Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WśredniowieczutrafiłnaszczególniepodatnygruntwśródArabów.
Eklektycznyizabobonny,stanowiłpodłożedlawszelkichpism
„hermetycznych”,misteriów,religijno-spekulacyjnychkonstrukcji,
tajnychnauk,magii,astrologii,alchemii,dlakoncepcjitajemnych
prawd,utajonychsił.Odmianataodpowiadaławieluhumanistom
Odrodzenia.
2.PlatonizmPlotynaijegouczniów,skonstruowanyprzezIIIwiek
naszejery,znanypóźniejpodnazwą„neoplatonizmu”,byłfilozofią
transcendentną,abstrakcyjną,absolutną;byłautentycznąmetafizyką:
hierarchiczną,emanacyjną,idealistycznąiintuicyjną.Przystosowany
domyślichrześcijańskiejprzezPseudo-Dionizego,znalazłuznanie
zarównonabizantyńskimWschodzie,jakwśródzachodnich
scholastyków.OdpowiadałfilozofomOdrodzeniatak,jakplatonizm
neopitagorejskirenesansowymliteratom-humanistom.
3.Platonizmwtrzeciejpostacibyłinterpretacjąiprzekształceniem
ideiPlatonaprzezAugustyna,pochodziłzIVwiekunaszejery.Idee
platońskiepojmowałjakomyśliboże.Byłfilozofiąreligijną,
chrześcijańskimwariantemPlatońskiejfilozofii.Augustynabyłownim
teżtylecoPlatona,iśredniowieczatyleżcoantyku.Wtej
średniowiecznejswejpostaciplatonizmnajwcześniejdotarł
doOdrodzenia,aleteżnajwcześniejsięwnimskończył.
4.Czwartąodmianąbyłplatonizmnaukowy,biorącyzPlatonatylko
matematyczną,apriorycznąmetodępoznania.Byłzaczerpniętyistotnie
zPlatona,stanowiłautentyczniejedenzelementówjegomyśli,ale
tylkojedenzwielu;rozwijałPlatońskąteoriępoznaniaimetodologię,
pomijałmetafizykę.Byłobcyzarównohumanistom,jakteologom
iuniwersyteckimfilozofom,natomiastpojawiłsięwOdrodzeniu
uMikołajazKuzy,trafiłdoniektórychmatematyków-przyrodników
i,rzeczszczególna,doniektórychartystówOdrodzenia,chcących
zbudowaćmatematycznieścisłąteorięswychsztuk.
JużPetrarkapowoływałsięnaPlatona,aleprawiegonieznał.
WtedywXIVw.platonizmjeśliwogólebyłnaZachodzieznany,
towwersjiaugustiańskiej.AleprzedpołowąXVwiekudotarła
doWłochfalainnegoplatonizmu—zBizancjum.Przywieźli
gostamtądgreccyuczeni-emigranci,wszczególnościPlethon
iBessarion.PrzywieźliteżoryginalnedialogiPlatona,któreodwiodły
odinterpretacjiaugustiańskiej.Alezarazemskłonilidoinnej
interpretacji,mianowiciedotakiej,jakąmiałnaWschodzie:
neoplatońskiej,mistycznej,irracjonalistycznej,połączonej
zhermetycznymikonstrukcjami.Wtakiejpostaciplatonizmzostał
