Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OpisaniuhistoriipreceptorówepokiOświecenia
21
odkryćJournaldeBigotdeMoroguespendantsespréceptoratsenAllema-
gne,PologneetRussie,àBreslau,Berlin,Reussen,Janow,VarsovieetMo-
scou(1788-1797)[DziennikBigotadeMoroguespodczasjegopreceptoratu
wNiemczech,PolsceiRosji,weWrocławiu,Berlinie,Rydzynie,Janowie,
WarszawieiMoskwie(1788-1797)]28.Pięćniewielkichtomikówoprawio-
nychwowcząskórę(205×140mm),liczącychłącznie1800stron,stanowi
wyjątkoweświadectwożyciafrancuskojęzycznegonauczycielawEuropie
epokiOświecenia.Krótkiewzmiankiwtekściewskazująnaistnieniedzien-
nikówzpoprzednichlatipozwalajązrozumieć,żetomikiprzechowywane
wBiblioteceNarodowejwParyżusązamówionąkopiąoryginalnegorękopi-
su.Dokumentmaformęzłożoną.Wogólnymzałożeniujesttodziennik,au-
torwskazujeaktualnądatęwnagłówku,przedzapisemwydarzeńzdanego
momentu.Alekilkakrotnienarracjazatrzymujesię,abyustąpićmiejscapod-
sumowaniuwydarzeń,zanimwznowiswójbieg.Wstawionesątakżetrans-
krypcjeróżnychutworów:wiersze29,napisaneprzezautora,fraszki,zagadki
iłamigłówki30czykopielistów,anawetrelacjazpodróży31bądźpięciolinie
znutamiitekstem32.Autor,PaulBigot33,urodziłsięw1765r.,ajegodzien-
nikpozwalauznać,żerodzinaniemiałaznacznejfortuny,aleonsambył
wykształcony.Mówiłpofrancuskuioczywiściepołacinie,pozatymtakże
poniemiecku,włosku,polskuorazangielsku.Wswoimdziennikuukazuje
siebiejakoosobęswobodnierozmawiającąwróżnychjęzykach,przeskaku-
jącąmiędzynimibezwidocznejtrudności.Byłteżczłowiekiemnauki,który
wwolnychchwilachrozwijałswojezainteresowania-pracowałnadalge-
brą,mechanikączyteżastronomią.Byłwreszcie,amożeprzedewszystkim,
człowiekiempióraobardzosolidnejkulturzeliterackiej,teatralnej,nawet
28
BibliothèquenationaledeFrance(dalejBnF),Nouvellesacquisitionsfrançaises(da-
lejNAF)11348-11353.
29
30
BnF,NAF11352,k.143.
BnF,NAF11353,k.3-4.
31
Autorwyjaśnia,żencommej’aidesseindefaireunerelationdemonpetitvoyage
danslePalatinatetenGalicie,etdelatranscrireici,commejeladédieraiàl’aimable
comtesseB.quiauraitbienvoulufaireaussiceviagetto”(BnF,NAF11351,k.59).Kil-
kakartdalejzałączaosobnyopiszatytułowanynRelationd’unvoyagedevingtlieues
dédiéeàMademoisellelacomtesseBierzynskaˮ(BnF,NAF11351,k.65-108).
32
BnF,NAF11353,k.24.
33
Zob.notkębiograficznąw:LesFrançaisenRussieausiècledesLumières:diction-
nairedesFrançais,Suisses,WallonsetautresfrancophonesenRussiedePierreleGrand
àPaulIer,oprac.A.Mézin,V
.Rjéoutski,Paris2011.
