Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TRZYZNACZENIAPOJĘCIAfiŻYWECIAŁO”
85
sposóbbyciażywegociaławłasnego,tostajesięonobustronnymzatopieniemwidzial-
negowniewidzialnyminiewidzialnegowwidzialnym,nieodróżnialnościątranscenden-
cjiodzjawiskowości.Aleoilewperspektywietranscendentalnejsamatranscendencja
świataodwoływałasiędoinicjatywypodmiotu,otylewperspektywiepóźnegoMerleau-
-Ponty’ego,przeciwnie,tosampodmiotmusipochodzićodinicjatywytranscendencji,
toznaczyodontologicznejżywejcielesności.Tonietranscendencjaświatakonstytuuje
sięwwidzeniu,którenadawałobymuwidzialność,leczprzeciwnie,towidzialnośćjako
sposóbbyciawłaściwytranscendencjikonstytuujewidzeniejakoswojąwłasnąmodal-
ność.Istnieje,powiadaMerleau-Ponty,fitakistosunekwidzialnegodosamegosiebie,
którymnieprzenikaikonstytuujejakowidzącego”
8
.Takwięcmamytudoczynienia
zpewnegorodzajuintencjonalnymodwróceniem(inversion),którepodsumowujeon-
tologicznyzwrotMerleau-Ponty’ego,aktóregotozwrotużyweciałojestpodstawowym
operatorem.Jeślinaprawdęczuciejestpogrążonewcieleiprzetozawszeucieleśnione,
tojegoaktywnefunkcjonowanie,wymagające,jakbymogłosięwydawać,ustanowionej
jużświadomości,obracasięwzasadnicząbierność–czucieokazujesiędłużnikiemzja-
wiskowości,jakiejśbędącejprawdziwymagensemjawieniasięWrażliwościZmysłowej
(unSensible)wsobie,którejczuciejesttylkomodusemkrystalizacjiiurzeczywistnienia.
Ostateczniemożnatosobieprzedstawićjakodwaprocesybiegnącewprzeciwnychkie-
runkach,awrzeczywistościstanowiącetensamproces:jedenprzebiegaodpodmiotu
kuświatu,przechodzącprzezciało,drugi,odświatakupodmiotowi,przechodzącprzez
tosamociało.Docenienieznaczenianieodróżnialnościczuciaitego,coodczuwane
wmoimżywymcielepoleganazrozumieniu,żekierunektychprocesówwmoimciele
odwracasięiżetendrugiprocesjestprawdąpierwszego:fiSpoistośćciałabynajmniej
nierywalizujezgąszczemświata,alejest,przeciwnie,jedynymsposobemprzenikania
dosercarzeczy,przekształcaniamniewświat,arzeczy–wtkankęcielesności”
9
.
Torozszerzenieontologiczne,jakkolwiekbyłobypociągające,pozostawiawrażenie
niedosytu,jakbyśmymielitudoczynieniazjakimśhokus-pokus.Taksamojakkrólik
pojawiającysięwkapeluszuwidzaniejestwrzeczywistościtymsamymkrólikiem,który
zniknąłpodszalikiemprestidigitatora,takniejestpewne,żetoodwrócenieprzebiegu
fenomenalizacjioferujenampunktdojściazbieżnyzpunktemwyjścia.Innymisłowy,czy
czyniączżywejcielesnościjako[ogólnej]widzialnościpodmiotfenomenalizacji,dostar-
czamysobienarzędzi,byodpowiedniozdaćsprawęzpodmiotu,odktóregowyszliśmy?
Podmiotzapośrednictwemswegożywegociałazostajerozpuszczonywświecie,który
naskutektegostajesięWidzialnością–itowtymsensiemożnamówićożywymciele
świata.Aleczymożnaprzebyćdrogęodwrotnąizdaćsprawęzwidzenia,wychodząc
8
Tamże,s.145.
9
Tamże,s.140.
