Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
WPROWADZENIE
Dictionnairedel)Académiefrançaise,datującysięna1687rok,oraz
DictionnairedesartsetdessciencesTomasaCorneille)a,pochodzący
zostatniejdekadyXVIIstulecia.JakzauważaRétat,jedyniebiorąc
poduwagętentrzyczęściowypodział,jesteśmywstaniezrozumieć
wzajemnerelacjeitradycyjnypodziałwiedzywdyskursiesłowni-
kowym19.
Przedmiotemanalizywtejksiążcebędąsłownikimuzyczne,
któreukazałysięweFrancjiiweWłoszechmiędzy1768a1826ro-
kiem.PierwsząztychgranicznychdatwyznaczapublikacjaDiction-
nairedemusiqueJean-Jacques)aRousseau-dziełafundamentalnego
iprzełomowego,nietylkojeślichodzioleksykografięmuzyczną,ale
preromantycznąteorięmuzykiwogólności20.Dictionnairedemusi-
questanowiłopoprawionąirozszerzonąwersjęhaseł,któreRous-
seaunapisałdoWielkiejEncyklopediiFrancuskiej,aleideeprezen-
towaneprzezgenewskiegofilozofawposzczególnychartykułach
tegodzieławykraczająznaczniepozapierwotnywariantencyklope-
dyczny.Obejmująmiędzyinnymirefleksje,któreRousseausformu-
łowałuprzedniowwielutekstachpoświęconychmuzyce,wszczegól-
nościzaśwLettresurlamusiquefrançaise21.SłownikRousseau,jaksię
przekonamy,stanowipodstawęcałejpóźniejszejzachodnioeuropej-
skiejleksykografiimuzycznej,ażdopierwszychdekadXIXwieku,
mimożeniebyłpierwszymtegotyputekstem-poprzedzagomię-
dzyinnymiDictionairedemusiqueSébastienadeBrossarda22.Nie-
malsześćdziesiątlatpoRousseauswójobszerny,dwutomowyDizio-
narioebibliografadellamusicawydałPietro(Peter)Lichtenthal23,
kompozytoriteoretykpochodzeniaaustriackiego,jednakpiszący
równieżwjęzykuwłoskimigłębokoprzywiązanydowłoskiejtra-
dycjimuzycznej.WciągutychsześćdziesięciulatweFrancjiiWło-
szechukazałosiękilkamniejlubbardziejznaczącychsłowników
muzycznych,amianowicie:DictionnairedemusiqueJossegoJean-
19
Ibidem,s.387.
20J.-J.Rousseau,Dictionnairedemusique,Paris1768.
21
Zob.C.Verba,Introduction,w:eadem,MusicandtheFrenchEnlightenment:Ra-
meauandthePhilosophesinDialogue,Oxford2017,s.4.
22S.deBrossard,Dictionairedemusique,Paris1703.
23P
.Lichtenthal,Dizionarioebibliografadellamusica,t.1-2,Milano1826.
