Geografia urbanistyczna

Stanisław Liszewski

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-01-17024-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2012

Liczba stron:

451

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Geografia urbanistyczna. Red. Liszewski, Stanisław . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, 451 s. ISBN 978-83-01-17024-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Liszewski, S.

T1 Geografia urbanistyczna

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2012

SN 978-83-01-17024-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 107017, author = "", editor = "Liszewski, Stanisław", title = "Geografia urbanistyczna", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2012", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-17024-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Liszewski, Stanisław

TI - Geografia urbanistyczna

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2012

SN - 978-83-01-17024-0

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Liszewski, Stanisław. Geografia urbanistyczna [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012 [dostęp: 22 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/geografia-urbanistyczna-stanislaw-liszewski-107017.

gospodarka przestrzenna, urbanistyka, geografia urbanistyczna, geodemografia, geografia miast

Jest to praca porządkująca dotychczasową wiedzę w zakresie geografii osadnictwa, skonstruowana pod kątem możliwości jej wykorzystania w działalności urbanistycznej. Podręcznik bardziej pobudza do dyskusji i studiowania, niż prezentuje „je...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-17024-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2012

Liczba stron:

451

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp (Stanisław Liszewski)12
FIZJOGRAFIA URBANISTYCZNA (Elżbieta Papińska)18
1. Przedmiot, cel i zakres badań fizjografii urbanistycznej18
2. Kształtowanie systemu przyrodniczego miasta. Specyfika środowiska przyrodniczego w mieście20
3. Prawne podstawy opracowań ekofizjograficznych. Rodzaje opracowań ekofizjograficznych23
4. Źródła informacji ekofizjograficznej25
5. Zasady sporządzania opracowań ekofizjograficznych27
6. Dobór fizjograficznych kryteriów oceny środowiska dla niektórych zadań planistycznych32
7. Waloryzacja i bonitacja środowiska miejskiego33
8. Zbiorcza kwalifikacja ekofizjograficzna terenu35
9. Charakterystyka wybranych komponentów środowiska przyrodniczego na potrzeby budownictwa39
10. Znaczenie opracowań ekofizjograficznych dla dokumentów planistycznych43
KLIMAT MIAST (Jerzy Skrzypski)48
1. Wprowadzenie48
1.1. Definicje wybranych pojęć48
1.2. Miasto jako obiekt badań klimatu50
1.2.1. Zagadnienie skali i rangi problemu50
1.2.2. Klimatologia miast w systemie nauk52
1.2.3. Kierunki i metody badań klimatu miast52
2. Determinanty indywidualizmu klimatu miast55
2.1. Główne przyczyny kształtowania klimatu miast55
2.2. Zurbanizowana powierzchnia czynna a klimat miast56
2.3. Antropogeniczna emisja ciepła59
2.4. Antropogeniczna emisja zanieczyszczeń powietrza61
3. Specyficzne cechy i osobliwości klimatu miast65
3.1. Specyfika klimatu miast65
3.2. Osobliwości klimatu miast67
4. Bioklimat miast78
4.1. Warunki termiczne odczuwalne79
4.2. Warunki aerosanitarne80
5. Ochrona i melioracja klimatu miast83
5.1. Cele i ograniczenia83
5.2. Kierunki i zakres działań, instrumentarium83
WYBRANE ZAGADNIENIA Z HISTORII BUDOWY MIAST KRĘGU KULTURY EUROPEJSKIEJ (Jolanta Jakóbczyk-Gryszkiewicz)90
