Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wprowadzenie
Niezależnieodtego,poktórejstroniesporuojedność/dwoistośćtejfi-
lozofiiopowiemysięjakoczytelnicyBachelarda,musimyuznaćistotny
wpływ,jakiwywarłonwkażdymzbadanychprzezsiebieobszarów.Jako
filozofnaukiteoriomopartymnazałożeniuciągłościpoznawczejprzeciw-
stawiłdyskontynuacyjnąteoriępoznania,wrazzcharakterystycznymdla
niejpojęciemprzeszkodyepistemologicznejorazwskazaniemnazerwanie
inegacjęjakopodstawowekategoriedeterminująceaktywnośćrozumu.Jego
tezyteoriopoznawczeznaczącowpłynęłymiędzyinnyminatakdaleceróż-
niącychsięfilozofów,jakGeorgesCanguilhem,MichelFoucaultczyLouis
Althusser.
Wswejfilozofiiwyobraźniwypracowałnatomiastteorięwyobrażenia
iobrazuzakorzenionąwantropologiiinspirowanejpsychologiąanalityczną
CarlaGustavaJunga,psychoanaliząSigmundaFreudaifenomenologią.Jego
cyklpsychoanalizyżywiołów,rozważanianadpoetykąprzestrzeniorazma-
rzeniaipozostałepracespodznakufilozofiiwyobraźnistałysięistotnym
punktemodniesieniadlawielubadaczy,takżetych,którychzainteresowa-
niawykraczająpozafilozofię.WielkimucznieminastępcąBachelardabył
GilbertDurand,twórcaprojektuarchetypologiiogólnej:swoistejmapyan-
tropologicznychstrukturwyobraźniiantropologicznychprzepływów(les
trajetsanthropologiques)zachodzącychmiędzyporządkiemindywidualnym
(subiektywnym)itym,couniwersalne(obiektywne),staledokonujących
sięwobszarzeuniwersumsymbolicznegoiokreślającychjegodynamizm.
CelemDurandowskiejantropologiiwyobraźnisymbolicznejjestwpisanie
wowestrukturycałościwyobrażeńskładającychsięnażyciekultury.Pra-
ceDuranda,atakżejegowspółpracownikówikontynuatorówjegobadań,
wśródktórychmożnawymienićJeana-JacqueslaWunenburgera,Philippela
WalteraczyMichelaMafesolegodowodzą,żefilozofiaBachelardapozosta-
jedlainterdyscyplinarnychbadańnadwyobraźniąsymbolicznąważnym
punktemwyjścia3.
ZapoczątkowaneprzezBachelardowskąfilozofięwyobraźniikontynuowa-
neprzezDurandastudianadsymbolikąiobrazowościązyskałysweumoco-
wanieinstytucjonalne.W1966roku,naUniwersytecieStendhalawGrenoble,
GilbertDurand,PaulDeschampsiLéonCellierutworzyliCentredeRecherche
surllImaginaire(CRI).OdwołującsiędofilozofiiwyobraźniBachelarda,badań
mito-ireligioznawczychMirceiEliadegoorazwynikówpracDuranda,CRI
2017,s.143.Wniniejszymtomiekwestiajedności/dwoistościfilozofiiBachelarda
pojawiasięwartykułachKamiliMorawskiejorazFrançoisDagogneta.
3Szerzejnatematinstytucjiorazbadaczykontynuującychbadaniazapoczątko-
waneprzezGilbertaDuranda,por.M.Karwowska:Antropologiawyobraźnitwórczej
wbadaniachliterackich.ŚwiatwyobrażonyBrunonaSchulza.Łódź2015,s.55–81.
