Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
23
tormożepozwolićsobienadystrybucjęwiedzysłownikowejnieko-
nieczniewpełnizgodniezobowiązującymwspółczesnychbadaczy
kanonem.
Słownikskładasięzhasełopisującychpojęcia-choćwprzy-
padkusłownikaosiemnastowiecznegonieistniałajeszczeoczywiście
żadnasprecyzowanaproceduradefiniowania.Jednak,jakzauważa
SidneyI.Landau,wiarawto,żeupodstawsłownikależywłaśniede-
finiowanieizolowanychpojęć,jestconajmniejnaiwna.Toniehasła,
aleprojektizamysł,napoziomiektóregoprzeznaczasięsłownikdo
określonegoceluidlaokreślonegoodbiorcy,stanowiąbowiemisto-
tęleksykografii17.Tazasadabędziedotyczyćrównieżinteresujących
nassłowników-itoniezależnieodtego,czychcemyprzyglądać
sięimzperspektywytwórców,dążącychdoniedającejsięosiągnąć
wszechwiedzy,czyodbiorcówwrazzichstrategiamiczytelniczymi.
Hasłoorazprzypisanedoniegopojęciefunkcjonujązaledwiejako
składowatejkoncepcji.
Słownikimuzycznestanowiąelementzjawiska,którePaulRétat
określamianemnszaleństwa”spisywaniaabsolutniekażdegotypu
wiedzywformieencyklopedycznej,któretoszaleństwozapanowało
weFrancjimniejwięcejodlatpięćdziesiątychXVIIIwieku.Odtego
czasupopularnośćsłownikówiencyklopediinieprzerwaniewzra-
stałaprzezcałyXIXwiek,anajdobitniejszymjejprzejawemstała
sięWielkaEncyklopediaFrancuskawydawanawlatach1751-1780,
łączniewtrzydziestupięciutomachinfolio18.Tendencjiwzrostowejnie
przerwałnawetzamętWielkiejRewolucjiFrancuskiej,choć-oczym
będziemowawtejksiążce-napewienczaswstrzymałpewnepubli-
kacje,anainnychodcisnąłwidomyznakcenzurylubautocenzury.
Rétatzaliczasłownikimuzyczne,podobniejakinnesłowniki
nnaukisztuk”
,dontrzeciegofilaruencyklopedyzmu”
,oboksłowni-
kówhistorycznychipojęciowych.Początekdałyim,odpowiednio,
Legranddictionnairehistorique,autorstwakatolickiegoksiędza
iteologa,LouisaMorériego,wydanyporazpierwszyw1674roku;
17
Zob.S.I.Landau,DictionaryMaking,w:Lexicography.CriticalConcepts,Vol.1,
ed.R.R.K.Hartmann,NewYork2003,s.83-85.
18
Zob.P
.Rétat,Dictionary,hasłow:EncyclopediaoftheEnlightenment,Vol.1,
ed.M.Delon,NewYork2013,s.386.
