Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GRAMATYKAMAZNACZENIE
13
zdolnościjęzykowejczłowieka,lecztworząkontinuumjednostek
symbolicznych,zktórychkażdaskładasięzbiegunafonologiczne-
go(strukturyfonologicznej)orazpowiązanegoznimbiegunase-
mantycznego(strukturysemantycznej)(Langacker2009:40–41).
Oileznajdującesięnajednymkońcutegokontinuumjednostki
leksykalneiichpołączenia(np.wyrażeniakotek;grubaksiążka;
tostaredrzewo)mająkonkretnąwymowęlubkształtgraficzny
orazszczegółowowyspecyfikowaneznaczenie,otylezajmujące
jegodrugikoniecelementystrictegramatycznesąjednostkami
symbolicznymioschematycznejstrukturzefonologicznejische-
matyczniewyspecyfikowanymznaczeniu.Takwięc,naprzykład,
kategorialeksykalna,jakąjestrzeczownik,stanowijednostkę
symbolicznąbędącąpowiązaniembliżejnieokreślonej–choćpod-
legającejograniczeniomfonologicznymdanegojęzyka–struktu-
ryfonologicznejzestrukturąsemantyczną,naktórąskładasię
schematyczniepojmowanarzecz1(wodróżnieniu,naprzykład,
odczasownika,któregostrukturęsemantycznąstanowirelacja
temporalna,czyliproces).PodobniezdaniaStudentkaotworzyła
książkę,WiatrpołamałtostaredrzewoczySłońceoślepiłokierow-
cęciężarówkiskładająsięzelementówookreślonejstrukturzefo-
nologicznejikażdemuznichodpowiadakonkretneznaczenie,ich
elementemwspólnymjestnatomiastwzorzecskładniowyzdania
zczasownikiemprzechodnim,wktórymrzeczsymbolizowana
przezrzeczownikwfunkcjipodmiotupełnirolęagensa,arzecz
oznaczanagrupąimiennąwfunkcjidopełnieniabliższego–rolę
patiensa.Możnazatemstwierdzić,żekonstrukcjaskładniowa
typuNP
agens+V
działanie+NP
patiensstanowizłożonąjednostkęsym-
boliczną,posiadającąogólniewyspecyfikowaneznaczenie,które
możnascharakteryzowaćnaprzykładtak:agensdziałaokreślo-
nąsiłąnapatiensa,wywołującuniegopewnązmianęstanu(por.
1Wgramatycekognitywnejpojęcierzeczyrozumianejestwsposóbabstrak-
cyjny,jakowytwórmentalnegogrupowaniatreścipojęciowychwjednącałość
(tzw.reifikacja),azatemnieodnosisięonowyłączniedoprzedmiotówfizycznych
(por.Langacker2009:147).