1. Wstęp90
2. Miasta starożytne91
3. Miasta średniowieczne95
4. Miasta renesansu i baroku97
5. Miasta doby Oświecenia98
6. Miasta XX wieku101
7. Wpływy europejskie na innych kontynentach104
DEMOGRAFIA MIASTA (Adam Jelonek)110
1. Liczba ludności miasta110
2. Rozmieszczenie ludności w mieście113
3. Struktura demograficzna ludności miasta118
4. Rozmieszczenie ludności według płci w mieście122
5. Rozmieszczenie ludności w mieście według wieku125
6. Struktura społeczna ludności miast128
7. Ruch naturalny ludności miast132
8. Przyrost rzeczywisty ludności miast135
9. Migracje ludności miast137
10. Metody badań zagadnień ludnościowych w miastach141
GEOGRAFIA SPOŁECZNA MIAST. STRUKTURY SPOŁECZNO-PRZESTRZENNE (Ewa Szafrańska)144
1. Wstęp144
2. Koncepcje i szkoły wyjaśniające zróżnicowanie społeczno-przestrzenne w miastach146
2.1. Szkoła chicagowska148
2.2. Neoekologia społeczna153
2.3. Analiza obszarów społecznych155
2.4. Ekologia czynnikowa157
2.5. Socjologiczne ujęcie w badaniach ekologii społecznej159
2.6. Szkoła kalifornijska160
2.7. Koncepcja gentryfikacji162
2.8. Koncepcja reżimu miejskiego163
3. Zróżnicowanie społeczno-przestrzenne we współczesnych miastach polskich164
3.1. Miasto realnego socjalizmu (lata 1945–1989)165
3.2. Miasto postsocjalistyczne (lata po 1989 roku)167
PROCESY URBANIZACJI (Jolanta Jakóbczyk-Gryszkiewicz)178
1. Wyjaśnienie i ewolucja pojęcia „urbanizacja”178
2. Przyczyny urbanizacji180
3. Aspekty urbanizacji182
3.1. Urbanizacja demograficzna182
3.2. Urbanizacja ekonomiczna188
3.3. Urbanizacja przestrzenna191
3.4. Urbanizacja społeczna198
4. Urbanizacja turystyczna200
5. Fazy urbanizacji201
6. Skutki urbanizacji206
FORMY I STRUKTURY PRZESTRZENNE WIELKICH SKUPISK MIEJSKICH (Stanisław Liszewski)210
1. Wprowadzenie210
2. Przestrzeń miejska i jej organizacja212
3. Organizacja przestrzeni miejskiej213
3.1. Czynnik prawnowłasnościowy (geodezyjny)213
3.2. Czynnik morfologiczny217
3.3. Czynnik funkcjonalny jako organizator przestrzeni miejskiej221
3.4. Czynnik administracyjno-instytucjonalny224
3.5. Czynnik społeczno-kulturowy226
4. Formy wielkich skupisk miejskich228
4.1. Rozwój wielkich skupisk miejskich228
4.2. Aglomeracja (monocentryczna)232
4.3. Konurbacja (aglomeracja policentryczna)236
4.4. Obszar metropolitalny238
4.5. Megalopolis240
4.6. Technopolia242
5. Struktury przestrzenne wielkich skupisk miejskich243
5.1. Struktura przestrzenna środowiska naturalnego miasta. Przyrodniczy podsystem (warstwa) miasta244
5.2. Struktura morfologiczna miasta244
5.3. Struktura funkcjonalno-przestrzenna miasta246
5.4. Struktura demograficzno-przestrzenna miasta248
5.5. Struktura społeczno-przestrzenna miasta250
6. Modele struktur przestrzennych miast252
FUNKCJE MIAST (Andrzej Suliborski)258
1. Funkcjonalizm w przedmiocie i problematyce badawczej geografii miast258
1.1. Specyfika przedmiotu badań geografii miast258
1.2. Zakres przedmiotowy a ujęcie funkcjonalne259
1.3. Geneza badań funkcjonalnych w geografii261
1.4. Funkcja miasta – jej rozumienie i odmiany263
2. Klasyczne teorie i programy funkcjonalne265
2.1. Teoria ośrodków centralnych265
2.1.1. Wprowadzenie265
2.1.2. Koncepcja funkcji centralnej266
2.1.3. Funkcjonalna strukturyzacja ośrodków centralnych267
2.1.4. Klasyfikacja jednostek osadniczych267
2.1.5. Podsumowanie268
2.2. Teoria bazy ekonomicznej miast269
2.2.1. Pierwsze sformułowania koncepcji bazy ekonomicznej269
2.2.2. Sformułowanie jednolitej teorii bazy ekonomicznej271
