Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
MonikaGabryś-Sławińska
cytakżewcyklachRadośćismutekszczęściaichwiliorazLegendaoszczę-
ściu.Pomijającantyczneinspiracje,Stodorstarasięwskazaćmocnestrony
twórczościStańa(nnieśmiertelnepiękno”,numiłowanieżycia”).Niemoże
jednakniedostrzecsłabościtomu(np.wierszKonanie32),wostatecznym
rozrachunkuGałąźkwitnącaocenionazostajejakonucztadlawielbicieli
czystegopiękna”33,która-niewolnaodkonwencjonalnegofrazesu,zdy-
stansowana-nieporywaczytelnika.
Zaskakującodokładne-jaknaprasowąrecenzję-omówienietomu
zaproponowałnałamachnKurieraWarszawskiego”JózefKotarbiński.Wy-
powiedźkrytykaotwieracytatzPrzedśpiewustanowiącypunktwyjściado
rozważańnadspecyfikątwórczościStańa34.Sytuująctomnatlewcześniej-
szychosiągnięćartystycznychpoety,zaznacza,żecechącharakterystyczną
Gałęzikwitnącejjestpojawiającasięwpierwszymutworzepochwałażycia35.
Recenzent-mimoiżwskazujewątekprzewodnitomu-niestarasięinter-
pretowaćgojakoustanowionejodpoczątkuspójnejcałości,leczprowadzi
odbiorcęprzezkolejnecykle,byowąwewnętrznąharmonięzaprezentować
jakoprocesdochodzeniadopełni36.Wprzeciwieństwiedoomawianych
wypowiedziKotarbińskisporouwagipoświęcapierwszemuzcyklitwo-
rzącychtom-Echomitalo-greckim.UznającEchazadalekieodprawdziwe-
32
Krytykuznaje,żeposzukiwaniaartystyczneStańaprowadzączasamipoetęna
ntrzęsawiskaiwtedyrodzisięnieestetyczna,epileptyczniepowyginanaformawiersza”.
Ibidem.
33
34
Ibidem.
Wartoodnotować,iżponadczterdzieścilatpóźniejcytatem-choćtymrazem
przytoczonocałytekst-zPrzedśpiewurozpocznieswójartykułAdamSzczerbowski.
Badaczzaznacza,żezawartewwierszudeklaracjesąnautocharakterystyką,pieśniąoso-
bie,wyznaniemPoety[…]dźwięczącymwciążpełnościąinieprzyprószonympyłem
czasu.Niemateżwnimcechującegookres,wktórymStańrozpocząłtworzyć,zamknię-
ciasięwsobie,egocentryzmu,solipsyzmupoetyckiego”.A.Szczerbowski,LeopoldStai,
nPamiętnikLiteracki”1950,t.39,s.100.
35
Kotarbińskinieprzywołujecałegodorobku,ajedynieprzezwymienianietytu-
łówwskazujenawszechstronnośćartysty,którywydajetomikiwierszy(Snyopotędze),
dramaty(Skarb),poematy(MistrzTwardowski).
36
WojciechGutowskiwskazuje,iżwprzypadkuStańabardzoważnajestrelacja
międzywierszamiaukłademcyklicznym:nStańwyraźnie,wręczostentacyjniestarałsię
przenieśćzasadyorganizacjicyklupoetyckiegonapoziomkompozycjitomu,podkreślał
intencjętraktowaniatomujakoorganicznejcałości”.Konstrukcyjnympotwierdzeniem
owejspójnościsąwGałęzikwitnącejPrzedśpiewpełniącyfunkcjęwstępuorazzamyka-
jącytomwierszGdycikoronę,noszącywspisietreścitytułZakończenie.W.Gutowski,
„Wmrokugwiazd”wkontekścieinnychcyklówpoetyckichMłodejPolski,[w:]Polskicykl
liryczny,podred.K.JakowskiejiD.Kuleszy,Białystok2008,s.121.
