Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BarbaraKrauz-Mozer,PiotrBorowiec
sowieckimodelsocjalizmuokazałsięcałkowicieniezdolnydoabsorpcjiinformacji,
ponieważniebyłwstaniezapewnićwolnościprzepływuinformacjiprzywykorzysta-
niunowoczesnychśrodkówkomunikacji,copozbawiłogoszansyrozwojuikonkuren-
cjizgospodarkąświatową.Okazałsięnieefektywnyiniewydolny.
Nowykapitalizm,nazywanykapitalizmeminformacyjnym(informationalcapita-
lism),polegaprzedewszystkimnazwiększonejproduktywnościopartejnainnowa-
cjach,istnieniuświatowejkonkurencyjnościorazkumulowaniukapitałuprzezgrupy
finansowemającedostępdonajnowszejtechnologii.Podstawąjegofunkcjonowania
jestzjednejstronyrozwójtechnologii,azdrugiej–silneosadzeniewkulturze.To
drugiemapolegaćnaadaptacjizasadkapitalistycznychdowarunkówpanujących
wdanejkulturze.Kapitalizmtencharakteryzujesięstrategicznymdostosowaniemsię
dolokalnychpotrzebrynku,poprzezuwzględnieniewarunkówkulturowychwystępu-
jącychnadanymobszarze.Kulturyjednakniestojąwmiejscu–uczestniczącwglo-
balnejsieci,zmieniająswójcharakter63.
Trzecimprocesemsąnarodzinykulturowychruchówspołecznych,takichjakliber-
tarianizm,feminizmiekologizm.Istotątychruchówjestprzeciwstawieniesiędomi-
nującymwzoromkulturyzachodniejoraz,wmniejszymstopniu,przejęciewładzy,
bardziejpolitycznej(nieopowiadałysięzażadnązestronkonfliktupolitycznego)niż
ekonomicznej.Ruchykoegzystowałyzrewolucjątechnologiczną,niepisząconiej
wswoichprogramach.Jednakpoczątkoworuchyteniewysuwałypostulatówpoli-
tycznych,współpracujączrządamiiniektórymiinstytucjami.„Odrzucającuporząd-
kowanątransmisjęodwiecznychkodówkulturowychitradycyjnychwartości,tj.pa-
triarchalizm,religijnośćczypatriotyzm,ruchykulturowerozszczepiłyfundamentalny
porządekświata,zjegokulturowoautoidentyfikującymisięautorytetami,posiadający-
miwłasnewartościidoświadczenia,orazniezorganizowanymi,niepewnymi,pozba-
wionymiinformacji,zasobówiwiedzypozostałymigrupamispołecznymi”64.
WedługCastellsa,globalizacjamawielenowych,ważnych,globalnychaspektów,
aleniedotyczyonawcałościświata,tylkoniewielkiejjegoczęści.Mieszkańcyświata
sąpodłączenidosieci,alekorzyścizglobalizacjiniemają.Jakmogąkorzystaćzglo-
balizacjimieszkańcyAfrykiczyinnychterenówwykluczonych?Powstająirozwijają
sięzatemgłówniesilne,częstoksenofobicznewspólnotylokalne.Niejednokrotniesą
onezawiązanewsieci.Pozostalizostająnauboczujako„czwartyświat”,którywdużej
mierzejestefektemprocesówglobalizacji65.
WGalaktyceInternetuCastellsprzedstawiłjednąznajdoskonalszychanalizspo-
łeczeństwainformacyjnego.GalaktykaInternetutoswoistaanalogiadoMcLuha-
nowskiejGalaktykiGutenberga,powstałejdziękiwynalazkowidruku.Internetbył
podobnąrewolucją.Odroku1995,pierwszegomasowegokorzystaniazWorldWide
Web66,stałsięonwyznacznikiemżyciaspołecznego.Castellstwierdzi,żeglobalna
sieć–Internet–przyczyniasiędoglobalizacjiprzepływuwszystkichwartości,które
możnaprzemieszczaćwformieelektronicznej.Społeczeństwaoddawnakorzystały
63Tamże,s.116–120.
64Tamże,s.120.
65K.Pietrowicz,Nowyświat...,s.269.
66EtapyrozwojuInternetupatrz:M.Castells,Społeczeństwosieci...,s.58–69.
38
