Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
181.Przeglądwcześniejszychkoncepcjigospodarkiprzestrzennej
Teoriawzrostuendogenicznego
Wneoklasycznejteoriiwzrostuprzyjmujesięzałożenie,żepostęptechnicznyjest
czynnikiemzewnętrznymwzględemrozpatrywanegomiastalubregionu.Teoria
wzrostuendogenicznegousuwatozałożenieiprzyjmuje,żepostęptechnicznyjest
kształtowanyiokreślanywsamymprocesiewzrostu.Endogenizacjapostęputech-
nicznegomożesiędokonywaćwróżnysposób.Głównymisposobamisą:wzrost
kapitałuludzkiego,wykorzystanieefektówskali,oddziaływanieinwestycjiwkapitał
fizycznyorazwbadaniairozwój,poprawausługpublicznych.Zależnieodrozmiesz-
czeniaiintensywnościwykorzystaniatychsposobówmogąoneprowadzićdokon-
wergencjigospodarkiregionalnej,alemożliwejesttakżeuruchomienieprocesów
kumulacyjnychipolaryzacjawzrosturegionalnego.Wewspółczesnychpublikacjach
analizujesięzwiązkimiędzywzrostem,przestrzenią,procesamiaglomeracyjnymi
iuczeniemsię.Analizywykazująmiejscowenagromadzaniesięwiedzy.WUSA
zaobserwowano,żenowepatentysąnaogółrejestrowanewregionach,którejuż
wcześniejwyróżniałysiękreatywnością.Jednakżedoświadczeniaholenderskie
wykazały,żezagęszczenieprzedsiębiorstwmożeprzekroczyćgraniceefektywności.
Zachodzitowówczas,gdynadmiernezagęszczenieprowadzidoniedostatkulokal-
nychczynnikówprodukcji,zwłaszczagruntów,awkonsekwencjidohamowania
wzrostuproduktywności.
Postfordyzmiteorieradykalne
Wedługtegokierunkumyśliekonomiczno-geograficznejsystemprodukcjiizmiana
technologiidajeprzedsiębiorstwommożliwośćprowadzeniawymianyhandlowej
wskaliglobalnejikorzystaniazefektówdużejskali,alejednocześniewymaga
elastycznychmetodwytwarzaniawcelusprostaniazmieniającymsiępotrzebom
igustomkonsumentów.Możetobyćrealizowanewformiekoncentracjimałych
iśrednichprzedsiębiorstwwsprzyjającychwarunkachgeograficznych.Takiekon-
centracjenazwanonowymiokręgamiprzemysłowymi.Przykłademmogąbyć
północno-wschodnieokręgiWłoch.Regiony,któremogąrozwijaćnoweokręgi
przemysłowe,zyskująnoweimpulsywzrostuiwyprzedzająregionyniepobudzone
takimiimpulsami.Niejestjednakjasne,jakdługoimpulsytebędądziałać,gdyż
regionydoświadczająceprzyspieszonegowzrostuniesąwolneoddziałaniaczyn-
nikówkonwergencyjnych.
Teoriakapitałuspołecznego
Próbawyjaśnieniawielkichróżnicwdochodachludnościwpółnocnejipołudniowej
częściWłochwykazałaznaczenieczynnikównieuwzględnianychwneoklasycznych
modelachwzrosturegionalnego.Zidentyfikowanoczynnikispołeczne,kulturalne
ipolityczne.Ichoddziaływanienawzrostregionalnydokonujesięprzezpowstawa-
nieirozwójsiecipowiązańmiędzywielorakimipodmiotami.Dziękitemuwzrasta
stopieńspójnościspołecznej,awkonsekwencjizaufanieigotowośćwspółpracy.
