Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RODZIMOWIERSTWO
GNIAZDO
Rodzimowierczerefleksjecz.5:
Obliczaateizmu
DušanZoranović
BKiedyobogachsięmówi,tonieobogachsięmówi,aleoświecieioczłowieku”1-chyba
wszyscyznamyosobyidentyfikującesięjakorodzimowiercy,którepodpisałybysiępodtymcytatem.
Perunjakopersonifikacjaszalejącejburzyzpiorunami,Mokoszjakouosobieniewybujałejprzyrody
wydającejowoce,Marzannajakoucieleśnionazimaiśmierć-przedstawieniate,czasemdyskusyjne
jużnasamympoziomiepowiązańteonimuzdziedziną,bywająstawianewrolikonstruktów
myślowych.Bógczybogininiesąuznawanizaświadome,osobowebyty,tylkozazgrabnąmetaforę
poetyzującąotaczającyświat.Częstowparzeidziezałożenie,żesednemrodzimejwiaryjestsama
namacalnanaturaibliskośćznią.Postawataka,wśrodowiskunazywanacelnieaprześmiewczo
Bnaturowierstwem”,jestwistocienawskrośateistyczna.Ateistycznejestrównieżprzedmiotowe
traktowaniebogówjakokamuflażudlarozważańopodmiotowotraktowanymczłowiekuijego
świecie.Natymetapiewartouchylićrąbkatajemnicyidodać,żeprzytoczonynapoczątkucytat
dookreślaopisteologiijakorzekomejformyBmistyfikowaniatreścipozareligijnych”.Takiezałożenie
stanowijedenzetapówwyróżnianychwramachateistycznejkrytykireligii.
Skądtaniewiarawrodzimejwierze?Możnapokusićsięowskazanieniejednegoźródła.Pierwszym
jestpotrzebaposiadaniatożsamościreligijnejprzyjednoczesnejnieumiejętnościwspięciasię
ponadświatopoglądmaterialistyczny-utrudniający,aczasemuniemożliwiającywytworzenie
autentycznejrelacjizNadprzyrodzonym.Drugimjestpotrzebaposiadaniatożsamościkulturowej
niezapośredniczonejprzezchrześcijaństwo,powodującazwrotkuprzedchrześcijańskiemu
politeizmowi,któregojednakosobazanurzonadotychczaswmonoteizmachabrahamowychniechce
lubniejest(jeszcze)wstaniewpełniodczuwać.Trzecimprzykłademmożebyćpodporządkowywanie
sferywyznaniowejkonkretnymzapatrywaniompolitycznym,którepociągajązasobąmilewidziany
zwrotkuwłasnejreligiietnicznej(przyjednoczesnymbrakupotrzebydanegoczłowieka,abyzwrócić
siękureligijnościjakotakiej).Wreszcieczwartarzecz-jestniąprzekonanie,żewiarainauka
(zwłaszczanaukiścisłe)todwiewykluczającesię,aniekomplementarneścieżkiopisuświata,
coprowadzidodomniemanejkoniecznościustanowieniasilnejzwierzchnościjednejznich
(nauki).Zwłaszczazatąostatniąpostawą-wynoszącąnapiedestałfaktżyciawXXIw.-często
idzietendencjadotraktowaniarodzimychwierzeńetnicznychwsposóbsterylnyijakdobrze
skrojonyelementkorporacyjnejgarderoby.WyznawcomtakiejBdobrzeułożonej”religiiaspirującej
dookreśleniaBnowoczesną”niewypadanp.jakobypraktykowaćmagiiludowej(deprecjonowanej
jakoBchrześcijańskizabobon”czyczynieniezrodzimejwiaryBskansenu”).Wposzukiwaniuprzyczyn
ateizmudrążącegorodzimąwiaręwartorównieżwspomniećoprzypadkachbrakuuczciwości
wsamoidentyfikacjiwyznaniowej-dążeniudookreślaniasięrodzimowiercązawszelkącenę,
1
Leksykonreligioznawczypodred.WitoldaTylocha,WydawnictwoWspółczesne,Warszawa1988,
s.16.
8
