Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
{WRÓGLUDU}
FELIETON
Suweren
IPRAWACZŁOWIEKA
Tomasz
Sakiewicz
P
dzami.StwierdzeniepierwszejprezesSą-
rzezostatniednifaszerowaniby-
liśmyabsurdalnymisformułowa-
niamidotyczącymitego,ktojest
wPolscesuwerenem,czyliwła-
dzązwierzchniąnadinnymiwła-
duNajwyższegoMałgorzatyGersdorf,że
suwerenemjestkonstytucja,będziestano-
wiłozapewnewielkiwkładwteorięprawa
iwiedzęocałejnaszejcywilizacji.Podob-
niejakstrójwięziennysenatoraJanaRu-
lewskiegowdebatęoSądzieNajwyższym.
WzasadziewXXIw.ludziewykształceni
niepowinnijużmiećtakichwątpliwości.
BardziejpasowałydowiekuXIX,kiedy
rodziłysiędemokracjeiobalanorządyfeu-
dalne.Suwerenembowiemmógłbyćalbo
naród,albomonarchasprawującyrządy
zwoliBoga.Ostateczniejednak,zwoli
Stwórcy,stanęłonawładzynarodu.For-
malniezachowanemonarchietobardziej
elementprotokołuitradycjiniżrealnej
władzy.Konstytucjajestjedynieelemen-
temprawstanowionychprzeznaród
–bezpośredniolubprzezjegoreprezen-
tantów.Gdybykonstytucjabyłaponadna-
rodem,tonaródniemógłbyjejzmieniać.
Oczywiściepolskakonstytucjajesttak
napisana,żezmienićjąbardzotrudno
ibyćmożetozmyliłopaniąGersdorf.
Czywięcnarodowiwolnowszystko?Czy
możeustanowićkażdeprawo?Jeżelibytak
było,to51proc.mieszkańcówmogłobyde-
mokratycznieuchwalićlikwidacjępozosta-
łych.Niemoże.Alezczegotowynika?
Zprzekonania,żeistniejąniezbywalnepra-
waczłowieka,którychniemożenaruszyć
nawetsuweren.Prawaczłowiekasączęsto
zapisywanewkonstytucji,alenietamsię
pojawiły.Sąefektemrozwojunaszejcywi-
lizacji,wktórejmyślchrześcijańskaodgry-
waniemałąrolę,ahistoriapolskiejmyśli
politycznejwielką(Koszyce,SobórwKon-
stancji,KonfederacjaWarszawska,Konsty-
tucjatrzeciegomaja).Prawaczłowieka
dzieląsięnaosobisteipubliczne.Osobiste
wywodząsięwprostzprawnaturalnych
przynależnychkażdemuczłowiekowitylko
zracjijegopojawieniasięnaświecie.Pu-
bliczne,czyliobywatelskieprawa,tojuż
efektrodzeniasięmyślidemokratycznej.
Donajbardziejpodstawowychprawczło-
wiekanależąprawodożycia,wolności
igodności.Publiczneprawatowybórswo-
ichprzedstawicieli,zrzeszaniesięiorgani-
zowaniemanifestacji.Czyteprawamogą
byćograniczone?Tak,aletylkowtedy,gdy
ktośnaruszaprawainnychobywateli.To
jestszczególnemiejscedlakonstytucji.Na
tympoziomiemusimyumówićsię,kiedy
ktośmożemiećograniczoneprawadla
ochronyprawinnych.Interpretacjapierw-
szejprezesSNoznacza,żekażdedziałanie
narodujestniebezpieczne,więcniechlepiej
podporządkujesiękonstytucji.Jesttostara
tradycjakomunistycznawywodzącasię
jeszczezzapisówkonstytucyjnychonbrat-
niejprzyjaźni”inkierowniczejrolipartii”.
Naródmógłtrochępohasać,alegranice
miałwyraźneł
GP
Tomasz
Sakiewicz
poleca
KoncertyChopinowskie
wŁazienkachKrólewskich
Wkażdąniedzielęogodz.12.00
i16.00odbywająsięwwarszawskich
ŁazienkachkoncertyChopinowskie.
Ponieważprawdopodobnie
wnajbliższychdniachbędziemy
moglispotkaćsięmasowo
wWarszawiemożewartoprzyokazji
skorzystaćiztegowspaniałego
wydarzeniakulturalnego.Niechnasze
dzieciiwnukisłuchająutworów
największegopolskiego
kompozytora.
„Dunkierka”
Zachęcałemdoobejrzenia
tegofilmu,gdytylkozobaczyłem
pierwszezwiastuny,alewarto
gopolecićjeszczeraz,terazgdy
obejrzałemgowcałości.Wielkie
kinoopowiadaopewnymrodzaju
heroizmu,alenieżołnierzy
azwykłychludzi,którzypopłynęli
ratowaćswojąarmię.Niebyłoto
zwycięstwo.Jednaktenmoment
FOT.LUTZH;/CC2.0,MAT.PRAS.
whistoriiWielkiejBrytaniimógłbyć
kluczowy.Uratowanoponad300tys.
żołnierzy.Beznichobronamogła
okazaćsięniemożliwa.
RafałZawistowski
