Historia geografii polskiej

Antoni Jackowski, Andrzej Richling, Stanisław Liszewski

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-01-15589-6

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2008

Liczba stron:

523

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Historia geografii polskiej. Red. Jackowski, Antoni; Richling, Andrzej; Liszewski, Stanisław . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, 523 s. ISBN 978-83-01-15589-6

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Jackowski, A.

A2 Richling, A.

A2 Liszewski, S.

T1 Historia geografii polskiej

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2008

SN 978-83-01-15589-6

Bibliografia BibTex:

@Book{ 1026, author = "", editor = "Jackowski, Antoni and Richling, Andrzej and Liszewski, Stanisław", title = "Historia geografii polskiej", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2008", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-15589-6" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Jackowski, Antoni

ED - Richling, Andrzej

ED - Liszewski, Stanisław

TI - Historia geografii polskiej

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2008

SN - 978-83-01-15589-6

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Jackowski, Antoni; Richling, Andrzej; Liszewski, Stanisław. Historia geografii polskiej [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008 [dostęp: 03 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/historia-geografii-polskiej-antoni-jackowski-andrzej-1026.

historia Polski, historia, nauki o Ziemi, geografia

Niezwykłe dzieje polskiej geografii.

[...] w Zakopanem nad bramą starego cmentarza wyryto napis: „Narody, które tracą pamięć, giną. Zakopane pamięta”. Trawestując tę myśl pragniemy, aby geografowie polscy mogli szczyc...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-15589-6

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2008

Liczba stron:

523

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

WSTĘP (A. Jackowski, S. Liszewski, A. Richling)4
CZĘŚĆ I. DZIEJE GEOGRAFII POLSKIEJ DO 1918 ROKU (A. Jackowski)8
1. Wprowadzenie8
2. Początki wiedzy geograficznej o ziemiach polskich9
3. Geografia kronikarzy polskich14
4. Geografia Jana Długosza15
5. Czasy odrodzenia. Geografia krakowska19
6. Barok. Oświecenie27
7. Wincenty Pol i początki nowożytnej geografii37
8. Podróże i wyprawy geograficzne48
9. Kształtowanie się świadomości geograficznej Polaków54
10. Próba podsumowania62
CZĘŚĆ II. GŁÓWNE KIERUNKI BADAŃ GEOGRAFICZNYCH69
1. Geomorfologia - rozwój i stan badań (A. Kostrzewski)69
2. Historia hydrologii (Z. Mikulski)77
3. Badania klimatologiczne w głównych ośrodkach naukowych (A. Woś)90
4. Geografia gleb (S. Skiba)105
5. Zarys historii biogeografii (J. Solon)115
6. Geografia krajobrazu (A. Richling)126
7. Geografia gospodarcza (ekonomiczna) (B. Kortus, R. Kulikowski, B. Domański)139
8. Geografia osadnictwa w XX i na początku XXI w. (S. Liszewski)153
9. Historia geografii ludności (A. Gawryszewski)168
10. Geografia społeczna (A. Lisowski)187
11. Powstanie i rozwój geografii turyzmu (S. Liszewski)198
12. Historia geografii politycznej (M. Sobczyński)211
13. Geografia kultury (A. Jackowski, E. Bilska-Wodecka, I. Sołjan)229
14. Geografia regionalna (A. Gocłowski, S. Kałuski, E. Kantowicz, A. Walewski)240
15. Historia kartografii (A. Ciołkosz, J. Ostrowski)253
16. Historia dydaktyki geografii. Główne kierunki i ośrodki badań (E. Szkurłat)272
CZĘŚĆ III. OŚRODKI BADAŃ I KSZTAŁCENIA GEOGRAFÓW PO 1918 ROKU287
1. Wprowadzenie (S. Liszewski)287
2. Krakowski ośrodek badań geograficznych (A. Jackowski)288
3. Instytut Geograficzny na uniwersytecie we Lwowie (1883-1939) (K. Harasimiuk)315
4. Warszawski ośrodek badań geograficznych (A. Richling, A. Ciołkosz, T. Kozłowska-Szczęsna, K. Kuciński)327
5. Poznański ośrodek badań geograficznych (A. Kostrzewski, H. Rogacki)366
6. Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie (1926-1939) (W. Niewiarowski)377
7. Lubelski ośrodek badań geograficznych (K. Harasimiuk, M. Harasimiuk)381
8. Łódzki ośrodek badań geograficznych (S. Liszewski)390
9. Toruński ośrodek badań geograficznych (W. Niewiarowski)409
10. Udział polskich geografów w pracach i publikacjach Instytutu Bałtyckiego w Toruniu (1926-1939) (W. Niewiarowski)416
11. Wrocławski i opolski ośrodki badań geograficznych (J. Łoboda)418
12. Gdański ośrodek badań geograficznych (J. Drwal)427
13. Górnośląski ośrodek badań geograficznych (A.T. Jankowski, S. Żmuda)435
14. Szczeciński ośrodek badań geograficznych (S. Musielak)442
15. Słupski ośrodek badań geograficznych (E. Rydz)447
16. Kielecki ośrodek badań geograficznych (B. Jaśkowski)454
17. Bydgoski ośrodek badań geograficznych (Z. Babiński)459
CZĘŚĆ IV. DZIAŁALNOŚĆ POLSKICH GEOGRAFÓW W MIĘDZYNARODOWYCH I KRAJOWYCH ORGANIZACJACH NAUKOWYCH465
1. Międzynarodowa Unia Geograficzna (L.A. Kosiński)465
2. Międzynarodowa Asocjacja Kartograficzna i udział Polaków w jej działalności (A. Ciołkosz)476
3. Polskie Towarzystwo Geograficzne (J. Bański, A.T. Jankowski)480
4. Komitet Nauk Geograficznych PAN (T. Kozłowska-Szczęsna)495
5. Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich (A. Kostrzewski, G. Rachlewicz)503
6. Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu (A. Richling)508
INDEKS NAZWISK512

