Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GrzegorzW
.Kołodkoinowaszkołaekonomii.Ekonomiakontekstualna
33
moralnychetycznych,wyzwaństrategiczno-prognostycznychiin.Ujęcieprogno-
styczne,wtymkształtowaniedobrobytudlapokoleń,jesttymbardziejistotne,że
to,cowbieżącychanalizachmożeoznaczaćrozwój,wperspektywiedługookresowej
możeniemiećtakichcech.Przesądzająotymm.in.strategicznekierunkirozwoju
idostosowanedonichinwestycje.
Kołodkowkoncepcjinowegoparadygmaturekomendujeprzejściedotzw.
ekonomiiumiaru,wktórejkwestiespołeczneniebyłybyspychanenadalszyplan
wpogonizazyskami.Zarazemwykazuje,żeHgospodarkabezsystemuwartości
etyczno-moralnychjestjakżyciebezsensu”[Kołodko2013,s.23–64].Dlatego
wkoncepcjinowegopragmatyzmuzwracauwagęnietylkonawskaźnikiwzrostu
PKB,lecztakżenajegojakość.PKBtobowiemwartośćnowowytworzona,wuprosz-
czeniusprowadzającasiędosumyzyskówiplac.Jesttozatemtylkowartośćbędąca
wynikiemkomercyjnychtransakcjirynkowych.Stądteżwieleużytecznychdziałań,
alenieodpłatnych,nieznajdujeodzwierciedleniawPKB,natomiastwliczanesątam
społecznienegatywne,aleprzynoszącedochodydziałania,takiejaknp.prostytucja
czyhandelnarkotykami.
Kołodkoprzezswojepublikacjewyrażaopórwobecnierzetelnościzarówno
wteoriiekonomii,jakipolitycespołeczno-gospodarczej.Zwracałnatouwagęod
dawna,zanimjeszczenoblistaPaulRommerwskazywałnaryzykoHbrudnychrąk”
ekonomistóworazznaczenieregulacjiinstytucjonalnych,podkreślając,żeważniejsze
sąrecepturyniżHsamprocesgotowania”[Kołodko2008;Romer2020].Dlatego
takważnesąnowenurtywteoriiekonomii.TomaszMakarewiczocenia,żeHchoć
rzeczywistośćspołeczno-gospodarczaobnażasłabościstarychszkółekonomiiista-
rychwielkichteorii,takichjakekonomiapodaży,popytu,keynesizm,ekonomia
marksistowska,monetaryzm,towpraktycewciążmająsięonedobrze”[Makarewicz
2023].Programypolitykispołeczno-gospodarczejwciążjeszcze(wzależnościodtego,
jakaopcjapolitycznamawładzę)pozostająpodwpływemekonomiibądźtopodażo-
wej,bądźtopopytowej.Stareszkołyekonomiicechujerelatywnatrwałość,cowynika
m.in.zdośćdużejprostotyiprzejrzystościrekomendowanychprzezniezaleceńdla
politykispołeczno-gospodarczej.Niestetyzarazemtestareszkołyekonomiicechuje
relatywniemałaotwartośćnazmianyteoretycznychzałożeń,ideiczypodstawich
paradygmatu.Wdodatkukażdaznichrekomendujeskrajnieróżnerozwiązania,na
przykładprzedstawicieleszkołypodażowejzawszezalecająobniżaniepodatkówjako
podstawęzdrowiagospodarki.Natomiastprzedstawicieleszkołypopytowejprze-
ciwnie–wskazująnakoniecznośćwspomaganiapopytuprzezinwestycjepubliczne,
cowymagawyższychpodatków[Makarewicz2023].
WodróżnieniuodstarychszkółekonomiiKołodkorekomendujenowy
pragmatyzmzzałożeniemstrategicznegopodejściadoprzyszłości.Wkoncepcjitej
uwzględnianyjestzarównonurtwizjiglobalnych,jakipopularny–razmniej,raz
bardziej–nurtprognozostrzegawczych.Nowypragmatyzmoznaczaaktywnepodej-
ściedoprzyszłości.ZdaniemKołodkibowiem
dobraekonomiatonietylkoopisświata,totakżeinstrumentjegozmianynalepsze.Mając
nauwadzedługofalowetendencjerozwoju,wartoopracowywaćstrategiepomocnewich
pożądanymukierunkowaniu,coułatwirozwiązanieniejednegoproblemuiuniknięcienie-
jednegoekonomicznegonieszczęścia[Kołodko2014,s.178].
