Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
numerów„Gazety”zachowałsięwBiblioteceNarodowej.Naegzemplarzu
ostatniegonumeruwidniejedopisekołówkiem:„nakład:6500tys.egzemplarzy”.
Ktoikiedyzrobiłtęuwagę–nieudałosięustalić.Pierwszynumer„Gazety
Żydowskiej”wydano23lipca1940r.,ostatni–30sierpnia1942r.Poza
oficjalnymiwiadomościamiozwycięstwachWehrmachtuiobowiązkowądawką
propagandyzawierałamnóstwoszczegółowychwiadomościzwielumiast
imiejscowości,najwięcejzaśzWarszawy(„Gazeta”miałatuswojebiuro:
redakcjaiadministracjaznajdowałysięprzyul.Elektoralnej4m.1,telefon:2-78-
14).Zamieszczanowniejrównież:powieśćwodcinkach,poradyprawne,
medyczneidlagospodyń,odpowiedzinalistyczytelników,lekcjejęzyka
hebrajskiego,wiadomościzmiastimiasteczek,recenzjezteatrówikoncertów,
szaradyizagadkidladzieci,kronikęwypadkówiprzestępstwwgetcie.Dział
ogłoszeńdrobnychstanowidlahistorykówisocjologówbogateźródłoinformacji
ożyciuspołecznymgetta.Wieluautorówpublikowałow„Gazecie”,używając
jedynieinicjałówlubpseudonimów,współpracazniąbyłabowiemuważana
wgetcieniemalpowszechniezakolaborację.Niesposóbdziśustalićpełnejlisty
współpracowników„Gazety”.Redaktoremnaczelnym„GazetyŻydowskiej”był
–mianowanynatostanowiskozarządzeniemkierownikaWydziałuPropagandy
iOświatyPublicznejWilhelmaOhlenbuschaz26sierpnia1940r.(zob.„Dziennik
UrzędowySzefaOkręguWarschau[Warszawskiego]wGG”nr3)–FritzSeifter
(zob.Jockheck2006).Wśródwarszawskichwspółpracowników„Gazety”
wymienićnależym.in.:MajeraBałabana(krótko),SamuelaBiałostockiego,
HermanaCzerwińskiego,GutęEjzencwajg,Grossmanową,WerneraLandaua,
MarcelegoReicha(pisywałjakoWiktorHart),AbramaMordechajaRogowego,
Aleksandra[Szulima]Rozenfelda,EdmundaSteina,HillelaSeidmana,
F.Zyglerównę.„GazetaŻydowska”byłaprzyjmowananiechętnieprzez
mieszkańcówgetta,uważanoją–cobyłozgodnezprawdą–zapropagandowy
szmatławiecokupanta.Czerniakówtakkomentowałukazaniesiępierwszego
numeru:„WyszedłdziśI-szynumer«GazetyŻydowskiej».Niewiem,dlaczego
przypomniałamisięzdzieciństwaszkołazłodziejównaPtasiej”(1983:133).
Wrazzgrupądziennikarzyprzedwojennychpismżydowskich(m.in.
SamuelemHirszhornem,AronemGawzem,BencjonemChilinowiczem)jesienią
1941r.Czerniakówpodjąłpróbęutworzeniaodrębnejgazetywarszawskiej,
niezależnejodgadzinówki,nieuzyskałjednakpozwoleniawładzokupacyjnych.
Dziś„GazetaŻydowska”jestkopalniąszczegółowychinformacjiożyciu
codziennymgetta;źródłem,zktórego–przyzachowaniukoniecznejostrożności
–częstokorzystaliśmy,pracującnadPrzewodnikiem.
