Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Istotęglobalizacjisprowadzićmożnadowzrostuzasięgu,zakresu,wielości
iintensywnościwzajemnychwpływów,oddziaływańiwspółzależnościwwymiarze
przekraczającymgranicepaństw,regionówikontynentów.Kojarzonajest
zusuwaniemgranic,liberalizacjąprzepływów,dyfuzjąobcychwpływów
ideterytorializacjącorazwiększejliczbyzjawiskiprocesów.Motorem
napędzającymzachodzącewspółcześnieprocesyjestpostępnaukowo-techniczny,
zwłaszczawzakresieśrodkówtransportuikomunikacjiorazpromowane
rozwiązaniaiwartościwsferzegospodarczej(liberalizm,prywatyzacja,deregulacja,
mobilność,konkurencja).Globalizacjanajszybciejzachodziwsferzeekonomicznej,
czegonastępstwemjeststopniowaintegracja,standaryzacja,anawetunifikacja
gospodarkiświatowej.Dominacjaekonomiispowodowałapodporządkowaniejej
innychdziedzinżycia.Nierównomiernośćzachodzącychprocesówrodzinapięcia
pomiędzysferągospodarczą(oglobalnymzasięguipowiązaniach),sferąpolityczną,
wktórejpróbujesięzachowaćstatusquo(wdalszymciągugłównymregulatorem
pozostajetupaństwo,anieglobalgovernance),sferąspołeczną,któramagłównie
odniesienialokalne,aglobalizacjaprzyczyniasiębardziejdodezintegracjiniż
integracjiwwymiarzerelacjimiędzyludzkichorazsferąkulturową,gdzie
globalizacjiiunifikacjitowarzyszyprocesprzeciwny-dywersyfikacja.Tak
rozumianaglobalizacjajestwznacznymstopniuprocesemobiektywnym,trudno
sterowalnym,wynikającymzzachodzącychprzemiancywilizacyjnych.Jednakwjej
ramymożebyćwłożonaróżnatreść.Globalizowaćmożnazarównopostęp
techniczny,prawaczłowieka,jakibiedę,bezrobocie,terroryzm.Podstawowy
regulator,nietylkowgospodarce,tokonkurencja,którawspółcześnieprzestałabyć
konkurencjąwścisłymtegosłowaznaczeniu,bowiempozycjapaństw,podmiotów
gospodarczychigrupspołecznychzależycorazbardziejodmniejlubwięcej
przyjaznychdlanichzasadglobalnegolubpaństwowegoporządku.Konsekwencje
globalizacjidlaposzczególnychjejuczestnikówzależąodichsiłyipozycji
przetargowejnarynku.Ogromnakumulacjakapitałuibogactwapozwoliła
najsilniejszymnanarzucenieregułgrypozostałymitymsamymnaznaczące
ograniczenieprawdziwejkonkurencji.Współczesnaglobalizacjawykazujezatem
charakterasymetryczny,biorącpoduwagęnietylkoposzczególnedziedzinyżycia,
aletakżezróżnicowanypoziommożliwościiniezależnościoraznierównomierność
ponoszonychkosztówiuzyskiwanychkorzyściprzezjejuczestników.Jedną
zujawniającychsiękonsekwencjiomawianegozjawiskamożebyćzarównowzrost
zamożności,jakibezwzględnegolubrelatywnegoubóstwa.Globalizacja
iregionalnaintegracjaspowodowałystopniowewyrównywaniesięcentowarów,
usługikapitału.Jednakprocesytenieobjęływartościnajmniejmobilnegojeszcze
czynnikaprodukcji,jakimjestpraca.Przestrzennezróżnicowaniewynagrodzeńza
pracęstanowiźródłododatkowychzyskówdlakapitału,którymożesięswobodnie
przemieszczaćwskaliglobalnej.Globalizacjaijejideologicznapodbudowa-
liberalizmekonomicznynarzucająkierunkiireguływspółczesnychprzemian.
Polegająonenaekonomizacjiiurynkowieniuwszelkichdziedzinżycia,redukcjiroli
państwaisektorapublicznego,prywatyzacjiproblemówpublicznych,walce
oograniczeniezobowiązańijaknajwiększeprzywilejejakowarunkach
wzmocnienia
pozycji
konkurencyjnej,
dominacji
komercyjnej
kultury
14