2.2.3. Badania polskie nad koncepcją bazy ekonomicznej273
2.2.4. Zastosowanie koncepcji bazy ekonomicznej w praktyce planistycznej275
2.2.5. Mierniki bazy ekonomicznej miast275
2.2.6. Metody pomiaru bazy ekonomicznej276
2.2.7. Podsumowanie281
3. Nazwy funkcji i typologia funkcjonalna miast283
3.1. Kryteria wyróżniania nazw funkcji283
3.2. Klasyfikacje funkcjonalne oparte na strukturze zajęć ludności miast i strukturze zatrudnienia284
3.3. Klasyfikacje funkcjonalne miast w Polsce285
4. Współczesne kierunki rozwoju badań funkcjonalnych w geografii miast287
4.1. Genetyczno-funkcjonalny program badań (A. Suliborski, 1994)287
4.2. Koncepcja instytucjonalnego zorganizowania miasta (A. Szajnowska-Wysocka, 1995)292
4.3. Koncepcja realistycznego ujęcia dualizmu zjawisk osadniczych (W. Maik, 1988)295
4.4. Koncepcja funkcji miejsca (A. Suliborski, 2001)297
CENTRA MIAST (Anita Wolaniuk)306
1. Przegląd definicji pojęcia „centrum” i „śródmieście” miasta306
2. Miejsce (położenie) obszarów centralnych w rozwoju historycznym miast313
3. Metody delimitacji centrum miasta317
4. Cele i kierunki przekształceń obszarów centralnych – śródmiejskich321
4.1. Trendy przekształceń obszarów centralnych na świecie321
4.2. Współczesne problemy centrów miast polskich323
5. Studia przypadków – centra miast europejskich325
5.1. Przykład miasta brytyjskiego – Coventry325
5.2. Przypadek centrum miasta szwedzkiego329
5.3. Przykłady powojennych centrów miast związanych z eksploatacją węgla brunatnego329
5.4. Etapy tworzenia centrum Łodzi332
6. Metropolitalny projekt powiększenia centrum miasta – na przykładzie Lyon Confluence338
SIEĆ I SYSTEM OSADNICZY MIAST (Iwona Jażdżewska)346
1. Miejska sieć osadnicza346
2. Metody badań koncentracji sieci miast350
2.1. Odległości między miastami. Metoda dendrytu wrocławskiego351
2.2. Miary centrograficzne355
2.3. Statystyka najbliższego sąsiedztwa357
2.4. Reguła wielkości-kolejności (rank-size rule) K. Zipfa358
3. Systemy miejskie362
3.1. Teoria miejsc centralnych W. Christallera365
3.2. Metoda Jamesa Vance’a Jr. (mercantile model)367
3.3. System osadniczo-transportowy369
3.4. Rola migracji w systemie miast375
ZASTOSOWANIE SYSTEMÓW INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ (GIS) W GEOGRAFII URBANISTYCZNEJ (Iwona Jażdżewska)382
1. Podstawowe pojęcia, źródła i rodzaje danych383
2. Zastosowanie Systemów Informacji Geograficznej (GIS) w geografii urbanistycznej385
3. Użytkowania ziemi i pokrycie terenu w miastach386
4. Analizy społeczno-ekonomiczne w miastach387
5. Morfologia miast387
6. Miejska sieć osadnicza402
7. Wyznaczanie regionalnych zespołów osadniczych403
8. Systemy osadnicze404
9. Proces niekontrolowanego rozlewania się miast (urban sprawl)404
10. Podsumowanie405
PODSTAWY WYCENY NIERUCHOMOŚCI MIEJSKICH (Lidia Groeger)408
1. Wprowadzenie408
2. Definicja nieruchomości409
3. Cechy nieruchomości411
4. Funkcje nieruchomości412
5. Formy władania nieruchomościami413
6. Podstawowe funkcje i cele wyceny nieruchomości416
7. Wartość nieruchomości418
8. Czynniki kształtujące wartość nieruchomości419
9. Źródła informacji na temat nieruchomości420
10. Zarys procedury szacowania wartości nieruchomości421
STUDIA INWENTARYZACJI URBANISTYCZNEJ (Agnieszka Siejkowska-Koberidze)426
1. Cel i zakres inwentaryzacji urbanistycznej427
2. Zasady postępowania w wykonywaniu inwentaryzacji urbanistycznej430
2.1. Etap przygotowawczy do rozpoczęcia pracy terenowej431
2.2. Etap pracy terenowej443
2.3. Etap opracowania zebranego materiału446

