Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Celemniniejszejrozprawyjestukazaniegeopolitycznychuwarunkowań
ikonsekwencjikonfliktówzbrojnychnaobszarzeporadzieckim.Uogólniając,
geopolitykazajmujesięidentyfikacjąinteresówróżnychośrodkówsiłyisprzężeń
międzynimiw/nadanejprzestrzeni.Przezuwarunkowaniageopolitycznebędę
rozumiećokoliczności,przesłanki,przyczynyitłokonfliktówzbrojnych,wktórych
będąwyróżnioneinteresyróżnychośrodkówsiły.Konsekwencjegeopolitycznebędą
oznaczałyefektyiskutkikonfliktówzbrojnychdlaukładusiłwomawianej
przestrzeni,zarównonapoziomieglobalnym,regionalnym,jakilokalnym.Hipoteza
niniejszejrozprawybrzmi,żegeopolitykajestmożliwymdozastosowania
paradygmatemdobadańnadporadzieckimikonfliktamizbrojnymi,ich
uwa​run​ko​wa​nia​miikon​se​kwen​cja​mi.
Wybórparadygmatugeopolitycznegodobadańnadporadzieckimikonfliktami
zbrojnymiwynikałzkilkuprzesłanek.Popierwsze,geopolitykaodeszła
oddeterminizmugeograficznegoizwracauwagęnanowerozumienieprzestrzeni,
wktórejfunkcjonujeczłowiek.Podrugie,geopolitycystalisiębardziejkrytyczni
wobecwielkichuogólnień,modeliglobalnychizaczęlibadaćoddziaływanieróżnych
ośrodkówsiłynapoziomieregionalnymilokalnym.Pozwalatonaspojrzenie
nakonfliktyzbrojne,niemającecharakterumiędzynarodowego,zperspektywy
interesówróżnychuczestnikówstosunkówmiędzynarodowych.Potrzecie,
decydującebyłomiejscewybuchutychkonfliktówzbrojnych,gdziewciążdominuje
re​ali​stycz​ne,wtymgeo​po​li​tycz​nepo​strze​ga​nieświa​ta.
Zewzględunaróżnorodnośćdefinicjiregionupojęcia„regionporadziecki”
i„obszarporadziecki”będątraktowanesynonimicznie9.Będąonedotyczyć
dwunastupaństwpowstałychporozpadzieZSRRinieobejmująbyłychrepublik
nadbałtyckich:Litwy,ŁotwyiEstonii,któredokonaływyborucywilizacyjnego,
wchodzącdoUEiNATO.Do2009r.odpowiednikiemobszaruporadzieckiegobył
obszarWspólnotyNiepodległychPaństw(WNP)10.Sytuacjaskomplikowałasię,
kiedyGruzjawystąpiłazWNPipozostawiłatenregion„beznazwy”.Stosowanie
nazwgeograficznych:EuropyWschodniej,KaukazuPołudniowego,AzjiCentralnej11
ioddzielnie–Rosjiniejestujęciemcałościowym.Zważywszynageografię
występowaniakonfliktówzbrojnychwniniejszejrozprawiebędękoncentrowałasię
nasześciupaństwach:Armenii,Azerbejdżanie,Gruzji,Mołdawii,Rosji
iTa​dży​ki​sta​nie.
Książkaskładasięz:pięciurozdziałów,wstępu,zakończenia,bibliografiiiindeksu
nazwisk.Wpierwszymrozdzialezostanieomówionadefinicjaiistotageopolityki,
anastępniepropozycjaujęciageopolitykijakoparadygmatuwnauce
obezpieczeństwie,przezwykorzystaniegodobadańnadporadzieckimikonfliktami
zbrojnymi.Wzwiązkuztematemuwarunkowańporadzieckichkonfliktówzbrojnych
byłokonieczneprzybliżenierozumieniageopolitykirosyjskiejikoncepcji
geopolitycznychFederacjiRosyjskiejpo1991r.MyślgeopolitycznawRosji
ewoluujeizaczynadostrzegać,obokczynnikówczystogeograficznych,również
aspek​tyeko​no​micz​neikul​tu​ro​wery​wa​li​za​cjimo​carstwwprze​strze​ni.
Uwarunkowaniomgeopolitycznymporadzieckichkonfliktówzbrojnychzostał
poświęconytrzecirozdział,wktórymzostałyoneprzedstawionepodkątemzasięgu
ichoddziaływania:globalnego,regionalnegoilokalnego.Wtymrozdzialezostał
opisanytakżeprzebiegkonfliktówporadzieckichwregionieeuropejskim,kaukaskim
icen​tral​no​azja​tyc​kim.
Rozdziałtrzecimożnapotraktowaćjakokolejneuwarunkowanie,gdyżomawia
zaangażowaniezewnętrznychaktorówmiędzynarodowychwuregulowanie
konfliktówporadzieckich.Organizacjemiędzynarodowe(ONZ,OBWE,UE)oraz
państwa(Iran,TurcjaiStanyZjednoczone)wprocesiełagodzenianapięćmiędzy
stronamiporadzieckichkonfliktówzbrojnychpróbowałyrealizowaćpartykularne
interesy,stądstawałysięoneelementemutrzymania
statusquo
,cowprzypadku
tychkonfliktówkończyłosię„zamrożeniemichrozwiązania”.Wrozdzialetym
wspominasięoRosjijakokluczowympodmiocienegocjacjipokojowych,bezanalizy
jejszczególnejroliwkonfliktachporadzieckich,gdyżjesttoprzedmiotembadań