Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10Postawaintuicyjno-artystyczna
15
przezŻórawskiego–intuicyjnej,właściwejsztukomplastycznym,awtymarchitek-
turzepojmowanejjakosztuka,oraztechnicznej,przynależnejarchitekturzerozumia-
nejjakofunkcjonalnebudownictwo–jestufundowane,przynajmniejpośrednio,na
jednymznklasycznychprzesądów”14,czylinadualizmieempiryzmuiracjonalizmu.
WtymświetlezwróćmyrównieżuwagęnaŻórawskiegodefinicjęcelówhistorii
sztuki:nHistoriaarchitektury,filozofiaarchitektury,aszczególniekonserwacjaza-
bytków(uwzględniającaraczejpostawęintuicyjno-artystyczną)sązwróconeku
przeszłości.Dziejesiętakdlatego,żejestbardzotrudnorozmyślaćsensownieido-
głębnieofunkcjijużnieaktualnejlubokonstrukcji,którąwymazałynowezdobycze
techniczne”15.Innymisłowy,wobecpostępowychiracjonalnychaspiracjinowoczes-
nejpraktykiarchitektonicznejhistoriaarchitekturyjawisięjedyniejakonoglądaniesię
wstecz”,czyteżnwyjaśnianieprzyczynrozwojuizanikaniastylów”16.
Architekturawobechistoriiarchitektury
Modernistyczna,dualistycznadiagnozaJuliuszaŻórawskiegoz1962roku,podkreśla-
jącahegemoniępostawypostępowo-technicznejwpraktyceiteoriiarchitektury,
pozostajeaktualna.Aktualnejestrównieżdystansowaniesięarchitektówodobsza-
rówbadawczychorazperspektywmetodologicznychwspółczesnejhistoriisztuki
(wtymhistoriiarchitektury).Przykłademtakiejpostawyjestwydanaw2012roku
popularnonaukowaksiążkaJakczytaćarchitekturę,którejautorzy–architekci–
takotostreszczajązałożeniaswejpracy:
Spojrzenienaarchitekturę,jakieproponujemy,jestniepodobnedopowszechniestosowa-
nych.Niejestnaszympunktemwyjściahistoriaarchitektury,wielcytwórcy,przegląd
stylówczyprzeznaczeniebudynków.Choćwszystkotojestwksiążcewjakimśstopniu
obecne,punktemwyjściasąróżne,kolejnestopniekontaktuzbudynkiem.
Taknaogółprzebiegadoświadczaniearchitektury.Zaczynasięodkontaktuzoddali,
pierwszegoujrzeniabudynkuwrzeczywistościlubnafotografii.Jeżelinaszaciekawi,rusza-
my,bysięznimspotkać,iwówczaskolejnooglądamynajpierwjegootoczenie,kontekst,
wktórymsięznajduje,następnieprzyglądamysięmuzzewnątrz,bywreszciewejśćdo
jegownętrza17.
14ZapożyczamtookreślenieodMaurice’aMerleau-Ponty’ego.Zob.M.Merleau-Ponty,Fenomenologia
percepcji,tłum.M.Kowalska,J.Migasiński,Aletheia,Warszawa2001,s.19.
15J.Żórawski,Postawaintuicyjno-artystycznał,op.cit.,s.203–204.
16Zob.uwagiŻórawskiegowrozprawieObudowieformyarchitektonicznejnatematdwóchrodzajów
praczteoriiarchitektury.J.Żórawski,Obudowieformyarchitektonicznej,[w:]idem,Wybórpism
estetycznych,op.cit.,s.18.
17A.Basista,A.Nowakowski,Jakczytaćarchitekturę,Universitas,Kraków2012,s.6.
