkuNapoleonairestauracjimonarchiiweFrancjiPrusyzeszłynadalszy
plan.Francjazajęłasięwszakodtwarzaniemswojegoimperiumkolonialnego,
iuwikłanabyłanolensvolenswWiosnęLudów,jakzresztącałaniemalEuro-
pa.TematPruspowróciłitowzłowrogiejformiewzwiązkuzwojnąfrancu-
sko-pruską1870-1871,wygranądlaPrus,któratowojnaprzypomniałaFrancji
upokorzeniesprzedponadstulaty,jakiegofrancuskaarmiadoznałanapolu
bitwypodRossbach(1757).
Wyrazicielemtejnowejantypruskiejtendencjiwefrancuskiejhistorio-
grafiibyłAlbertSorel(1842-1906),bezpośredniozwiązanyadministracyjnie
iemocjonalniezwojnąfrancusko-pruską,jakopracownikfrancuskiegoMSZ
od1866r.Zrozumiałewięc,żeprzypisywałPrusomiPrusakomwszystkie
najgorszecechyizależałomubyprzedstawićFryderykaIIjakonaczelnego
zbójcęEuropy,couczyniłwpracyz1877r.:LaQuestiond’OrientauXVIIIe:
lepartagedelaPologne,letraitédeKaïnardji20.JednocześnieSorelnale-
żałdonielicznychfrancuskichhistoryków,którzypiszącwpóźnychlatach
70-tychXIXw.oEuropieWschodniej,awięcwokresiegdyprzestraszona
wzrostemniemieckiejpotęgiFrancjaszukaławsparciazestronyRosji,choru-
jącnawyraźnąrusofilię(miragerusse),niepostrzegalikwestiiniepodległości
Polskiwkategoriachrusofobii,którejnależyunikaćwimięnowejprzyjaźni
francusko-rosyjskiej21.Takiepoświęcaniepokuspolonofiliinarzeczbardziej
przydatnejpolitycznierusofilibędzietypowedlarepublikańskiejFrancjiażdo
1914r.,amożenawetdorewolucjipaździernikowej1917r.Wewspomnianej
pracyz1877r.SorelprzedstawiałFryderykaIIjakogłównegoinicjatorainaj-
bardziejkonsekwentnegorealizatoraIrozbioruPolski,cozdaniempolskiego
historykaJanuszaPajewskiegojestszczególnąhistoriograficznązasługąSore-
la,ponieważwjegoczasachkwestiaodpowiedzialnościFryderykaIIiPrusza
rozbioryniebyłajeszczewpełniprzesądzona22.
19T.Blanning,FredericktheGreat.KingofPrussia,London2016,s.78.
20Por.A.Sorel,KwestiawschodniawXVIIIw.,PierwszypodziałPolskiitraktatkainar-
dżyjski,Warszawa1981,s.6.
21Ibidem,s.12.
22Ibidem,s.16.
24
