Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Naturalizmiantynaturalizmwnormatywności
redukowaćdozdańwyrażanychprzeznaukiprzyrodnicze.Tendrugiprzyjmuje
silnypodziałpomiędzytyminaukami,zbagażemcharakterystycznychdlanich
oddzielnychobszarówbadawczychorazstosowanychmetod.Problemynorma-
tywnerozwiązujemy,głównieaplikującdonichosiągnięcianaukspołecznych.
Załuskiwyróżniaprzytymtrzykategorietakichproblemów,przyktórych
postulowaćmożnawykorzystanienaukowegoaparatu:
10Problemnormatywny,którysprowadzasiędowyboruodpowiednich
(czylijakich?)regułprawnychlubmoralnych.
20Problempojęciowy(ontologiczny),którystawiapytanieoontycz-
nązawartośćpojęćnormatywnych(reguła,obowiązek,uprawnienieitp.).
Wokółtegoproblemuogniskująsiędyskusjedotyczącemonizmulubduali-
zmuetycznego.
30Problemempiryczny,czyliproblemdoboruodpowiedniejkoncepcji
naturyludzkiej.
Naturalistówdzielićbędzietakżekwestiapodejściadohumanizmu,
tj.wjegorozumieniustanowiskaowyróżnionymmiejscuczłowiekawświecie,
któretowyróżnieniedokonujesięprzezprzyjęciedwóchistotnychtez:autono-
miiludzkiej(istnieniawolnejwoli)orazracjonalności(tj.zdolnościreflektowania
swoichdecyzjiidokonywaniawyborównapodstawierozumu,anienp.nie-
uświadomionychemocji).Silnynaturalizmodrzucahumanizmwodróżnie-
niuodsłabego,którygoakceptuje.
Systematykabeztowarzyszącychjejprzykładów,któretakżeuzasad-
niająokreślonepodziały,jestpusta.Wnastępnychzatemrozdziałachskupięsię
naprzedstawieniu,wjakisposóbrozwiązywanebyłydwakluczoweproblemy
wfilozofiimoralnej,tj.problemontologicznyorazproblemnormatywnyprzez
przedstawicieliróżnychszkół,iwjakisposóbodpowiadatozaproponowanej
przezZałuskiegosystematyce.
2.Problemontologiczny
2.1.Wprowadzenie
Wewspółczesnymdyskursiedotyczącymnormprawnychczymoralnych
dominujepodziałnaontologicznymonizmorazdualizm.Wmyśltegopierw-
szegoregułynieistniejąjakosamodzielnebyty.Stanowiskotozwyklejestskraj-
nieredukcjonistyczneiwskazujewyłącznienaświatfizykalnyjakoistniejący
obiektywnie,aświatregułjakobędącyjakiegośrodzajuderywatemświata
fizykalnego,adokładniejderywatembiologicznegoistnieniaczłowiekaijego
wytworówkulturowych.Innymisłowy,ontologicznymonizmbędzieodbierał
10
