Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3)spośródrzekposzczególnychnajwięcejtakich
połączeńmiałaWisłaitojejdorzeczuzapewniało
pewnąprzewagęnadpozostałemi”.
Tensamautorpodejmujepróbęudowodnienia
roliszlakówhandlowychwpoznawaniuprzezcudzo-
ziemcówPolskiiprzezPolakówEuropy(tamże:
182–192,211–216),podpierającswerozważaniain-
teresującąilustracjąkartograficzną.
Szczególnąrolęodgrywałzwłaszczaszlakburszty-
nowy.Biegłonosiąpółnoc–południe,awPolsce
najegotrasieleżałym.in.Kłodzko,Wrocław,Kalisz,
Toruń(odnogazachodnia)orazTarnów,Bochnia,
Kraków,Sandomierz(nitkawschodnia).Drogizbie-
gałysięnadBałtykiem,gdziegłównymośrodkiem
byłGdańsk.SzlaktenbyłwspomnianyprzezPliniu-
szaStarszegowIw.n.e.Drugąważnądrogąbyłszlak
handlowybiegnącynaosizachód–wschód.Wiódłon
zHiszpaniiprzezNiemcydoCzechlubnaDolny
Śląsk(Wrocław)idalejprzezMałopolskę(Kraków)
naRuśażdopaństwaChazarów(międzymorzami
CzarnymiKaspijskim).
Równieżpóźniejnaszeziemiedośćaktywnie
uczestniczyływ„wielkimhandlu”.Sprzyjałotemu
bliskiesąsiedztwozeznanymszlakiem„odWare-
gówdoGreków”,prowadzącymwśredniowieczu
(odIXw.)zZatokiFińskiejdoMorzaCzarnego
iKonstantynopola.Jednazodnógtegoszlakubiegła
zKijowaprzezWołyń,wzdłużBuguiWisłyaż
doBałtyku,którestanowiłowówczasjedenzgłów-
nychszlakówhandlowychEuropy.Najegowybrzeżu
rozwinąłsięm.in.Kołobrzeg.Napołudniubiegł
szlakłączącyKijówzRatyzbonąprzezPrzemyśl,Kra-
kówiPragę.Najkorzystniejszepołożeniewobec
większościszlakówmiałKraków(Bujak1925:259–
–264).SzlakitesprowadzałydoPolskinietylkokup-
ców,alerównieżznanychpodróżnikówarabskich.
Oczywiścienależysobiezdawaćsprawęztego,że
szlakamitymiwędrowałyrównieżwojskanieprzyja-
cielskieizwykliłupieżcy.
Swójudziałw„odkrywaniu”Polskimiałkupiecży-
dowski,IbrahimibnJakub,którywlatach965–966
odbyłpodróższlakiemhandlowym,wędrujączHisz-
paniipoprzezFrancjędoNiemiecikrajówsłowiań-
skich.DoPolskiwprawdzieniedotarł(ostatnim
etapemwędrówkibyłaPraga),alewswojejrelacji
wspominaokraju(ziemi)Mesko(Mszki),czyliMiesz-
kaI.WopisiewymieniateżKraków(jakoKrakwalub
Karako),charakteryzującgojakoprężnyośrodekhan-
18
C
ZĘŚĆ
I.D
ZIEJEGEOGRAFIIPOLSKIEJDO
1918
ROKU
dlowy(Nowakowski1965:81).Podkreślawielkość
krajuMieszka(„jestonnajrozleglejszyzich[czylisło-
wiańskich]krajów.Obfitujeonwżywność,mięso,
miódirolęorną[lub:ryby]”(Gintel,red.1971:4).
Wlatach1012–1018powstałatzw.KronikaThiet-
mara,dziełobiskupamerseburskiego,Thietmara.
Stanowionaważneźródłodlabadaczydziejów
Niemiec,aletakżesąsiadującychznimikrajówsło-
wiańskich,wtymrównieżPolski.Wspominam.in.
ogranicachziempolskich.Donajciekawszychdla
nasfragmentównależyniewątpliwieopispielgrzym-
kiOttonaIIIdoGnieznanagróbśw.Wojciecha
(Thietmar2005:77–78).
Sporomiast,itoniemalzcałegoobszaruówczesnej
Polski,zaznaczyłnaswojejmapiegeografikartograf
arabski,MuhamadalIdriss(1099lub1100–1164),
znanygłówniejakoAlIdrisi(AlEdrisi,Edrisi).
PoosiedleniusięwPalermo(około1138r.)nadwo-
rzekrólaSycyliiRogeraII
1
przystąpiłdoopracowania
mapyświata.Pracęukończyłw1154r.PowstałaKsię-
gaRogera”
2
,dziełogeograficznezawierające70map
cząstkowych,mapęogólnąświataorazkomentarz.
Namapachwymienił2500nazw,wkomentarzuzaś
prawie7000.Swojeopisyopierałnarelacjachkupców,
podróżników,pielgrzymów,żeglarzy,posłów,atakże
Polakówuczestniczącychwwyprawiekrzyżowej
w1147r.(Gintel1971:51).SamnigdywPolscenie
był.Tozapewnesprawiło,żepomyliłnaszkrajzCze-
chamiiopisałPolskęjako„krajzewsządotoczonygó-
rami”.Alejegoinformatorzymusieliwysokooceniać
naszeziemie,skorowKsiędzeRogerapisałm.in.:„Zie-
miaBulunija
3
jestkrajemuczonychistudiujących
wiedzę.JestwniejsporoRumijczyków[chrześcijan
zZachodu]zdążającychdoniejzinnychkrajów.Mia-
stasąkwitnąceiolicznejludności[…].Domiastjej
należymiastoKraku[Kraków].Jestonomiastem
pięknymiwielkim,owieludomachimieszkańcach,
targach,winnicachiogrodach[…].[Bulunija]jestto
krajopięknejziemi,urodzajny,obfitującywźródła
iwrzeki,ociągnącychsiębezprzerwyprowincjach
idużychmiastach,bogatywewsieidomostwa.
Posiadaonwinnice,oliwki(?)imnogiedrzewa
[różnych]gatunkówowoców”(tamże:52).Autor
wymienianastępującemiastapolskie:Zamtuz(San-
tok),Kraku(Krakal–Kraków),Ginazna(Dżenazia–
Gniezno),Ratisleba(Ratislaba–Wrocław),Ramisli
(Sermeli–Przemyśl),Sudamara(Sandomierz),Sira-
dija(Serdawa–Sieradz),Sitna(Sitnu–Szczecin).