zarównoistniejących,jakijużnieistniejącychza

jegoczasów.Długoszuwzględniawswychopisach

jedyniepojedynczewzniesienia,natomiastnaogół

pomijacałemasywygórskie.BeskidyZachodniena-

zywaGóramiSarmackimi,alepodtąnazwą(lubAlp

Sarmackich)rozumiałteżKarpatyWschodnielubca-

łymasywKarpat,rozszerzająctęnazwęnawetnaSu-

dety.Niestety,teostatniezasłużyłyuDługoszatylko

naniewielkąwzmiankę.ZkoleiTatry(którychszczy-

tysąstalezaśnieżone)nazywająsięuniegoAlpami

Węgierskimi.ZnawcatwórczościDługosza,historyk

JerzyWyrozumski(2006:8)taktokomentuje:„Gó-

ry,awłaściwiewzniesieniaterenu,otylezwracały

uwagęautora,oilełączyłsięznimijakiśznamienny

obiektsakralnyczyrezydencjonalnyioilełączyłasię

znimijakaśtradycjahistoryczna.Samewsobieza-

sługiwałynawzmiankę,jeżeliwplatałysięjakoś

wsystemhydrograﬁcznyPolski,którywydawałsię

godnyowielewiększejuwagi”.Nieobwiniajmyjed-

nakzabardzoDługosza,pamiętając,żezasadnicze

„odkrycie”górnastąpiłodopierowXIXstuleciu.

Następnyfragmentdziełapoświęconyjestludności

iopisowimiastpolskichorazmiastkrajówdoPolski

należących,którezdaniemDługoszasą„znaczniejsze

igodniejszewzmianki”.Napierwszymmiejscuwy-

mieniaówczesnąstolicęKrólestwaPolskiego–Kra-

ków,któremupoświęcanajwięcejuwagi.PoKrakowie

opisuje18stolicbiskupich,m.in.Wrocław.Potem

następujeopis25miastzkolegiatami,atakżekilku

innych,m.in.Gdańska,ToruniaiElbląga.Przyopisie

miastDługoszzwracauwagęnaichcechycharaktery-

styczne,m.in.napołożenietopograﬁczne,rzekipły-

nąceprzezgród,otaczającemiastobagna,podkreśla

ichwarowność,znaczeniegospodarczeihandlowe,

wspominaourodzajnościzaplecza.Przykażdymnie-

malmieścieomawiajegozwiązekzrzeką.

