Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Odzyskanieniepodległościipoczątkigarnizonu(1918-1919)
23
WlatachIwojnyświatowejwTomaszowieMaz.stopnioworozwijały
działalnośćpolskieorganizacjeparamilitarne,spośródktórychnajwiększą
byłapowstaław1915r.lokalnakomórkaPOW.Wszczytowymmomencie
swegorozwojuliczyłaokoło100ludzi.Organizacyjniepodlegałakomen-
dantowiObwoduBrzezińskiegoPOW,MieczysławowiZychowiMaćkiewi-
czowi.WtymczasiestanowiskokomendantaPOWwTomaszowieMaz.
izarazemdowódcy2.kompaniiObwoduBrzezińskiegoPOWsprawował
od29października1917r.RomanTuchowski.MiejscowaPOWopierałasię
nabyłychLegionistachorazpatriotycznienastawionejmłodzieżyszkolnej,
stanowiącychwlistopadzie1918r.głównąsiłęwakcjirozbrajaniaNiemców
wmieście7l
Listopad1918r.przyniósłnietylkozakończeniedziałańwojennychna
frontachIwojnyświatowej,aletakżeodrodzeniePaństwaPolskiego.Pro-
cestworzeniaWPnabrałtempajużwpaździerniku,awięcjeszczezacza-
sówRadyRegencyjnej,któraprzejęławówczasfaktycznekierownictwonad
tworzonymwojskiem.Dziękitemu25październikapowstałSGWP,adzień
późniejMSWojsk.Podjętorównieżprzygotowaniadorozbudowypolskich
siłwojskowychnaobszarzepodległymRadzieRegencyjnej.Dnia30paź-
dziernikapodzielonogona15okręgówwojskowych-mianownichprzy-
stąpićdoformowaniapiechotyterytorialnej.JednymznichbyłVIIIOkręg
WojskowyzsiedzibąwŁodzi(dowódcapłkAlbinJasiński)obejmującyŁódź
orazpowiatyłaski,łódzkiibrzeziński,awięctakżeTomaszówMaz.Po-
nieważjednakwojskoto(noszącewcześniejnazwęPolskiejSiłyZbrojnej)
byłotworzonepodauspicjamiRadyRegencyjnej,niecieszyłosiępoparciem
większościspołeczeństwapolskiego,przezconiestanowiłooparciadlajej
znikomegoautorytetu.Wkonsekwencjiinneorganizacjeocharakterzewoj-
skowym,działającewokupowanymkraju-jaknp.POW-zniechęcałydo
wstępowaniawszeregiarmiitworzonejprzezRadęRegencyjną.Dopierona
wieśćozawarciurozejmuwCompiègne(11listopada)ipodjęciuprzezPo-
lakówakcjirozbrajaniaNiemcównaziemiachdawnejKongresówki-Rada
RegencyjnaprzekazałategodniaJózefowiPiłsudskiemuzwierzchnictwo
nadwojskiem,a14listopadacałąswojąwładzę.NiemniejjednakPOWna-
dalorganizowaławłasneoddziaływojskowe,którescalonozWPdopiero
wIpołowiegrudnia1918r.8SytuacjawyglądałatakteżwTomaszowieMaz.
-oczymwięcejwdalszejczęścirozdziału.
7A.Woskowski,HarcerstwowTomaszowieMazowieckimwlatach1911-1918,Tomaszów
1987,s.111-116;A.Wróbel,RomanTuchowski1896-1979-odgorącegopatriotydozago-
rzałegokomunisty,[w:]ElitykomunistycznewPolsce,red.M.Szumiło,Warszawa2015,s.567;
WlJarno,Zaryswojskowychdziejów…,s.148-149;W.Rudź,TomaszowaMazowieckiegodrogał,
sl6-8l
8W.Jarno,Zaryswojskowychdziejówł,s.149-150;W.Kozłowski,PowstanieOkręguGene-
ralnegoWojskaPolskiegowŁodziw1918r.,[w:]75-lecieodzyskanianiepodległościprzezPolskę.
