Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.StanbadańnaddziałalnościąfundacyjnąPaców
rodu
7
orazichrezydencji
8
,zktórychwiększośćnieistniejelubteżzostałabar-
dzomocnoprzekształcona.JedyniepałaceLudwikaMichałaPacazpoczątku
XIXstuleciadoczekałysiędośćgruntownychopracowań9.
Jeszczemniejszymzainteresowaniemciesząsięrealizacjerzeźbiarskie
imalarskiepowstałewkręguPaców10.Wzasadziewliteraturzenaukowej
funkcjonująjedynieportretyKrzysztofaZygmuntaPaca(1621-1684)ijegożony
łączonezgdańskimmistrzemDanielemSchultzem11(il.3,4).Namarginesie
7Np.kościółpw.śś.PiotraiPawławRóżance(Uchowicz2005,s.212),świątyniawJe-
znie(wzmiankowanam.in.w:Čerbulėnas,Jankevičienė1994,s.56,140-141),kościół
pw.św.JózefakarmelitanekbosychwWilnie(wzmiankowanym.in.w:Miłobędzki1980,
s.181,183;Brykowska1991,s.27,112,140-141;Čerbulėnas,Jankevičienė1994,s.63-65;
Baranowski2006,s.254),cerkiewwPaszukachorazświątyniewKiwatyczach,Ławarysz-
kachiBohdanowie(wzmiankowanem.in.w:Paknys2003,s.181;Dubas-Urwanowicz2003,
s.571,583;zob.takżeDanilewicz1691,k.12).Namarginesiewartozauważyć,żewileński
kościółpw.św.KatarzynyniejestwiązanyprzezbadaczyzrodemPaców(wyjątekBara-
nowski2006,s.52).TymczasemświątyniatapowstaładziękizapisomFeliksaJanaPaca
(po1615-1702),ajejprzebudowępopożarzew1737r.rozpoczęłacórkapodkomorzego
litewskiego,ówczesnaksienibenedyktynekSybilla(wzakonieMagdalena)Pacówna(po
1658-1741),bezwątpieniajednazciekawszychosobowościówczesnegoWilna.Pacom
dedykowanodekoracjęfasadykościoła,gdzieodwołanosiędoichherbuorazskojarzeń
znimzwiązanych.DataurodzinSybilli(Magdaleny)wewszystkichdostępnychopraco-
waniachto1652r.TymczasembyłaonanajstarszymdzieckiemFeliksaJanaPacaijego
trzeciejżonyAnnyJoannySybergzuWischling,poślubionejnajpewniejnaprzełomie1657
i1658r.Pobabcezestronymatki–SybillibaronównieWolfvonLüdinghausenprzyszła
benedyktynkaotrzymałazresztąimię.Zob.BCzart425(GenealogiaroduPaców),s.128;
Czyżb.
8
Wyjątekstanowiodnotowanieniektórychpacowskichrezydencji,m.in.Różanki,
Dowspudy,JeznaiBohdanowa,przezRomanaAftanazego.Aftanazy1992,t.3,s.39-43,
51-55;1994,t.4,s.37-45,337-339.Częśćznichznalazłasiętakżewsyntetycznymujęciu
dziejówarchitekturynaterenieWielkiegoKsięstwaLitewskiegoz1994r.Čerbulėnas,
Jankevičienė1994,s.19,166,173-175.Zob.takżeKwiatkowski1976,s.6-11.
9ChodziprzedewszystkimoDowspudę(Kaźmierczak1992–tuzebranawcześniejsza
literatura),awmniejszymstopniuowarszawskipałacLudwikaMichałaPaca(Bartcza-
kowa1973).
10
Karpowicz1967,s.31-52,59-61;Paknys2001a;Mizerniuk2003;Piramidowicz2003,
s.113,117,128;Czyż2008,s.172-178;Matušakaitė2010,s.33,160-164,197-198,206,273,
282-283,292,305,309-316,319-321,323,339,343-345,350,360.
11
Karpowicz1963;Fabiani1971;Steinborn2004,s.36,124-125,140-141;Matušakaitė2010,
s.33,160-164,197-198,206,273,282-283,292,305,309-316,319-321,323,339,343-345,350,
360.
11
