Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odautora
uchodziłazagorszy,drugorzędnyrodzajtwórczości.Zarównojejtradycje,
jakteżnajwiększe(dwudziestowieczne)osiągnięciasytuująjąwszeregu
dziełpierwszejwielkości,pozwalająwłączyćdokręguliteraturywysokoarty-
stycznej.Tzw.popularnośćniejestjużuznawanazacechęutworówniższego
lotu;krytykaiczytelnicynauczylisięodróżniaćdziełaprzeciętne,stosujące
fantastycznonaukowądekorację,epatującerozwiązaniamitechnologicznymi
ikosmologicznymi,oddziełwyższegolotu,wktórychnfantastyczność”służy
nowymideom,stajesiępretekstemdorefleksjiegzystencjalnej,metafizycznej
ifilozoficznej6.Pozmianiesystemuokazałosięjednak,żepisarzeiutwory
podejmująceproblemyważne,myślowogłębokie,ustąpilimiejscaautorom
serwującymczytelnikomniezbytwyszukanąrozrywkę.Sporączęśćichtwór-
czościstanowiąpublikacjekomercyjne,nastawionenazysk,wktórychfunkcja
artystyczno-poznawczamaograniczoneznaczenie.Należytakżezauważyć,że
zmianydokonującesięwobrębiefantastykirosyjskiejniezostałyzapoczątko-
waneupadkiemZSRR;wydarzenietotylkojeprzyspieszyłoiusankcjonowało.
Współczesnąfantastykęrosyjskąwyróżniaogromnaliczbaodmiantema-
tycznychigatunkowych.Charakterystycznedlaokresuporadzieckiegojest
mieszaniegatunkówistylów.Wkonkretnychrealizacjachfantastykiwspół-
istniejąiuzupełniająsiętakiejejodmianyjakfantasy,antyutopia,dystopia,
horror(фантастикаужаса),fantastykanaukowaczypostapokaliptyka.
Skutkiemtegoprecyzyjneokreślenieprzynależnościgatunkowejdanego
tekstuczęstostajesięniemożliwe.Choćnapoczątkulatdziewięćdziesiątych
fantaściprzedewszystkimkopiowaliwzorcezachodnie,towkrótkimczasie
udałoimsięstworzyćdziełaoryginalne,uwzględniającehistoryczno-kulturową
ireligijnąodrębnośćRosji.Jednocześnie,zarównowliteraturzetzw.głównego
nurtu,jakiwfantastyce,dokonywałsięprocesstratyfikacjigatunkowej.Nie-
którezfunkcjizarezerwowanychzwyczajowodlautworówwysokichprzejęły
tekstypopularne.Opróczgatunkówmającychdawnetradycje(fantastyka
naukowa,socjologiczna,utopie,antyutopie)wykształciłysięnowe.Wzrosło
teżzainteresowaniezjawiskamisytuującymisięnaobrzeżachfantastyki,które
wpraktycetwórczejbyłynieobecne-fantasy(zjejróżnymiodmianami:miejska
6P.FAST:Ododwilżydopieriestrojki.Studiaiszkiceonajnowszejliteraturze
rosyjskiej.Katowice1992,s.111.
9