WSTĘP

Bezpośredniązachętądoopracowaniaprezentowanegopodręcznikaakade-

mickiegobyłfakt,żeod2001rokuwramachstudiównakierunkugeografiana

UniwersytecieŁódzkimprowadzonajestspecjalizacjamagisterska(dwalata

studiów)onazwie„geografiaurbanistyczna”.Jaknietrudnosiędomyślić,pod-

ręcznikprzygotowanyzostałgłównie(aleniewyłącznie)zmyśląostudentach,

ajegoautoramisąpracownicynaukowiprowadzącyzajęciadydaktycznenatej

specjalizacji.Istotnejest-jaksięjednakwydaje-nietylkostwierdzeniefor-

malnegopowoduwydaniatakzatytułowanegopodręcznika,aletakżeprześle-

dzeniedrogi,jakąprzeszligeografowiezajmującysięosadnictwem,wtym

równieżłódzcy-odbadańprowadzonychnadmiastamiiwsiami,dopodjęcia

decyzjiuruchomieniapierwszejwPolscespecjalizacjizzakresugeografiiur-

banistycznejnaWydzialeNaukGeograficznych.

Pojęcie„urbanistyka”pojawiłosięwEuropienaprzełomieXIXiXXwieku

jakoreakcjanachaosiprzypadkowość,jakiecechowałydynamicznierozwija-

jącesięwtymokresiemiastaprzemysłoweiodnosiłosiędoplanowegozagos-

podarowaniaprzestrzenimiejskiej.

Odczasuwprowadzeniadoliteraturyterminuurbanisme,około1910roku

przezFrancuza,Clargeta,zakrespojęciowytegookreśleniaulegałzmianom

imodyfikacji.Niewdającsięwdyskusjeterminologiczne,przyjmujemyza

W.CZARNECKIM(1965),żeurbanistykajestnauką„ładuprzestrzennego,po-

nieważrozwiązaniewszystkichproblemówodbywasięwprzestrzeni”.Mały

słownikurbanistyczny(1970)podhasłem„urbanistyka”podaje,żejestto„nau-

kaopowstaniu,historycznymrozwojuizasadachplanowaniaibudowymiast

iosiedli”;urbanistykęczęstoidentyfikujesięrównieżzwiedząoorganizacji

przestrzenimiastiosiedli.

Niezależnieodsposobudefiniowaniawszyscyautorzypracpoświęconych

urbanistycesązgodni,żewiedzapotrzebnado„planowaniaładuprzestrzenne-

go”współczesnychmiastiosiedlijestbardzorozległaiwymagadobrejznajo-

mościwieluzagadnieńbędącychwspółcześnieprzedmiotembadańróżnych

dziedzinidyscyplinnaukowych.Dlategoteżwspółczesnaurbanistykawymaga

wiedzyinterdyscyplinarnej,aznacząceopracowaniaurbanistycznepowstają

zwyklewzespołachwielodyscyplinarnych,wktórychistotnąpozycjęzewzglę-

Brak wyników

Geografia urbanistyczna

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra