Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DopoczątkuXXwiekuBałkanyznajdowałysięnaskrzyżowaniutrzech
imperiów:Osmańskiego,Rosyjskiego,Austro-Węgierskiego,któremimo
znacznychróżnicmiaływażnącechęwspólną.IchcentrależałypozaBał-
kanami,aobszarbałkańskistanowiłstrefęwpływówtychmocarstw.Wre-
zultacieniepowstałatamstabilnaizjednoczonaprzestrzeń,leczPółwysep
Bałkańskizostałpodzielonynamniejszepaństwa,którychodrębneintere-
syuniemożliwiająrozwójprocesówintegracyjnych.Nicwięcdziwnego,
żewwyobrażeniachEuropejczykówtw.bałkanizacjastałasięmetaforą
walketnicznychireligijnychorazizolacyjnego,państwowego,kulturalnego
ireligijnegonacjonalizmu.GramocarstwowpływynaBałkanachwynika
bezpośrednioztego,żezmierzająonedoosiągnięciawłasnychcelówgeo-
politycznych.
ZakończeniezimnejwojnymiałoznaczącywpływnasytuacjęBał-
kanów,wówczasbowiemnastąpiłazmianawzględniestałegoukładu
bezpieczeństwanarzeczwzrostuczynników,któredestabilizowałyten
układ.RozpadkomunistycznejJugosławiidoprowadziłdoustanowienia
naBałkanachnowychjednostekpolitycznych,zmożliwościąichdalszej
fragmentaryzacji.Przyczymuaktywniłsiękolejnywielkigracz,którego
interesystrategicznemożnaidentyfikowaćzBałkanami,iktórymstały
sięStanyZjednoczone(obecnezresztąwtymregionieodzakończenia
IIwojnyświatowej)40
Zasadniczymcelemmonografiijestanalizadziałalnościprowadzonej
naBałkanachwXXIwiekuprzeztrzynajbardziejznaczącemocarstwana
areniemiędzynarodowej,zuwzględnieniemzmianwichpolityce,jakiena-
stąpiływwynikuagresjiRosjinaUkrainęwlutym2022roku.Wzwiązku
ztymbadaniomzostałapoddanapolitykaprowadzonawtejczęściEuro-
pypozakończeniuzimnejwojnyprzezChiny,RosjęiUSA.Mocarstwate
wyróżniająsięszczególnieaktywnościąukierunkowanąnaBałkany,dążąc
dodominacjiwstosunkachmiędzynarodowychwskaliglobalnej(USAsą
wciążaktualnymhegemonem)5.ZanajbardziejekspansywneuznanoChiny
aspirującedobudowynowegoświatowegoporządkunapodstawiezałożeń
PaxSinica,którywprowadzadodyskursumiędzynarodowegoideologię
całkowicieodmienną(obcą)odzachodnichwzorcówdemokracjiliberalnej
ikulturypostmodernistycznej60
4M.Sretenović,GeopolitičkipoložajZapandogBalkana,„VojnoDelo”2010,vol.62,No.1,s.60.
5SpektrumdziałaniaTurcji,państwarabskichiunijnychnatymobszarzestanowitakżecie-
kawyproblembadawczy,jednakniemieścisięwwarstwiemerytorycznejtejmonografii,wktórej
skupionosięnainteresachnajsilniejszychgraczyglobalnych(Chin,RosjiiUSA)wobecBałkanów.
6
ChinysąnajwiększymbeneficjentempandemiiCOVID-19wzakresiehandlutowarowego.
W2020rokuudziałPaństwaŚrodkawświatowymeksporciezwiększyłsięo14,7%(o1,6%wsto-
10
