Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nSynwdowyzSarepty”...
Wistocie,wlistopadzie1918r.władzęwPolsceprzejęłaniepodległościowa
lewicaudzielającawsparciarządowiiTymczasowemuNaczelnikowiPaństwa
JózefowiPiłsudskiemu.TakżenaprowincjiwpływyPolskiejPartiiSocjalistycznej,
PolskiegoStronnictwaLudowegonWyzwolenie”orazmniejszychśrodowisklewicy
(np.StronnictwaNiezawisłościNarodowej,PolskiegoStronnictwaLudowego
—Lewica)wciążrosły.Podobnasytuacjaistniałarównieżwzubożałympowiecie
włoszczowskim.Działającatamlewica(główniePSLnWyzwolenie”)domagałasię
rządówrobotniczo–włościańskich,republikańskiego—ludowegoustrojupań-
stwa,szerokiejautonomiidlamniejszościnarodowych,przeprowadzeniareformy
rolnejbezodszkodowania(parcelacjamajątkówziemskich),utrzymaniaprzemysłu
wrękachpaństwa.WsprawachKościołacorazśmielejmówionoopotrzebiejego
demokratyzacji,odebraniaKościołowimajątków,wyborzehierarchii(biskupów
iproboszczów)przezwiernych.Pojawiałysięrównieżgłosyouniezależnieniu
Socjalistycznawlatach1917–1919,Warszawa1962,s.140;W
.Najdus,IgnacyDaszyński
1866–1936,Warszawa1988,s.37–40;I.Daszyński,
Pamiętniki.TomII,Kraków1926,
s.321–333;W
.Witos,Mojewspomnienia.CzęśćII,Warszawa1990,s.29–31;S.mugutt,
Wybórpismiautobiografia,Warszawa1939,s.54–57;Z.Zaremba,Wspomnienia.Pokolenie
przełomu,Kraków1983,s.306–312.RządJędrzejaMoraczewskiego(17XI1918–16I1919)
byłpolitycznąkontynuacjąnrządulubelskiego”.Ogłosiłpowszechneprawowyborcze,usta-
nowił8–godzinnydzieńpracy,zagwarantowałdziałalnośćzwiązkówzawodowychiprawo
dostrajku,wprowadziłinspekcjępracyorazubezpieczeniachorobowe.Zapowiadałteżwy-
właszczeniewielkiejwłasnościziemskiejioddanieziemiwręceludu,upaństwowieniekopalń
icałegoprzemysłu.Por.A.A.Urbanowicz,GabinetJędrzejaMoraczewskiego(17listopada
1918–16stycznia1919),[w:]OdMoraczewskiegodoSkładkowskiego.GabinetyDrugiejRze-
czypospolitej1918–1939,podred.J.Farysia,A.Wątora,H.Walczaka,Szczecin2011,s.13
–28;J.Goclon,RządJędrzejaMoraczewskiego17XI1918–16I1919(struktura,funkcjono-
wanie,dekrety),nPrzeglądNaukHistorycznych”2009,nr2,s.100–138;R.Kraczkowski,
DekretowanieustawwPolscewlatach1918–1926,Warszawa1994,s.32–39;J.Gołota,
JędrzejMoraczewski(1870–1944),pierwszypremierIIRzeczypospolitej,Ostrołęka2002,
s.160–165;K.Badziak,Woczekiwaniunaprzełom.Nadrodzeododrodzeniadozałamania
państwapolskiego:listopad1918—czerwiec1920,Łódź2004,s.33–50;Z.Landau,Władysław
Byrka—pierwszykierownikMinisterstwaSkarbuIIRzeczypospolitej,nStudiaHistoryczne”
1976,s.396–400;S.Głąbiński,Wspomnieniapolityczne,cz.1,Pelplin1939,s.380–388.
23
