Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Argumentynarzeczpolitykiwolnegohandluiprotekcjonizmu
istniejetakipoziomrestrykcjihandlowych,któryumożliwiapoprawętermsof
tradetegokraju.Wtakimujęciuochronacelnajestsłusznaiefektywnajedynie
wtedy,gdykrajmaniekorzystnetermsoftrade,naruszającewarunkidobroby-
tuspołecznego.Odpowiadatosytuacji,gdycenyświatowegoimportusązbyt
niskiewstosunkudospołecznychkosztówimportuponoszonychprzezkraj
importeraizwykledotyczykrajubędącegoznacznymnabywcądóbrnaryn-
kuświatowymiprzeztodysponującegomożliwościąwpływunapoziomcen
światowych.Wtakimprzypadkukażdezwiększeniejegoimportuprowadzido
wzrostucenświatowych.Jeślicenyimportusąniższeodkrańcowegospołecz-
negokosztuimportu,tokrajodnosikorzyścispołecznezimportumniejsze
odoptymalnych.Jesttopowodowanenadmiernymimportem,którypowinien
byćograniczanydorozmiarówgwarantującychwyrównaniecenyimportowej
zkrańcowymkosztemimportuorazkrańcowąkorzyściązimportu.Zmniej-
szeniewolumenuimportumożnaosiągnąć,wprowadzającodpowiednipo-
ziomrestrykcjihandlowych,austalonąwtakichwarunkach-umożliwiającą
maksymalizacjędobrobytukrajuimportera-stawkęcelnąokreślasięmianem
cłaoptymalnego.Podobnąrolęmogątakżeodgrywaćograniczeniailościowe
importulubdobrowolneograniczeniaeksportu.Należyprzytympamiętać,
żewewszystkichprzypadkachkorzyściimporteraoznaczająstratydlajego
partnerówhandlowych(por.Rymarczyk2006;Domiter2008).Poprawieterms
oftradekrajuwprowadzającegocłotowarzyszywięcjegopogorszeniewpań-
stwieeksportera,atobudziszeregzastrzeżeń.Popierwsze,jeślikrajdotknięty
wprowadzeniemcłaoptymalnegojestdostatecznieduży,możepodjąćśrodki
retorsyjneizniwelowaćkorzyściuzyskanepierwotnieprzezimporteradzięki
nałożeniucłaoptymalnego.Podrugie,jakjużwspomniano,korzyściztytułu
zastosowaniacłaoptymalnegosązarezerwowanewyłączniedlakrajówodo-
stateczniedużym,umożliwiającymoddziaływanienapoziomcenświatowych,
popycieimportowym,coniejestocenianepozytywniewkategoriachetycz-
nych.Potrzecie,wprowadzaniecełwceluuzyskaniakorzyściprzezjedenkraj
jestczynnikiemzakłócającymwolnyhandel,atymsamymhamującymspecja-
lizacjęmiędzynarodowąiwkonsekwencjizmniejszającymdobrobytświatowy
(por.Budnikowski2006).
Groźbazniszczeniarynkukrajowegopojawiasię,gdyudziałimportu
wkonsumpcjikrajowejjestnatyleduży,żegrozicałkowitymwyeliminowa-
niemzrynkuwewnętrznegorodzimychproducentów.Ryzykotakiedotyczy
zwyklekrajówsłabiejrozwiniętych,któreniesąwstaniesprostaćkonkuren-
cjizestronybardziejdoświadczonychdostawcówzkrajówowyższympozio-
mierozwojugospodarczego,alemożetakżewystąpićwprzypadkukrajów
uprzemysłowionych,narażonychnawzmożonedostawynaichrynektowa-
rówtradycyjnych,produkowanychwkrajachrozwijającychsię,korzystających
ztańszejsiłyroboczejiprzeztocharakteryzującychsięniższymikosztamiwy-
twarzania(por.Zielińska-Głębocka1998;Rymarczyk2006;Domiter2008).
33