WChorograﬁizasługująteżnauwagęustępyocha-

rakterzeetymologicznym.Zawartesąwnichwy-

wodyautoranatematnazwyPolskiiPolaka,

charakterystykichłopów,szlachtyiin.Dużouwagi

poświęcanazwomgeograﬁcznym,którestarasię

podawaćwbrzmieniupolskim.Namarginesiedo-

dajmy,żezachowaniupolskiegonazewnictwageo-

graﬁcznegopoświęcałouwagęwielupóźniejszych

badaczy,m.in.StanisławStaszic,FranciszekSiar-

czyński,WincentyPol,WacławNałkowski,Euge-

niuszRomer,StanisławPawłowski.Biografowie

podkreślają,żedysponującbardzobogatymmateria-

łemtopograﬁcznym,Długoszniebyłwposiadaniu

żadnegoźródłakartograﬁcznego.Musiałzatemskon-

struowaćwswejświadomości„własnyobrazPolski”.

WiadomościgeograﬁcznezawarłDługoszrównież

winnychdziełach,zwłaszczawLiberBeneﬁciorum

dioecesisCracoviensis.Zawieraona„szczegółowyopis

geograﬁczno-statystycznyterytorium10tys.km²

i12tys.osiedli,jedynywswoimrodzajunaprze-

strzenidziejówPolskiażdozaprowadzeniaumiejęt-

nejadministracjiw2.poł.XIXwieku”(Staszew-

ski1966:125).Cennesąinformacjedotyczącemiast,

szlakówkomunikacyjnychorazstosunkówgospodar-

czych.Wiadomościosuszach,powodziach,wczes-

nychprzymrozkach,ostrychzimachczyinnych

klęskachelementarnychstająsiębogatymmateria-

łemdostudiównadklimatemPolskiijegowaha-

niachwczasachhistorycznych

Wszystkowskazujenato,żewiadomościzawarte

wChorograﬁiiwinnychdziełachDługoszazostały

wykorzystaneprzezniemieckiegokardynałaMikoła-

jazKuzydostworzeniamapyEuropyŚrodkowej.

MikołajzKuzy(MikołajKuzańczyk,wł.Nicolaus

Krebs)(1401–1464),od1448r.kardynał,od1450r.

biskupBrixen,opracowałtakąmapęw1450r.Jest

onauznawanazapierwsząnowożytnąmapęNiemiec

ikrajówsąsiednich,zawieradokładnątreśćdotyczą-

cąówczesnychziempolskich.Znalazłosięnaniej

ponad100miejscowościpolskich,októrychinfor-

macjimusiałdostarczyćDługosz.Naniegojako

informatorawskazujeto,żeobajprzebywalirówno-

cześniewRzymie(wlatach1449lub1450).Pośred-

niooudzialeDługoszawprzygotowaniumapy

świadczyumieszczenienaniejniewielkiejiraczej

nieznanejmiejscowościBrzeźnica,wktórejurodził

siękanonikkrakowski(Strzelecka1967:22).Mapa

tabyłazamieszczanawwielukolejnychprzeróbkach

iaktualizacjachGeograﬁiPtolemeusza.

Wspomnieliśmy,żeChorograﬁajestpierwszym

szczegółowymopisemgeograﬁcznymPolski.Ogrom

zawartegomateriału,szczegółowośćiwszechstron-

nośćopisu,sampomysłizastosowaniewłasnejme-

todologii–wszystkotopozwalaprzypisaćwyjątkowe

znaczenietemudziełu.Zamiastzakończeniaprzyto-

czymydwiespośródlicznychwypowiedziwybitnych

geografóworandzetegodzieładlanaszejdyscypliny.

Pierwszawykorzystałaźródłazlat940–1534M.Polaczkówna

(1925);zob.M.H.Malewicz(1980:11).

EOGRAFIA

ANA

ŁUGOSZA

Brak wyników

Historia geografii polskiej

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra