Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp
Zgodnieztympoprawnośćlubniepoprawnośćdanegozachowaniaokreślić
możnawyłączniewobrębiegry,wktórejjestonoruchem,wkoncepcjiWitt-
gensteina_wkontekściedanejgryjęzykowej.Grąjęzykowąnazywaonproces
polegającynaużywaniuwyrażeńwokreślony,niedowolnysposób.Język,
wjegopojęciu,niesłużydozdawaniasprawy,coma,aconiemamiejsca,lecz
dokomunikowaniasięludzimiędzysobą.Abyjednaktakomunikacjaistniała,
ludziemusząnauczyćsięjęzyka,tzn.nauczyćsięnietylkopoprawniewypowia-
dać(zapisywać,czytać)wyrażenia,aletakżeużywaćichwsposób,wjakiuży-
wanesąw(zastanej)grzejęzykowej.Dlazwolennikówteoriigrywszelkieza-
chowaniezawszemusibyćwidzianeprzezpryzmatokreślonejreguły,pod
którąonopodpada.Jedynieznajomośćregułpozwalawłaściwieocenićzacho-
wanie,właściwieokreślićznaczenie.
Dużezainteresowaniebudzitakżekoncepcjakoncentrującasięnasposo-
bieutrwalaniaznaczeń,wktórejopiszachowańopierasięnaanalogiizwiąza-
nejzczynnościamipisarzaiczytelnika.Wtakimujęciużyciejestjaktekst,któ-
ryutrwaliłmowę.Badaczetraktująobszarkulturyitradycji(aniekiedycałą
dostępnąnamrzeczywistość)napodobieństwotekstupodlegającegointerpre-
tacji.Wszelkiedziałaniaspołecznesą,zgodnieztąkoncepcją,sposobembu-
dowaniatekstu,zestawianiasymbolidlacelówekspresji.Analizastosowanych
środkówzapisu,amogątobyćinstytucje,obyczaje,przemianyspołeczne,tak
jakanalizatekstupozwalaustalić,wjakisposóbspołeczeństwoutrwaladzia-
łanie,jaksięorganizujeitp.,wjakisposóbnadajesensiwreszciejakinadaje
sens.Doprzedstawicielitegokierunkuzaliczasięm.in.językoznawcęAltona
Beckera,którywodrodzonej,nowejfilologiiupatrujeszansędlabadańspo-
łecznych.Uważaon,żebadanietekstówwinnobyćnierozerwalniezwiązane
zbadaniamizjawiskspołecznych.Niewystarczasamotłumaczenie,objaśnia-
niesłów,samprzekład.Odnowejfilologiiwymagasięustalenianaturytekstów
_zasadichkonstruowania,połączeniapracynadznaczeniemutrwalonym
(tekstem)zpracąnadprocesamispołecznymi,któredokonująowegoutrwala-
nia(mogątobyćnp.żarty,obrzędy,kazania,systemkasthinduskich,zwyczaj
paleniawdówiinne).NowegofilologaBeckerpostrzegajakohspecjalistęod
relacjikontekstualnychwewszystkichdziedzinach,wktórychgłównączynno-
ściąjestbudowanietekstu:wliteraturze,historii,prawie,muzyce,polityce,
psychologii,handlu,nawetwodniesieniudowojnyipokojuD
9
.
Innibadaczewdramaciedostrzegająanalogiędożyciaspołecznego.Rela-
cjezachodzącemiędzyaktoremiwidowniąodpowiadajądziałaniomspołecz-
9
Cyt.za:C.Geertz,Ogatunkachzmąconych,op.cit.,s.232.
