Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nićnukleosomowajestzkoleizwiniętaspiralnietworzącsolenoid.
WjegopowstaniuistotnąrolęodgrywającząsteczkihistonuH1,które
odpowiadajązazbliżeniesięsąsiednichnukleosomów.Solenoidpodlega
dalszejspiralizacji,ajejostatecznymetapemjestutworzeniedomen
pętlowych,któresązakotwiczonewrdzeniubiałkowymchromatydy,
zbudowanymzbiałekniehistonowych.SekwencjeDNAleżąceupodstaw
pętlisąbogatewparynukleotydówA-Tiwiążąsięzbiałkamirdzenia
chromosomu,należącymidorodzinybiałekHMG(ang.highmobility
group).DlategotesekwencjeDNAokreślanesąterminemSAR(ang.
scaffoldattachmentregion),czyliregionamiwiążącymisięzeszkieletem
chromosomu.Przedstawionyproceskondensacjichromosomumetafazowego
prowadzidoskróceniajegodługości,zjednoczesnymbardzowydatnym
zwiększeniemśrednicy—z2nmwprzypadkuśrednicycząsteczkiDNAdo
700nmwprzypadkuśrednicychromatydychromosomumetafazowego.
Dziękitymzmianomchromosomysądobrzewidocznewmikroskopie
świetlnym.
Wobrębiechromosomuwyróżniasiędwiefrakcjechromatyny:euchro-
matynęiheterochromatynę.Euchromatynapodlegacyklicznymprocesom
kondensacjiidekondensacji.Wniejzlokalizowanesąkodującesekwencje
DNA,czyligeny.PodlegaonareplikacjiwpoczątkowymokresiefazyS.
Heterochromatynajestfrakcjąskondensowanąidzielisięnadwatypy:
heterochromatynęfakultatywnąiheterochromatynękonstytutywną.Hete-
rochromatynafakultatywnajestczęściąchromatyny,któramożeulec
trwałejkondensacji;przykłademjestjedenzchromosomówXuosob-
nikówżeńskich,któryulegakondensacjiiwystępujewjądrzeinter-
fazowymwpostacitzw.ciałkaBarra.Heterochromatynakonstytutywna
jestfrakcjąchromatyny,którazawszewystępujewstanieskonden-
sowanym.Zbudowanajestzniekodującychsekwencjinukleotydowych,
główniepowtarzalnychsekwencjiDNA.Jejreplikacjawystępujewpóź-
nymokresiefazyS.
Chromosomywystępującewjądrzeinterfazowymsązdespiralizowane
iwobraziemikroskopowymsąwidocznewpostacimałozróżnicowanej
chromatyny,rozprzestrzenionejrównomiernienaobszarzecałegojądra
komórkowego.Wiadomojednak,żechromatynapojedynczychchromo-
somówzajmujewyodrębnioneprzestrzenie—tzw.domeny,przyczym
domenychromosomówhomologicznychniemajątendencjidołączeniasię.
Tendencjetakienatomiastwykazująregionyheterochromatynykonstytutyw-
nejróżnychchromosomów,któretworząwiększechromocentra.Chromo-
somyinterfazowezachowująstrukturęnukleosomową.
Liczbachromosomówwystępującawjądrzeprawidłowejkomórki
somatycznejjestokreślanaterminemdiploidalnej(2n)liczbychromosomów.
Pojawiasięonapodczaszapłodnienia,wtedybowiemhaploidalny(n)
zestawchromosomówpochodzeniaojcowskiego—zawartywplemniku—
łączysięzhaploidalnymzestawempochodzeniamatczynego—obecnym
20
