Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
PoczątkigeopolitykisięgająprzełomuXIXiXXw.,kiedynaukowcyzajmującysiębadaniami
zzakresugeografii,historii,naukpolitycznychiwojskowychzaczęlidostrzegaæigłębiejanali-
zowaæzwiązkipomiędzyczynnikamiprzestrzennymiapowstawaniemifunkcjonowaniem
strukturpaństwowych.Towówczastworzylibadacze,tacyjak:KarlErnstHaushofer,Rudolf
Kjellen,HalfordJohnMackinder,AlfredThayerMahaniFriedrichRatzel.Zbudowalionifunda-
mentypodgeopolitykęjakodziedzinęwiedzy,zajmującąsiębadaniemzależnościmiędzyprze-
strzeniągeograficznąaośrodkamisiły(podmiotamigeopolitycznymi),wperspektywiehistory-
cznegodługiegotrwania.Słuszniezatemnazywasięichdziśojcamigeopolityki.Stworzylioni
teorie,którewwiększościpozostająaktualne(Sykulski2008).
Geopolitykaliczysobiedopieroniecoponadstolat.Zasymbolicznądatępoczątkugeo-
politykijakonaukiprzyjmujesię1899r.,wktórymukazałsięartykułRudolfaKjellenapt.
StudieröverSverigerspolitiskagränserwczasopiśmie„Ymer”,awnimporazpierwszyużył
onterminugeopolityka(woryginale:geopolitiken).Wniektórychśrodowiskachuchodzionaza
naukę,czyteżdziedzinęwiedzyconajmniejkontrowersyjną.Dziejesiętakdlatego,żena
dzisiejszyobraztejbardzowartościowejgałęziwiedzypadacieńhitlerowskichNiemiec,
wktórychgeopolitykazajmowałapozycjęuprzywilejowaną.Tensmutnyepizodwdziejach
geopolitykimocnozaważyłnajejpowojennychlosach(Heske1987,Holdar1992).
Po1945r.badaczezajmującysięgeopolitykączęstookreślaliprzedmiotswoichbadań
jakogeostrategię,czyteżgeografiępolityczną,kierującsiępoprawnościąpolityczną
izwiązanąztymobawąprzedostracyzmemśrodowiskanaukowego.Działosiętakmimo
dużychosiągnięægeopolitykianglosaskiej(praceA.T.Mahana,H.J.Mackindera).Pomimo
tychtrudnościgeopolitykarozwijałasięnadal.OkresmiędzywojennyikilkalatpoIIwojnie
światowejtookresrozwojutzw.geopolitykiklasycznejwyrosłejnadorobkuojcówgeopolityki.
ZimnawojnawycisnęławyraŹnepiętnonabadaniachgeopolitycznych,stawiającsilny
akcentnajednązjejsubdyscyplin–geostrategię,awkońcowejfazietakżenaastropolitykę
