Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GEOGRAFIAFIZYCZNA
materii,rozciągającasiępozaorbitąNeptuna.Wprzestrzenimiędzyplanetarnejkrą-
żątakżebryływpostacimeteoroid.Wieleznichpowstałowwynikukolizjipla-
netoidlubrozpadukomet.Zchwiląosiągnięciaatmosferyziemskiejstająsięone
meteorami,zaśpouderzeniuwZiemię–meteorytami;
•księżyce–ciałaniebieskiekrążącewokółplanet,świecąceświatłemodbitymod
Słońca;
•komety–skalno-lodoweciałaniebieskiezcharakterystycznymobłokiemgazowo-
-pyłowymwpostaciwarkocza.PoruszająsięwokółSłońcapodrogacheliptycz-
nych,parabolicznychlubhiperbolicznych.NajczęściejpojawiająsięwUkładzie
Słonecznymtylkorazlubcyklicznienp.kometaHalleya.
4.2.Teoriageocentrycznaiheliocentryczna
Poglądynabudowęwszechświatazmieniałysięwrazzdoskonaleniemwiedzydoty-
czącejkosmosu.
JużwstarożytnejGrecjiPtolemeuszsformułowałtzw.teorięgeocentryczną,zgodnie
zktórącentralnympunktemwszechświatabyłanieruchomaZiemia,zaśwokółniejpo-
ruszałysięplanetyigwiazdy,Merkury,Wenus,Słońce,Mars,Jowisz,Saturn,gwiazdy
stałe(Uran,NeptuniPlutonniebyłyjeszczeznane).
PoglądtenzostałprzyjętyprzezkulturęwłaściwiecałejEuropyiobowiązywałponad
1400lat,ażdopojawieniasięopublikowanejw1543rokuteoriiheliocentrycznej
autorstwaMikołajaKopernika.Wmyśltejteoriicentralnymmiejscemwszechświa-
tabyłoSłońce,wokółktóregopokołowychorbitachkrążyłyplanety.Przedstawiony
poglądnabudowęwszechświatauznanodopierowXVIIwieku–długopośmiercijej
autora.
PóźniejszeobserwacjeKeppleradowiodły,iżplanetykrążąwokółSłońcapoorbitach
eliptycznych,toteżteoriętęzmodyfikowanoiobowiązujeonadochwiliobecnej.
4.3.ZIEMIAWUKŁADZIESŁONECZNYM
4.3.1.KształtirozmiaryZiemi
ZmianywyobrażeńokształcieZiemiewoluowałypodobniejaktedotyczącewszech-
świata.Mieszkańcystarożytnychpaństw,takichjakMezopotamia,EgiptczyGrecja
wyobrażalisobieZiemięjakolodowątarczęoblanąwodamioceanu.DopieroPitagoras
wVIwp.n.e.jakopierwszywysunąłhipotezę,iżZiemiajestkulą,gdyżjakotwórbo-
gówmusimiećnajdoskonalszykształt.
BardziejrealistycznedowodynakulistośćZiemiprzestawiłwIVwp.n.e.Arystoteles,
któryzauważył,żewidnokrągmakształtokręgu,zaścieńZiemiwidocznywczasie
zaćmieniaSłońcaiKsiężycamakształtkoła.Ponadto,obserwującruchstatkówna
oceanie,dowiódłistnieniekrzywiznyZiemi.
18
